مسجد جنرال ارومیه بنایی قاجاری است که در محله‌ی عسگرخان این شهرستان قرار دارد. نام این مسجد برگرفته از نام یکی از نظامیان معروف و فرماندهان ارتش به نام ژنرال عسگرخان عبدالملکی افشار در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار است. شما می‌توانید با مطالعه این مقاله اطلاعات زیادی درباره‌ی بنای تاریخی مزبور که از جاهای دیدنی ارومیه به حساب می‌آید، کسب کنید.
مختصری درباره تاریخ مسجد جنرال و زندگینامه ژنرال عسگرخان
این مسجد در سال ۱۷۹۵ میلادی و در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. درباره‌ی بانی مسجد اطلاعات زیادی در دست نیست و نمی‌توان ساخت آن را به ژنرال عسگرخان نسبت داد. این مسجد یک مرتبه پس از انقلاب ۵۷ و در سال ۱۳۸۴ خورشیدی بازسازی شده است.
با توجه به اینکه بنای مزبور به نام ژنرال عسگرخان نامگذاری شده است بهتر است اطلاعاتی درباره این شخص داشته باشیم. ژنرال عسگرخان در واقع یکی از سرداران سپاه عباس میرزا، از جمله شاهزاد‌ه‌های قاجاری، بود. او در طی جنگ ایران و روس در تاریخ ۱۸۰۶ تا ۱۸۰۸ میلادی، سفارت فتحعلی شاه قاجار را در دربار ناپلئون بناپارت بر عهده داشت. او پس از بازگشت به ایران مدتی به عنوان حاکم ارومیه انتخاب شد.
ویژگی‌ها و سبک معماری قسمت‌های مختلف مسجد
این مسجد دارای زیربنایی در حدود ۷۸۳ متر مربع است که در زمینی مستطیل شکل به مساحت ۹۷۸ متر مربع قرار دارد. بنای مزبور دارای پنجره‌هایی با عرض کم و کشيده است که در بالای آنها قوس جناغی زیبایی مشاهده می‌شود. این بنا دارای قسمت‌های مختلفی است که در زیر شرح مختصری درباره آنها آمده است:
فضای ورودی:
این فضا دارای پلانی ۵ ضلعی است که در بالا به یک نیم گنبد تبدیل می‌شود. نمای خارجی فضای ورودی در قسمت پایین نیم‌گنبد با کاشی‌های هفت رنگ، تزیینات هندسی، گل و بوته و آیاتی از قرآن تزیین شده است. این آیات به خط ثلث طلایی و سفيد بر روی کاشی‌های لاجوردی کار شده‌اند.
دو طرف ورودی دو مناره با ارتفاع تقریبی ۱۵ متر و قطر خارجی ۹۰ سانتی‌متر مشاهده می‌شود که ساقه‌ی این مناره‌ها با آجرهای سه سانتی کار شده‌اند. مناره‌های مورد نظر با استفاده از آجرهای مربعی شکل لعابدار و فیروزه‌ای رنگ تزیین شده است. این آجرها به صورت مارپیچ به دور ساقه‌ی مناره پیچیده شده‌اند.
شبستان مردانه:
این شبستان با ابعادی در حدود ۱۸ × ۱۴ متر مربع در قسمت شرقی مسجد قرار دارد. ازاره دیواره‌های شبستان مزبور تا ارتفاع ۳۰ سانتی‌متری آن به وسیله‌ی سنگ گرانیت طوسی رنگ با نوار مشکی و ادامه‌ی آن تا سقف با آجرهای سه سانتی تزیین شده است.
در ضلع جنوبی این شبستان محرابی با ارتفاع ۶ و عرض ۴ متر و عمقی در حدود ۸۵ سانتی‌متر مشاهده می‌شود. تمامی قسمت‌های محراب دارای تزییناتی از کاشی‌های هفت رنگ هستند.
شبستان زنانه:
این شبستان در زیرزمین مسجد جنرال قرار دارد که برای دسترسی به آن می‌توانید از دو مسیر استفاده کنید. یکی از این مسیرها از طریق ورودی فرعی کوچه است که راه‌پله‌ای در مقابل درب ورودی آن قرار دارد. مسیر دوم نیز مسیر ورودی صحن است که پس از عبور از آن با پایین رفتن از ۱۱ پله به فضای شبستان می‌رسید.
شبستان زنانه نیز محرابی دارد که کوچکتر از محراب موجود در شبستان مردانه است. این محراب ارتفاعی در حدود چهار متر، عرض ۱۰.۳ متر و عمقی در حدود ۹۰ سانتی متر دارد. ازاره‌ی دیواره‌های محراب تا ارتفاع یک متری با سنگ مرمر تزیین شده است.
جالب توجه است که در قسمت زیرزمین علاوه بر شبستان دو سنگ قبر مشاهده می‌شود که متعلق به ژنرال عسگرخان و همسر اوست. این موضوع را می‌توان از سنگ‌نوشته‌ی موجود بر روی سنگ قبرها متوجه شد که تاریخ وفات عسگرخان (۱۲۶۶ خورشیدی) و همسرش (۱۲۷۸ خورشیدی) را نشان می‌دهد.
نیم طبقه بخش زنان:
محلی است که بانوان در آن به اقامه‌ی نماز می‌پردازند.
فضایی برای قرار دادن کفش‌ها:
در هر مسجدی فضایی به عنوان کفش‌کن مشاهده می‌شود که برای درآوردن کفش‌ها است. مسجد جنرال نیز از این قاعده مستثنی نیست.
حسینیه:
در این مسجد حسینیه‌ای نیز وجود دارد که جهت برگزاری مراسم عزاداری استفاده می‌شود.
آشپزخانه:
محلی برای پختن غذای نذری در مناسبات خاص است.
آبدارخانه:
تمامی مساجد دارای آبدارخانه‌ای برای پذیرایی از مهمانان است.
آدرس مسجد جنرال ارومیه
این مسجد در محله‌ی عسگرخان یا سید جواد ارومیه و خیابان شهید خمسه لویی آن قرار دارد. بنای مزبور تنها یکی از ۶ مسجد موجود در محله‌ی عسگرخان است که به دلیل ویژگی‌های متمایز خود شهرت بسیار یافته است. از مساجد دیگر این محله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسجد جامع ارومیه، مسجد مهدی القدم، مسجد اعظم ارومیه، مسجد بنی هاشم و مسجد چاوشان و پایگاه شهید عسگری.
مسجد جنرال ارومیه؛ بنایی ماندگار از هنر ایرانی در عصر قاجار
مسجد جنرال ارومیه به سبب تزیینات زیبا، مناره‌ها، فضای ورودی و سایر خصوصیات خود شهرت بسیار دارد. گردشگران می‌توانند برای بازدید از این مسجد با تورهای ایرانگردی به ارومیه مسافرت کنند. دستی بر ایران ضمن معرفی مسجد مزبور و سایر جاذبه‌های گردشگری ارومیه از گردشگران درخواست دارد که گردشگری مسئولانه و گردشگری آگاهانه را مورد توجه قرار دهند.
مسجد جنرال ارومیه کجاست؟
این مسجد در خیابان شهید خمسه لویی از محله‌ی عسگرخان ارومیه واقع است. مکان دقیق این بنا را در نقشه‌ی زیر ملاحظه بفرمایید:
پرسش‌های متداول درباره مسجد جنرال
برای پیدا کردن پاسخ سایر سوالهایتان می‌توانید با ما از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به سوال‌های شما پاسخ خواهیم داد.
قدمت مسجد جنرال به چه دورانی بازمی‌گردد؟
این بنای قاجاری در سال ۱۷۹۵ میلادی، در عهد فتحعلی شاه ساخته شده است.
ویژگی‌های معماری مسجد جنرال ارومیه کدام‌اند؟
مسجد مزبور را در فضایی مستطیل‌شکل به مساحت حدود هزار متر بنا کرده‌اند. در تزیین نمای خارجی آن از کاشی‌های هفت رنگ، تزیینات هندسی، گل و بوته و آیاتی از قرآن بهره برده‌اند. دو مناره در دوطرف ورودی مسجد سر برافراشته‌اند که با آجرهای سه‌سانتی ساخته و به‌کمک آجرهای مربعی‌شکل لعابدار و فیروزه‌ای تزیین شده‌اند. این مسجد بخش‌های دیگری مانند شبستان مردانه و زنانه و حسینیه نیز دارد.
