شهر ایذه یکی از توابع استان خوزستان می باشد که در مناطق کوهستانی واقع شده است. این شهر، دارای آثار باستانی و طبیعی بسیاری است. به دلیل واقع شدن در مناطق کوهستانی، سنگ نگاره های گوناگونی در این شهر به چشم می خورند. محوطه ای به نام محوطه کول فرح (کول فرا) یا کول فرعون در ایذه، تعداد زیادی از این سنگ نگاره ها را در دل خود جای داده است. این سنگ نگاره ها، مراسم نیایش و قربانی کردن پادشاهان عیلامی را به نمایش گذاشته اند.
روستای کول فرح ایذه یا همان روستای کهباد منطقه ۲، از جمله املاک فرضعلی وند، از طایفه عالی محمودی می باشد. سنگ نگاره های موجود در این محوطه، مربوط به دوره ی عیلامی هستند. این دوره به هزاره سوم قبل از میلاد (از سال 2000 تا 3000 پیش از میلاد) برمی گردد.
خصوصیات محوطه کول فرح ایذه
روستای کول فرح، در تنگه ای واقع در ۷ کیلومتری شمال شرقی ایذه و انتهای دشت ایذه قرار دارد. در این منطقه، ۶ نقش برجسته دوره عیلامی وجود دارند. با توجه به سنگ نوشته ها، گورها و بقایای ساختمانی در می یابیم که این منطقه پرستشگاه نارسینا بوده است. نارسینا یکی از خدایان دوره عیلامی است.
در محوطه کول فرح تپه های باستانی پرچستان و چغاکره و همچنین، تالاب میانگران وجود دارند. سنگ هایی که از تپه ها کنده می شوند، به ته دره ها یا جایی پایین تپه می ریزند. در روزگاران گذشته، از این سنگ ها استفاده می کردند و احساسات و عواطف خود را روی آنها نقاشی می کردند. محوطه کول فرح نیز به دلیل واقع شدن در تنگه، محل تجمع سنگ های کنده شده از تپه ها است.
نقش برجسته‌های محوطه کول فرح ایذه
در این محل، ۶ نقش برجسته دیده می شوند که به شرح آنها می پردازیم:
سنگ نگاره اول: این نقش برجسته روی سنگی به ابعاد ۱.۷۰ سانتی متر در یک متر کنده کاری شده است. تصویر روی سنگ، مربوط به مراسم قربانی کردن آیاپیر، یکی از پادشاهان دوره عیلامی است. این سنگ نگاره در ارتفاع ۶ کیلومتری از دامنه کوه قرار گرفته است.
سنگ نگاره دوم: این نقش برجسته روی تخته سنگی مثلثی شکل ایجاد شده است. روی این سنگ، شخصی در میانه تصویر به حالت نیایش قرار دارد و دست های خود را جلوی صورتش گرفته است. در سمت چپ او ۴ نفر به حالت ایستاده قرار دارند و با احترام او را همراهی می کنند. با وجود اینکه لباس عیلامیان تا قوزک پایشان بود، لباس این شخص تا زیر زانو است.
در مقابل شخصیت میانه تصویر، مراسم قربانی کردن دیده می شود. شخصی گاو نری را از پشت بر زمین نهاده و چند قربانی دیگر روی زمین مشاهده می شوند.
سنگ نگاره سوم: این نقش برجسته روی سنگی چهار گوش به ارتفاع ۲.۸۰ سانتی متر کنده کاری شده است. تصویر این سنگ مربوط به حمل مجسمه یکی از خدایان عیلامی است. چهار مرد این مجسمه را به دوش کشیده اند و پشت سر آنها پادشاه با تعداد زیادی از همراهان قابل مشاهده هستند.
در ۳ گوشه این تصویر، افرادی در صف های منظم دیده می شوند و در ضلع چهارم (شرقی) مراسم قربانی به تصویر کشیده شده است. همچنین، تصویر ۷ مرد کوچک در این سنگ نگاره دیده می شود. از آنجایی که این ۷ مرد حکاکی شده بر روی این سنگ نگاره در محوطه کول فرح لخت هستند، به نظر می رسد اسیران جنگی باشند.
سنگ نگاره چهارم: تصویر این سنگ نگاره مربوط به اهدای هدایا توسط پادشاه است. پادشاه بر تختی تکیه زده و جلوی او ۳ میز قرار گرفته اند. روی یکی از آنها هدایایی دیده می شوند.
در مقابل، چندین نفر در ۴ ردیف به حالت احترام قرار دارند. این افراد یک دست خود را به نشانه احترام جلوی صورت و دست دیگر را به سمت جلو خم کرده‌اند.
سنگ نگاره پنجم: در این تصویر، شخصی عیلامی در جلوی یک آتشدان در حال اجرای مراسم مذهبی است. همچنین، تصویر حیوانات قربانی شده در مقابل او دیده می شوند.
سنگ نگاره ششم: این تصویر مانند تصویر شماره سه مربوط به حمل خدایان توسط ۴ مرد است. این افراد کلاه به سر، در حال بلند کردن مجسمه هستند.
بازدید از این جاذبه را از دست ندهید
شهر ایذه از جمله شهرهای زیبای استان خوزستان است که سنگ نگاره های مختلفی در جاهای مختلف آن دیده می شوند. محوطه کول فرح ایذه، محوطه ای بسیار دلباز است که نقش های برجسته روی سنگ های آن، نشانی از تاریخ دارند.
اگر با تورهای داخلی یا به صورت شخصی به خوزستان سفر کردید، بازدید از روستای کول فرح را فراموش نکنید. با مطالعه جاذبه های گردشگری اهواز، دیدنی های دیگر پیرامون این شهر و نیز ایذه را خواهید یافت. “دستی بر ایران” شما را به بازدید از جاذبه های طبیعی و زیبای محوطه کول فرح دعوت می کند.
محوطه‌ی کول فرح کجا واقع شده است؟
محوطه‌ی کول فرح در حوالی روستایی با همین نام در شهرستان ایذه، استان خوزستان، قرار دارد. موقعیت مکانی دقیق این محوطه را در نقشه‌ی زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره محوطه کول فرح
اگر پاسخ پرسش‌های خود را در موارد زیر پیدا نکردید، از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست، سوال‌هایتان را با ما در میان بگذارید. ما در اولین فرصت به آنها پاسخ خواهیم داد.
کول فرح به چه معناست؟
کول فرح یا کول‌فره ترکیب دو عبارت «کول» و «فره» به‌معنای خوشحالی است. دره‌ای که به این نام شهرت دارد، از طبیعت زیبایی برخوردار است؛ برخلاف دره‌های دیگر که تنگ و خفه هستند. به همین دلیل، این منطقه را کول فره می‌نامند.
محوطه کول فرح به چه دوره‌ای متعلق است و چه تعداد نقش برجسته در آن قرار دارد؟
در این منطقه که متعلق به دوره‌ی عیلامی‌هاست، 6 نقش برجسته یا سنگ‌نگاره با اندازه‌ها و نقش‌های مختلف وجود دارد.
قدمت سنگ‌نگاره‌های کول فرح به چه زمانی برمی‌گردد؟
سنگ‌نگاره‌های موجود در این محوطه به هزارۀ سوم قبل از میلاد، حدود سال‌های ۲هزار تا ۳هزار پیش از میلاد، متعلق‌اند.
در گذشته، محوطه کول فرح چه کاربردی داشته است؟
بقایای ساختمان‌ها و گورها و سنگ‌نگاره‌های موجود نشان می‌دهد این منطقه پرستشگاه نارسینا، یکی از خدایان عیلامی‌ها، بوده است.
