موزه مردم شناسی اردبیل در میدان عالی‌قاپو قرار دارد و از جاهای دیدنی اردبیل به شمار می‌رود. این موزه را به‌نام حمام آقا نقی نیز می‌شناسند. در داخل موزه، حدود 33 مجسمه از افراد با پوشش محلی وجود دارد. البته می‌توانید برای آشنایی با سنت و نوع پوشش منطقه اردبیل و مناطق ییلاقی آن، اطلاعات کافی در این‌باره کسب کنید. علاوه بر مجسمه‌های زیبا و جذاب، دست‌نوشته‌های به‌جامانده از ادوار گذشته نیز در این موزه وجود دارند.
تمام این دست‌نوشته‌ها در ارتباط با تاریخ، سنت و آداب و رسوم استان اردبیل است که جذابیت زیادی دارد. در این موزه، زنان عشایر، نحوه پخت غذاهای محلی را نمایش می‌دهند. وجود حمام‌های تاریخیِ زیاد در اردبیل باعث می‌شود که افراد مختلف از شهرهای دیگر، این شهر را مهد تمدن و سنت دیرینه بدانند.
همان‌طور که می‌دانید “حمام” در شهرهای مختلف ایران، نماد قدمت دیرینه آن شهر است. حمام آقانقی نیز با قدمت فراوان خود در این زمینه، الماس حمام‌های موجود در شهر است.
محل دقیق موزه مردم شناسی اردبیل
عالی‌قاپو در اردبیل یکی از تاریخی‌ترین میدان‌های شهر است که توانسته این بنای جذاب را در دل خود جای دهد. در کنار این حمام، بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی نیز قرار دارد که مربوط به دوران صفویه است. موزه مردم شناسی یا ظهیرالاسلام دقیقا روبروی بقعه شیخ صفی‌الدین قرار دارد. دلیل ارتباط حمام آقانقی به ظهیرالاسلام این است که این فرد، موسس حمام در دوره ایلخانی بود.
بعد از حدود 200 سال، فردی به نام آقانقی این حمام را خریداری کرد و بازسازی آن را انجام داد. کاربری این حمام تا اواخر دهه چهل، قابل‌اهمیت بود، اما پس از چندسال این کاربری برای بخش زنانه حمام از بین رفت و تخریب شد. در سال 1378 حمام آقانقی توسط میراث فرهنگی خریداری شد و نام موزه مردم‌شناسی اردبیل به آن تعلق گرفت.
بعد از تعلق این موزه به میراث فرهنگی، اشیاء و مجسمه‌های دیگر نیز به حمام آورده شد. در این موزه، آئین محلی، سنت و همچنین نوع پوشش مردان و زنان در برهه‌های گذشته به معرض نمایش گذاشته شد. موزه مردم‌شناسی یک موزه مقاوم است که توانسته طی سال‌های زیاد استقامت خود را در برابر عوامل مهم تاریخی و طبیعی حفظ کند. با حفظ این اثر تاریخی، مردم از مکان‌های مختلف ایران به تماشای این اثر معماری فاخر می‌شتابند.
معماری موجود در این موزه
موزه مردم شناسی اردبیل دارای 3 بخش اصلی است. این سه بخش عبارت است از:
- گرمخانه
- سربینه
- چالحوض
در بخش میانی آن، سربینه مربعی شکل است که طاقی مرتفع بر روی خود دارد. سکوهای موجود در حمام آقانقی یادگاری از دوره پهلوی هستند.
طاق سربینه پر از نقش و نگار عناصر طبیعت است که رنگ و لعاب خاصی به محیط و فضای داخلی حمام می‌دهد. حوض هشت‌گوش با جوی‌های ممتد به لبه سکوها، این امکان را برای افراد فراهم می‌کرد که بعد از استحمام، پا روی سکوها بگذارند.
بخش ورودی این موزه
اگر برای اولین بار است که وارد موزه مردم شناسی اردبیل می‌شوید، توجه کنید که در ورودی، با یک رختکن وسیع مواجه می‌شوید. در انتهای رختکن یک حوض سنگی هشت‌ضلعی با چهار بازو قراردارد و بر روی آن، گنبد بسیار بلندی خودنمایی می‌کند. کاشی‌کاری‌های رنگارنگ بسیار زیبا و چشم‌نواز هستند و اغلب به رنگ آبی کبود می باشند.
اگر خوب دقت کنید، متوجه خواهید شد که در این بخش، آئین استحمام مردم در گذاشته به بازدیدکنندگان معرفی می‌شود. مجسمه‌ها، پوشش‌های محلی رنگارنگی دارند که در دوران گذشته، بسیار محبوب و پرطرفدار بود. رواق هشتی شکل، گرمخانه، کفش‌کن، استخرهای آب سرد و گرم از قسمت‌های اصلی حمام آقانقی هستند.
اگر قدیمی‌های اردبیل را در بازدید خود، همراه کنید، آنها با دیدن صحنه‌های موجود در این موزه، تمام اطلاعات جانبی دیگر را نیز به شما می‌دهند.
مسیر منتهی به موزه مردم شناسی
مسیر رسیدن به موزه مردم شناسی بسیار آسان و در دسترس است. مسیر تمام اتوبوس‌های شهری و تاکسی‌ها، غالبا از مقابل موزه مردم‌شناسی می‌گذرد. حتی اگر در نقطه‌ای از شهر باشید، با ذکر عنوان موزه مردم شناسی اردبیل به یک راننده تاکسی، در کوتاه‌ترین زمان ممکن در مقابل موزه پیاده می‌شوید.
وجود مکان‌های مهم در اطراف موزه
رستوران‌ها و هتل‌های مدرن و سنتی بسیاری در اطراف این موزه مردم‌شناسی وجود دارند که برای رفاه حال گردشگران و میهمانان گرامی خدمات مختلفی ارائه می‌دهند. اگر با خواندن این مطلب در خصوص موزه مردم شناسی، قصد سفر به این شهر تاریخی را دارید، می‌توانید صفحه تورهای داخلی در سایت دستی بر ایران را بررسی کنید تا اگر برنامه سفری به اردبیل ارائه شده است، آن را مد نظر قرار دهید.
در سفر خود به شمال غرب ایران، بازدید از این مکان را فراموش نکنید
ما در اینجا به معرفی موزه مردم شناسی اردبیل پرداختیم و اغلب نکات مرتبط با این موزه را نیز موردبررسی قرار دادیم. افرادی که به مکان‌های تاریخی در شهرهای مختلف علاقه دارند، می‌توانند از این موقعیت استفاده کنند و یک سفر لذت‌بخش به شمال غربی ایران داشته باشند. افراد علاوه بر بازدید از این موزه، می‌توانند از سایر جاذبه های گردشگری اردبیل نیز دیدن کنند.
