دامغان، یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران با پیشینه‌ای به قدمت هزاران سال، در استان سمنان واقع شده است. این شهر که روزگاری پایتخت اشکانیان بود، امروزه به عنوان پایتخت پسته ایران شناخته می‌شود. از نظر جغرافیایی، دامغان در حاشیه کویر قرار دارد و آب و هوای نیمه‌خشک آن باعث شده تا کشاورزی، به ویژه کشت پسته، پایه اصلی اقتصاد این شهر باشد. جمعیت دامغان طبق آخرین سرشماری حدود ۶۰ هزار نفر است که اغلب در بخش‌های کشاورزی و صنایع وابسته مشغول به کار هستند.
تاریخ پرفراز و نشیب دامغان را می‌توان در آثار باستانی متعدد آن مانند مسجد تاریخانه (قدیمی‌ترین مسجد ایران)، برج چهل دختران و تپه حصار مشاهده کرد. موقعیت استراتژیک این شهر در مسیر جاده ابریشم، باعث رونق تجاری و فرهنگی آن در طول تاریخ شده است. امروزه دامغان با ترکیبی از جاذبه‌های تاریخی و محصولات کشاورزی مرغوب، به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل شده است.
جغرافیای شهر دامغان
شهر دامغان در حدود ۳۴۰ کیلومتری شمال شرق تهران و در استان سمنان واقع شده است. این شهر از شمال به شهرستان های گرگان، کردکوی، بهشهر، از شرق به شهرستان شاهرود، از جنوب به خور و بیابانک و انارک (از بخش های شهرستان نایین) و از غرب به شهرستان‌های سمنان و ساری می رسد.
ارتفاع شهر دامغان از سطح دریا 1170 متر است. درجه حرارت متوسط آن در فصول مختلف 15.9 درجه سانتیگراد است. میزان متوسط بارندگی این شهر در فصول مختلف سال28.5 میلیمتر است. برای آگاهی از آب و هوای دامغان اینجا را کلیک کنید!
سفر به این شهر از سه طریق امکان پذیر است:
- روش اول استفاده از قطار است. قطار تهران به دامغان از مسیری زیبا عبور می کند در حد فاصل بین سمنان و دامغان با ۶۹۵ پل ساخته شده است.
- روش دوم استفاده از اتوبوس های مسافربری واقع در پایانه ای با نام ترمینال جنوب در شهر تهران است. سفر به این شهر از این طریق 5 الی 5.5 ساعت طول می کشد.
- از تهران تا دامغان در حدود ۳۵۰ کیلومتر راه است که طی کردن این مسیر با خودروی شخصی روش سوم سفر به دامغان است و در حدود ۴ ساعت و نیم به طول می‌انجامد. بهترین و کوتاه‌ترین جاده بین این دو شهر، مسیری است که از گرمسار و سمنان می‌گذرد.
جمعیت و اقتصاد شهر دامغان
بر پایه سرشماری عمومی در سال 2016 میلادی در ایران، جمعیت شهر دامغان ۸۶۱۵۶ نفر بوده است.
شهرستان دامغان یکی از قطب های تولید پسته در کشور ایران است. بخشی از اقتصاد این شهر وابسته به باغ های پسته و کشاورزی در این بخش می باشد. واحدهای تولیدی فرآوری پسته، ساخت درب و پنجره، تولید گچ و مصالح ساختمانی و غیره در شهرک صنعتی دامغان در حال فعالیت هستند و مشاغل مردم این شهر را تشکیل می دهند.
تاریخ دامغان
این شهر، زمانی با نام صد دروازه (به یونانی، هکاتوم پایلس: Hecatompylos) پایتخت دولت امپراطوری اشکانیان بوده است. کتیبه سارگون دوم آشوری، نام کهن دامغان را گومش یا قومش ذکر کرده است که به معنی شهری می باشد که ۹۹ نگهبان یا دروازه دارد.
این شهر تا قرن اول میلادی اهمیت خود را حفظ کرد، مدتی پایتخت زمستانی شاهان اشکانی بود و تا کشته شدن آخرین پادشاه ساسانی موقعیت خوبی داشت. در دوره‌های حکومت امویان، عباسیان، طاهریان، سامانیان، سربداران و دیلمیان، شهر دامغان از موقعیتی قابل توجه برای امرا و حکومت‌ها برخوردار بود.
منطقه دامغان در زمان سلجوقیان، از جمله پایگاه‌های مهم پیروان فرقه اسماعیلیه بود. این منطقه در دوران صفویان، افشاریان و زندیان مورد توجه قرار گرفت و شاهد رویدادهای سیاسی متعدد بود، در دوران قاجاریه نیز تعداد زیادی از شاهزاده های قاجاری در این شهر به دنیا آمدند. در جریان انقلاب مشروطیت نیز دامغان یکی از مراکز مخالفت با حکومت بود.
همین تاریخ پرفراز و نشیب، باعث پدید آمدن برخی بناهای تاریخی شده است که همراه با سایر جاذبه ها، دیدنی های دامغان را پدید آورده است.
دامغان کجاست؟
این شهر کهن که از توابع استان سمنان است، حدود ۳۴۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد. موقعیت مکانی دامغان را در نقشه‌ی زیر ملاحظه بفرمایید:
سخن پایانی
شهر دامغان با داشتن تاریخی غنی و مناظر طبیعی چشم‌نواز، فراتر از یک مقصد گردشگری، بلکه میراثی است که شناسایی و کشف آن برای هر ایران‌دوستی لازم و ضروری است. این شهر با فرهنگ غنی و محصولاتی مانند پسته، نمایانگر تلفیق زیبایی و پایداری در گذر زمان است. تجربه‌ی بازدید از جاهای دیدنی دامغان نه تنها موجب آشنایی با تاریخ و فرهنگ این خطه خواهد شد، بلکه خاطره‌ای دلنشین و غنیمتی ارزشمند برای هر بازدیدکننده‌ای به ارمغان می‌آورد.
