چنانچه هنوز مطمئن نیستید که فیلم و عکس گرفتن از دیگران در سفر کار پسندیده‌ای مطابق با اصول منشور گردشگری مسئولانه هست یا خیر، بد نیست خودتان را جای یکی از افراد بومی مقصد گردشگری‌‌تان بگذارید.
تصور کنید که محله‌ی شما هدف گردشگری باشد. از خانه بیرون زده‌اید تا به فروشگاه سر کوچه بروید، خریدی انجام دهید و سریع به خانه برگردید که ناگهان با چند جوان سرزنده و شاد، ولی غریبه روبه‌رو می‌شوید. آن‌ها بدون اجازه‌گرفتن قصد عکاسی از شما را دارند و تا به خود می‌آیید که مانع از کارشان شوید، عکس را گرفته‌اند و با شادی و هلهله از شما دور شده‌اند. شما چنین رفتاری را گردشگری مسئولانه می‌دانید؟
این را هم در نظر داشته باشید که اینجا محله شما و مکانی است که در آن زندگی می‌کنید و هرروز در آن تردد دارید. نظر شما درباره‌ی مسافرانی که در محله‌ی شما ظاهر می‌شوند و به خواسته‌ها و دغدغه‌های شما توجهی ندارند چیست؟
عکاسی دیگران از دیدگاه اخلاقی
به نظر شما از دیدگاه اخلاقی درست است که از هرکس دلتان خواست عکس بگیرید؟ آیا این صحیح است که از لوازم همراه و خانه و زندگی افراد عکاسی کنید؟ اگر در مسافرت هم نباشید، پیش از انجام این کار، بهتر نیست ابتدا به جنبه‌های اخلاقی آن بیندیشید؟ اینکه غریبه‌ای از شما عکس بگیرد، حس خوبی در شما ایجاد نخواهد کرد. اگر این را برای خودتان نمی‌پسندید، برای دیگران هم نپسندید.
از لحاظ اخلاقی، حریم خصوصی شما درصورت عکاسی بدون اجازه موردتعرض قرار می‌گیرد. گردشگرانی که بدون اجازه عکاسی می‌کنند، خلوت و آرامش شما را به هم می‌زنند. آن‌ها خانه و زندگی و متعلقات شما را سوژه‌ی عکاسی یا فیلمبرداری خود قرار می‌دهند؛ بدون آنکه توضیح بدهند علت کارشان چیست. این عمل هیچ‌گونه تطابقی با اصول اخلاقی هیچ مرامی ندارد.
عکس گرفتن از دیگران از دیدگاه گردشگری مسئولانه
هر گردشگر مسئول، علاوه بر اصول اخلاقی، به جنبه‌های گوناگون سفر مسئولانه برای تحقق گردشگری پایدار توجه دارد. اگر هدف ما این است که گردشگری کشورمان و رونق مقاصد توریستی کشورمان تداوم یابد و جوامع محلی از آن منتفع گردند، باید روابط انسانی خود با دیگران را درست مدیریت کنیم.
افراد ساکن در مقاصد گردشگری باید از وجود این صنعت در محل زندگی‌شان شاد و راضی باشند. باید احترام آن‌ها را حفظ کرد، به خواسته‌هایشان اهمیت داد و با آن‌ها روابط دوستانه‌ای برقرار نمود. نگاه گردشگران مسئول به ساکنان مقصد گردشگری نباید نگاهی از بالا به پایین باشد. این تفکر نباید در ذهن ما حاکم باشد که اجازه داریم هرگونه می‌خواهیم در آنجا رفتار کنیم و فقط شادمانی خودمان را در نظر بگیریم. درست است که پس از مدت کوتاهی به خانه و زندگی خودمان برمی‌گردیم و خاطرات احتمالاً خوبی را با خودمان به‌همراه خواهیم برد، اما باید حس مشابهی را نیز در مقاصد گردشگری‌مان به جا گذاشته باشیم.
چگونه در سفر عکاسی کنیم؟
همه‌ی ما دوست داریم خاطرات سفر خود را ثبت کنیم. این کار را معمولاً با عکاسی انجام می‌دهیم؛ هرچند که این تنها راه یا بهترین راه ثبت خاطرات نیست. سوژه‌های عکاسی ما اشیاء و افرادی هستند که برای ما تازگی دارند. اگر بیشتر عمرمان را در شهری بزرگ زندگی کرده باشیم، دیدن خانه‌های کاهگلی، چهارپایان بارکش، زنان و مردان الاغ‌سوار و… جذابیت خاصی دارد. در لحظه‌‌ای که تصمیم می‌گیریم از آن‌ها عکاسی کنیم، باید خودمان را جای آن افراد یا مالکان آن اشیاء ببینیم.
راهکار بهتر آن است که اقدام نخست ما عکاسی نباشد. گاهی اوقات یک لبخند یا ادای جمله‌ی «خسته نباشید» می‌تواند باب گفت‌وگو با افراد را باز کند. به یاد داشته باشیم که گاهی آن‌ها نیز درمورد ما کنجکاوی‌هایی دارند. اجازه دهیم گفتگویی بین ما شکل بگیرد؛ پس از آن، حسی که از مخاطبمان می‌گیریم به ما می‌گوید که آیا می‌توانیم مکالمه را ادامه دهیم یا خیر. اگر ادامه یافت و برداشت ما این بود که می‌توان زمانی را با آن افراد صرف کرد، مثلاً با همدیگر چای خورد، برای این کار زمان بگذاریم. این از ویژگی‌های سبک سفر آرام‌آرام است که باعث آموختن بیشتر از مردم می‌شود.
اگر همه‌چیز به‌آرامی و به‌خوبی پیش رفت و رابطه‌ی انسانی بین ما و مردم محلی شکل گرفت، شاید در آن هنگام بتوان برای فیلم یا عکس‌گرفتن از آن‌ها اجازه گرفت. اغلب افراد به عکس دسته‌جمعی بیشتر راغب هستند تا عکس تکی از خودشان. اگر از خانه و متعلقات آن‌ها هم می‌خواهیم عکاسی کنیم، قبلش حتماً دراین‌باره با ایشان گفت‌وگویی داشته باشیم. درباره‌ی وسیله یا خانه‌ای که می‌خواهیم از آن عکاسی کنیم، ارزش و زیبایی‌اش، پیشینه و اصالتش صحبت کنیم تا آن‌ها بدانند که ما برای خودشان و سبک زندگی‌شان ارزش قائل هستیم.
درخواست عکاسی را باید پس از چنین اقداماتی و شاید بیشتر از آن مطرح کنید. البته نباید بلافاصله پس از عکاسی خداحافظی کنید و به راه خود ادامه دهید. به یاد داشته باشید که بهترین روش آن است که این گفت‌وگوها واقعی باشند. چه‌بسا دوستی‌هایی از این طریق شکل بگیرند که بعدها نیز ادامه یابند.
قانون درباره عکس گرفتن از دیگران چه می‌گوید؟
در پاسخ به این پرسش، باید گفت که قانونگذار برخی فیلمبرداری و عکسبرداری‌های خاص را جرم محسوب کرده است. مطابق قانون، باید پیش از عکاسی یا فیلمبرداری از افراد، از آن‌ها اجازه گرفت. اینکه آیا عکاسی علنی یا مخفیانه از افراد جرم است یا خیر و چه استفاده‌ای از آن عکس و فیلم خواهد شد، یک موضوع است و آنچه قاضی حکم خواهد کرد، موضوعی دیگر.
تشخیص این جرم و نحوه‌ی برخورد با آن بر عهده‌ی قاضی است. طبیعتاً هیچ مسافری مایل نیست که کارش به دادگاه ختم شود. هر گردشگر مسئول می‌داند که امکان دارد ایجاد چنین حس تلخی در جامعه‌ی میزبان، پیامدهای ناگواری برای گردشگری آن منطقه داشته باشد. به‌طور مثال، ممکن است راه را به روی مسافران بعدی ببندند و بومیان آن منطقه دیگر کسی را به محل و روستای خود راه ندهند. به بیان دیگر، عطای مسافران را به لقایشان ببخشند و میلشان به کسب درآمد از این طریق را هم از دست بدهند.
این یک فاجعه‌ی گردشگری است و کسی مایل نیست که با عکس گرفتن از دیگران، چنین سرنوشتی را نصیب یک مقصد گردشگری کند. رفتار همراه با احترام و مسئولیت‌پذیری، یکی از اصول اساسی منشور گردشگری مسئولانه است که همه‌ی ما باید به آن متعهد باشیم.
رفتار شما هنگام مواجهه با سوژه‌های ناب عکاسی در مقاصد گردشگری چگونه است؟
اگر تجربه ای در این زمینه دارید یا آنکه رفتار خاصی را برای خود به‌عنوان اصل قرار داده‌اید، لطفاً آن را با بقیه به اشتراک بگذارید تا دیگران هم از آن ایده بگیرند.
پرسش‌های متداول درباره عکس گرفتن از دیگران
برای پیداکردن پاسخ سایر سؤال‌هایتان می‌توانید با ما از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به سؤال‌های شما پاسخ خواهیم داد.
آیا عکس گرفتن از دیگران از دیدگاه اخلاقی درست است؟
از لحاظ اخلاقی، عکس‌گرفتن از افراد بدون اجازه، تعرض به حریم خصوصی آن‌ها محسوب می‌شود. گردشگرانی که بی‌اجازه عکاسی می‌کنند، موجب ناراحتی و برهم‌زدن خلوت و آرامش افراد بومی می‌شوند. آن‌ها بی‌آنکه توضیح دهند یا رضایت طرف میزبان را درنظر بگیرند، خانه و زندگی و متعلقات وی را سوژه‌ی عکاسی یا فیلمبرداری خود می‌کنند.
گردشگری مسئولانه درباره‌ی عکس گرفتن از دیگران چه دیدگاهی دارد؟
هر گردشگر مسئولی افزون بر الزام خود به رعایت اصول اخلاقی، جنبه‌های گوناگون سفر مسئولانه را برای تحقق گردشگری پایدار مدنظر قرار می‌دهد. این تفکر درست نیست که گردشگران اجازه دارند هرگونه می‌خواهند در مقصد گردشگری رفتار کنند و بی‌توجه به فرهنگ و خواست‌های مردم محلی، فقط شادی و خوشی خودشان را در نظر داشته باشند.
چگونه در سفر عکاسی کنیم؟
راهکار مناسب آن است که از ابتدا شروع به عکاسی نکنیم. اگر رابطه‌ی خوب و دوستانه‌ای بین ما و مردم محلی برقرار شد، شاید بتوانیم برای عکس یا فیلم گرفتن از آن‌ها اجازه بگیریم. بیشتر افراد گرفتن عکس دسته‌جمعی را ترجیح می‌دهند تا عکس تکی از خودشان. اگر هم بخواهیم از خانه و سبک زندگی آن‌ها عکاسی کنیم، لازم است نخست با گفت‌وگو، از رضایت آن‌ها اطمینان یابیم و سپس اقدام کنیم.
قانون درباره عکس گرفتن از دیگران چه می‌گوید؟
قانونگذار برخی فیلم‌برداری‌ها و عکاسی‌های خاص را جرم اعلام کرده است. طبق قانون، لازم است پیش از عکاسی یا فیلمبرداری از افراد، از آن‌ها اجازه بگیریم. درباره اینکه عکاسی علنی یا مخفیانه از افراد جرم است یا نه و عواقب استفاده از آن عکس و فیلم، قاضی حکم خواهد کرد.
ایجاد احساس ناخوشایند در جامعه میزبان به‌دلیل رعایت‌نکردن حریم شخصی آن‌ها چه پیامدهایی دارد؟
هر گردشگر مسئولی می‌داند ایجاد چنین حس نامطلوبی در جامعه‌ی میزبان، پیامدهای ناگواری برای گردشگری آن منطقه در پی خواهد داشت. برای نمونه، ممکن است آن‌ها مسافران بعدی را به میان خودشان راه ندهند. به بیان دیگر، عطای مسافران را به لقایشان ببخشند و از کسب درآمد از این راه منصرف شوند.
