در گردشگری مسئولانه، اخلاق و ملاحظات انسانی و زیست محیطی چراغ راهنمای گردشگران هستند. اگر می خواهید مانند یک مسافر حرفه ای خاطره ای خوش به جا بگذارید، و از دوستداران زحمت کش محیط زیست قدردانی کنید، باید خرید مسئولانه را پیشه کنید.
همگی ما خرید کردن در سفر را دوست داریم. برخی برای دوست و آشنا سوغاتی می خرند، و برخی برای خودشان خرید می کنند. هستند کسانی که اصولا برای خرید کردن به سفر می روند. اما سوالی در اینجا پیش می آید و آن اینکه “آیا شما خرید مسئولانه انجام می دهید؟” و تا چه در سفر خود از اصول منشور گردشگری مسئولانه پیروی میکنید؟
خرید مسئولانه چیست؟
در بالا به این نکته اشاره کردیم که برخی از ما “دوست داریم” که در سفر خرید کنیم. باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که صرف دوست داشتن کالای مورد نظر باعث رفتار مسئولانه ما در خرید کردن نمی شود. پس در ابتدا، قدری روی این موضوع تامل کنیم که اصولا “خرید مسئولانه چیست”!
در ابتدا یادآوری می کنیم که هدف از گردشگری مسئولانه آن است که حداقل ردپا را در مسافرت از خود به جا بگذاریم. علت استفاده از واژه حداقل آن است که به هر حال، سفر ما تاثیری از خود به جا می گذارد. این نکته کلیدی را به خاطر بسپاریم تا تاثیر درستی به جا بگذاریم.
خرید مسئولانه آن است که در انتخاب کالا یا خدمات و نحوه خرید آن، ماده اولیه، نحوه تولید، تولیدگران، اصالت و قیمت و تاثیر آن بر روی افراد بومی و محیط زیست و معیشت جامعه محلی را مد نظر قرار دهیم.
خرید ما از یک مقصد گردشگری به معنای حمایت از آن مقصد و مردمانش است. ما در واقع، مهر تاییدی بر کالا یا خدمات آنها می گذاریم و آنان را تشویق به فروش بیشتر آنها می کنیم. پس باید با مسئولانه خرید کردن، پیامی به جامعه میزبان بدهیم که بدانند ما موافق این کار آنها هستیم و از آن لذت می بریم. در منشور گردشگری مسئولانه نیز به این موضوع اشاره شده است.
در اینجا به مرور 6 نکته ای می کنیم که در خرید مسئولانه حائز اهمیت هستند:
1. خرید اخلاقی را سرلوحه قرار دهید!
مسافران حرفه ای برای حمایت از افراد بومی در مقصد گردشگری، اخلاقی خرید می کنند. آنها اقلامی را می خرند که توسط طراحان و تولیدکنندگان مستقل محلی تولید شده باشند. مواد اولیه چنین کالاهایی باید ارگانیک باشند و تهیه آنها موجب تاثیرات مخرب بر روی محیط زیست نشده باشد. در جریان تولید آن کالا، باید با انسان ها رفتار محترمانه ای صورت گرفته باشد.
در برخی کشورها، کالاهایی که دارای برچسب “وضعیت کسب: منصفانه” باشند، این موارد را رعایت کرده اند. امیدواریم بزودی این اقدام بدرستی در ایران هم انجام شود.
2. از کسب منصفانه حمایت کنید!
مسافران حرفه ای باید بدانند که آیا در جریان تولید کالاهای یک مقصد گردشگری، با تولیدکنندگان آن رفتاری انسانی صورت گرفته است یا خیر. گاهی اوقات با بهره کشی از کودکان یا ارزان خریدن نیروی کار، یک کالا را تولید می کنند.
اگر برای تولید یک کالا، به محیط زیست منطقه ای صدمه زده باشند، تهیه آن کالا یک خرید مسئولانه نیست. از بین بردن درختان و گیاهان، کشتن گونه ای از جانوران محلی یا پرندگان مهاجر و امثال آن می توانند نمونه هایی از یک تولید غیرمنصفانه باشد.
در عوض، اگر مالک کسب و کار با ایجاد اشتغال به معیشت، آموزش و ارتقای سطح زندگی تولیدکنندگان خود کمک کرده باشد، آن کالا به شیوه ای منصفانه تولید شده است. بنابراین، خرید شما از چنین کسب و کارهایی کاملا حرفه ای و هوشمندانه است. به همین دلیل، خرید کالا با قیمت پایین زرنگی به حساب نمی آید.
3. محصولات ارگانیک و دوستدار طبیعت بخرید.
خوب است که پیش از خریدن محصولات کشاورزان و باغداران، اطمینان حاصل کنید که آنها با کود، سموم و آفت کش های مخرب محیط زیست آن محصولات را به بار نیاورده باشند. در ضمن، بهتر است از محصولات بومی همان منطقه خرید کنید، چرا که محصولات مناطق دیگر و وارداتی، موجب افزایش میزان کربن در محیط زیست می گردد.
در این راستا، مسافران حرفه ای، از طرفداران کیف و کفش، پوشاک، و … سایر کالاهایی هستند که به بومیان هر منطقه از مواد بازیافتی محلی تولید می کنند. ممکن است این کالاها چندان به زیبایی انواع مشابه وارداتی، چرمی، … نباشند، اما یک پیام مهم را می رسانند: “به محیط زیست کمتر آسیب بزنیم!”
4. مستقیما و از محلی ها خرید کنید.
خرید مسئولانه به صورت مستقیم و از افراد محلی مقصد گردشگری، کار خردمندانه ای است. گاهی اوقات، برخی کالاها به برندهای محلی تعلق دارند یا کار طراحان محلی هستند. خرید این محصولات به سرپا بودن کسب و کارهای محلی کمک شایانی می کند.
اگر هنرمندان صنایع دستی و سایر پیشه وران بتوانند محصولات خود را بفروشند، این امر باعث کمک به امرار معاش آنها و نیز حفظ کسب و کارشان ختم می شود.
5. محافظ هویت و سنت ها باشید.
هنگامی که از هنرمندان و صنعتگران و کاسبان محلی خرید می کنید، به بقای مهارت های سنتی و رسوم محلی کمک می نمایید. با این کار، شما نیز به عنوان یک مسافر حرفه ای، سهم خود را برای حفظ هویت قومی و منطقه ای آن افراد ادا می کنید.
اگر شما از غذاهای محلی استقبال کنید، یا حتی لباس های محلی را تهیه کنید و بپوشید، افراد ساکن در آن جامعه میزبان نیز به سنت ها و هویت خود افتخار می کنند. آنها به جای آنکه مجذوب فرهنگ ساکنان شهرهای بزرگتر و کشورهای پیشرفته و برندهای ملی و بین المللی شوند، به خود خواهند بالید.
6. کهنه و قدیمی را به نو و جدید ترجیح دهید.
اگر شما لباس های قدیم منطقه ای را بخرید که برای خود آن منطقه قدیمی است، در خارج از آنجا بغایت جالب تر خواهد بود. دلیل این امر آن است که شما به اصالت و هویت یک منطقه اهمیت داده اید. این امر باعث احترام و اعتبار بیشتری برای آن مقصد گردشگری و نیز سرافرازی خود شما به عنوان یا گردشگر مسئول خواهد شد.
بنابراین، به جای آن که به دنبال فروشگاه های توریستی باشید، دنبال عتیقه فروشی ها یا کهنه فروشی ها باشد. انجام درست و هوشمندانه این کار می تواند یک مسافر حرفه ای از شما بسازد که به هویت محلی اقوام کشورش اهمیت می دهد.
گردشگری مسئولانه نیاز به تمرین دارد
اکنون که دریافتید خرید مسئولانه چیست و با ظرافت ها و دقایق تصمیمات یک مسافر حرفه ای در سفر آشنا شدید، حتما آن را قدری دشوار یافته اید. درست است! این سیاست و مهارت براحتی به دست نمی آید. شما نیاز به سفرهای زیاد و آگاهانه دارید تا بتوانید بخوبی عمل کنید و تاثیرات مثبتی از خود به جا بگذارید. خبر خوب آن است که اگر همت کنید، این یک امر شدنی است. کافی است در هر سفری، بخشی از این اقدامات را تمرین کنید تا مهارت های فوق در شما نهادینه شوند.
