آشنایی با باغ عفیف آباد شیراز و موزه های آن

شهر شیراز یکی از شهرهای زیبای ایران با جاذبه های گردشگری فراوان است. این شهر که مرکز استان فارس می باشد، لقب های زیادی مانند شهر شاعران، شهر گل و بلبل و شهر باغ ها به خودگرفته است. یکی از زیباترین باغ ها، باغ عفیف آباد شیراز است که به نام باغ گلشن نیز خوانده می شود.

در داخل باغ، عمارت زیبایی وجود دارد که هم اکنون به عنوان موزه نظامی مورد استفاده قرار می گیرد. باغ عفیف آباد شیراز، در محله ای موسوم به عفیف آباد و بلوار ستارخان قرار دارد و از جاهای دیدنی شیراز به حساب می‌آید.

پیشینه باغ عفیف آباد شیراز

زمان ایجاد این باغ به دوره صفوی و قاجار (ناصرالدین شاه) بر می گردد. بنابراین، سال احداث آن ۱۸۶۳ میلادی است. همچنین این باغ با زیبایی بی مثالی که دارد در دهم خرداد ۱۳۵۱ خورشیدی به عنوان اثر ملی ایران به ثبت رسیده است.

این باغ علاوه بر داشتن درختانی زیبا، به عنوان نمونه ای از گل کاری ایرانی نیز به حساب می آید. همچنین باغ دارای یک کاخ سلطنتی است که در دوره قاجار ساخته شده است.

باغ عفیف آباد در گذشته توسط شاهان صفوی مورد استفاده قرار می گرفت. در آن زمان عمارتی (کاخی) داخل باغ وجود نداشت.

در زمان قاجاریه، باغ خریداری گردید و از نو درختانی در آن کاشته شدند. همچنین، اقدامات دیگری هم در باغ صورت گرفت. برای مثال، عمارتی داخل باغ ساخته شد. علاوه بر آن، برای رسیدگی و آبیاری آن قناتی در حوالی باغ خریداری شد. همه این اقدامات در زمان حکمرانی قوام الملک اول و دوم انجام گرفت.

سپس، باغ در اختیار عفیفه خانم خواهر زاده قوام الملک اول قرار گرفت. از آنجایی که تغییرات گسترده ای توسط ایشان در باغ صورت گرفت، به نام باغ عفیف آباد شیراز شهرت یافت.

پس از آن در دوره پهلوی، این باغ به عنوان پیش کشی به همسر محمد رضا پهلوی تعلق گرفت. سپس در سال ۱۳۴۰، ارتش این باغ را طی مزایده ای خریداری کرد. در انقلاب سال ۱۳۵۷ نیز باغ در اختیار ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. در سال ۱۳۷۰ خورشیدی و روز ۲۹ فروردین ماه (مصادف با روز ارتش)، عمارت باغ به عنوان موزه نظامی شماره ۲ انتخاب شد.

معماری، تزئینات و کاربری باغ عفیف آباد

این باغ وسعتی در حدود ۱۲۷۰۰۰ مترمربع دارد و به عنوان کهن ترین باغی شناخته شده است که هنوز کاربرد باغ دارد. سر در باغ ۴ ستون گچی ساده دارد و سرستون های استفاده شده از شیوه معماری سرستون های تخت جمشید تبعیت می کند.

در بالای سر در سنگ نگاره ای وجود دارد که در آن تصویر دو شیر کنده کاری شده است. بعد از عبور از سردر به وسیله یک دالان به فضای اصلی باغ می رسیم. در میانه باغ استخر بزرگی دیده می شود. علاوه بر آن، عمارتی در داخل باغ وجود دارد که دو طبقه می باشد که با پلکان به هم راه دارند.

نزدیک به ۳۰ اتاق داخل عمارت دیده می شوند. وقتی وارد عمارت می شویم، در قسمت تالار آن دو بخاری از جنس سنگ مرمر خودنمایی می کند. این بخاری ها داخل دیوار ساخته شده اند و یکی از آنها در شمال تالار و دیگری در جنوب آن قرار دارد.

در طبقه اول عمارت، پنجره های آب نما قابل مشاهده هستند. آب نما، همانطور که از نام آن نیز پیداست نماد رود، چشمه سار یا نهرهای روان است و یکی از اجزای معماری ایرانی از زمان گذشته است.

در طبقه دوم باغ عفیف آباد راهروی بلندی دیده می شود که در دو سوی آن اتاق های تودرتو قرار گرفته اند. تالار بزرگی در میانه همین طبقه وجود دارد که سقف آن با چوب ساخته شده است. نقش هایی از قبیل نقش گل و بوته، شکارگاه و مجلس بزم و شادی روی سقف چوبی قابل مشاهده هستند.

دیوارهای دورتا دور تالار به شیوه ای زیبا گچ کاری شده و روی آن با مقرنس کاری های به خصوصی تزیین گشته اند. در و پنجره های این طبقه با شیشه ساده و بدون آب نما ساخته شده اند. در واقع، نوع معماری این باغ به همراه عمارت داخل آن ترکیبی از معماری هخامنشی، ساسانی و قاجاریه است.

هم اکنون از طبقه اول عمارت به عنوان موزه نظامی استفاده می شود. اشیای زیادی از قبیل سلاح های سرد و گرم در موزه به معرض نمایش درآمده اند.

همچنین طبقه دوم بنا به عنوان موزه عبرت کاربرد دارد. این موزه شامل بخش های مختلفی از قبیل: پذیرایی، رخت کن، نشیمن، قمار خانه، بخش مطالعه و اتاق ها است.

پیش از خروج از باغ عفیف آباد شیراز، حتما سراغ چایخانه آن را بگیرید که بازدید از آن خالی از لطف نیست. نقاشی های دیواری آن دارای ارزش هنری بسیار بالایی هستند و صحنه های حماسی شاهنامه را به نمایش می گذارند. صرف مدت زمانی در این چایخانه، نه تنها مرهم خستگی شما می شود، بلکه یادآور نقش فردوسی بزرگ در حفظ هویت فرهنگی و ملی همه ماست.

بازدید از این جاذبه را از دست ندهید

اگر برای سفر به شیراز، از آژانس های مسافرتی بسته تورهای ایرانگردی خریداری می کنید یا به هر طریق دیگری به این شهر زیبا می روید، حتما بازدید از باغ عفیف آباد را در برنامه بازدیدهایتان قرار دهید. علاوه بر دیدن منظره باغ و نوع معماری عمارت داخل آن، می توانید از موزه های آن نیز دیدن کنید.

“دستی بر ایران” توصیه می کندد پیش از سفر حتما به مطالعه جاذبه های گردشگری شیراز بپردازید تا بتوانید به دیدن دیدنی های این شهر تاریخی بروید.

باغ عفیف آباد کجاست؟

این باغ در محله‌ی عفیف ‌آبادِ شیراز و در بلوار ستارخان قرار دارد. موقعیت مکانی دقیق این باغ را در زیر مشاهده می‌کنید:

پرسش‌های متداول درباره باغ عفیف آباد

برای پیدا کردن پاسخ سایر سوال‌هایتان می‌توانید با ما از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به سوال‌های شما پاسخ خواهیم داد.