روستای چوپانان یکی از روستاهای خوش‌آب‌و‌هوا و جاهای دیدنی نایین در استان اصفهان است که به‌دلیل داشتن خانه‌های خشتی دارای بادگیر، محبوبیت بسیاری دارد. از این نظر، روستای چوپانان منظم ترین روستای خشتی جهان نیز محسوب می‌شود. به‌خصوص اینکه این خانه‌ها با خاک سرخ بنا شده‌اند.
از طرفی، این روستا به‌جهت برخورداری از امکانات مختلفی مثل خانه بهداشت و مخابرات و به‌دلیل عبور جاده‌ی اصلی اصفهان به مشهد از آنجا، بسیار معروف است. روستای مزبور جزو روستاهای جدید اصفهان است که در کنار سایر جاذبه‌های نایین، مثل پناهگاه حیات وحش عباس آباد، امکان بازدید از آن وجود دارد.
آیا با خواندن مطالب بالا مشتاق سفر به این روستا شدید؟ هنوز جذابیت‌های آن را به‌طور کامل شرح نداده‌ایم! پس، قبل از بستن بار و بندیل سفر، با خواندن نوشتار پیش رو ابتدا اطلاعاتتان را درباره‌ی آن بیشتر کنید.
تاریخ روستای چوپانان اصفهان
یکی از روستاهای جدید شهر نایین استان اصفهان روستای چوپانان نام دارد که در سال ۱۲۸۰ خورشیدی یا به‌عقیده‌ی جغرافی‌دانی سوئدی به نام سون‌هین در سال ۱۲۸۲ خورشیدی، تأسیس شده است. تا پیش از آن، فقط چاهی برای استفاده‌ی چوپانان، ساربانان و گله‌داران برای آبیاری چهارپایانی مثل گوسفند و شتر در این منطقه قرار داشت.
در سال ۱۲۸۰ خورشیدی، تعدادی از چوپان‌ها تصمیم به احداث قنات در آنجا گرفتند. این قنات به برکت وجود چاه، هر روز پرآب می‌شد. به همین دلیل، چوپانان به این فکر افتادند که چنین قناتی می‌تواند برای آبیاری زمین‌های کشاورزی نیز استفاده شود. این چنین شد که آنها تصمیم به ساخت ساختمان‌هایی در اطراف قنات گرفتند که زمینه‌های پیدایش روستای چوپانان را فراهم آورد. این ساختمان‌ها با خاک سرخ بنا شدند و مشابه همه‌ی خانه‌های کویری قدیمی، بادگیری در بالای پشت بام آنها ساخته شد تا به خنک‌شدن فضای داخلی بناها کمک کند.
درخور توجه است که بافت روستا و ساختمان‌های آن از بالا مشابه صفحه‌ی شطرنج به نظر می‌رسند. این روستا هیچ کوچه‌ی بن‌بستی ندارد و از داخل کوچه‌های آن، انتهای آبادی در شرق و غرب مشخص است.
درخور توجه است که چوپانانی که به تأسیس روستا همت گماردند، از اهالی انارک بودند و شغل قبلی آنها باربری و جابه‌جایی وسایل مختلف با شتر از جنوب کشور به تهران بود. بعدها، آنها به‌دلیل هرج‌و‌مرج‌هایی که در دوره‌ی قاجار در پایتخت به وجود آمده بود، این شغل را کنار گذاشتند و به کشاورزی مشغول شدند.
محصولات کشاورزی و باغ‌های روستا
در فاصله‌ی اندکی از منازل مسکونی روستای چوپانان، مزرعه‌های متعددی قرار دارند که مردم محلی با کاشتن محصولاتی همچون گندم، جو، خربزه، هندوانه و یونجه در آنها امرار معاش می‌کنند. آنها همچنین باغ‌هایی حاوی درختان میوه‌ی مختلف مثل پسته، انار و زردآلو دارند. نخل‌های خرما نیز در جای‌جای روستا مشاهده می‌شوند.
پوشش گیاهی روستای چوپانان
در کنار مزرعه‌ها و باغ‌های این روستا، تپه‌ها و صحراهایی قرار دارند که در آنها گیاهان خودرو رویش دارند. مردم محلی برخی از این گیاهان را به‌عنوان گیاهان دارویی استفاده می‌کنند. در ادامه نام برخی از این گیاهان آمده است:
- بادام کوهی، ریواس، انغوزه، تخمه سرخو، آویشن، اسطوخودوس، شیرین‌بیان، کاماهاش و گون یا کتیرا.
پوشش جانوری روستا
در روستای چوپانان، جانوران مختلفی زندگی می‌کنند و تا همین چند سال پیش، قبل از سال ۱۴۰۳ خورشیدی، گله‌های بز کوهی و آهو در آنجا حضور داشتند. سپس، به‌دلیل شکار بی‌رویه‌ی این گله‌ها، شمار آنها رو به کاهش گذاشت. به‌طور کلی، جانوران گوناگونی در این روستا وجود دارند که عبارت‌اند از:
| پستانداران | یوزپلنگ ایرانی، شتر، بز کوهی، آهو، روباه، گرگ، سگ، گربه، خرگوش، موش صحرایی و گربه شنی |
| پرندگان | شاهین، عقاب، کبک، گنجشک، تیهو، شانه‌به‌سر، پرستو، کلاغ و زاغ بور |
| خزندگان | مار، لاک‌پشت، سوسمار، مارمولک و کپلنج که نوعی مارمولک بزرگ است |
| دوزیستان | قورباغه |
| آبزیان | ماهی‌های قناتی کوچک |
روستای چوپانان و کویر مصر
یکی از جاهای دیدنی روستای چوپانان «ماسه‌زارهای ریگ جن» است که در مرکز آنها، کویری اسرارآمیز به نام کویر مصر قرار دارد. این کویر به‌واسطه‌ی تپه‌های شن و ماسه‌ی طلایی، چندضلعی‌های نمکی و آسمان پرستاره‌‌اش در شب، محبوبیت بسیاری دارد. به همین دلیل، گردشگران با کرایه شتر از مردم محلی، به دیدن این کویر و ماسه‌زارهای اطراف آن می‌روند.
آنها، هنگام بازدید از کویر مصر مشتاقانه منتظر غروب آفتاب می‌مانند تا پس از آن، با تاریک‌شدن هوا، ستاره‌ها رخی نشان دهند. در این کویر، امکان مشاهده‌ی کهکشان راه شیری با ستاره‌های پرشمارش برای گردشگران فراهم است. شاید بتوان گفت در هیچ منطقه‌ی دیگری مشاهده‌ی این کهکشان با چنین وضوحی ممکن نیست.
اقامت در چوپانان
متأسفانه تا به امروز، پاییز ۱۴۰۳ خورشیدی، هیچ هتلی در روستای چوپانان ساخته نشده است. بنابراین، گردشگران هنگام سفر به این روستا ناچارند از خانه‌های محلی برای اقامت کوتاه‌مدت یا طولانی‌مدت استفاده کنند که البته اقامت در آنها بسیار لذت‌بخش است. ضمن اینکه از این راه، به اقتصاد مردم محلی نیز کمک شایانی می‌شود.
از طرفی، گردشگران امکان برپاکردن چادر در کویر اطراف روستا را هم دارند. در واقع، ازآنجاکه آبوهوای روستا در نیمه‌ی اول سال معتدل است، امکان چادرزنی برای آنها فراهم می‌شود.
تجهیزات لازم هنگام سفر به روستا
هنگام سفر به روستای چوپانان بهتر است ضمن اطمینان از سالم‌بودن خودروی خود، تجهیزات مختلفی به همراه داشته باشید؛ ازجمله:
- آب معدنی و خوراکی‌های خشک مثل بیسکویت؛
- نقشه و قطب‌نما برای پیدا‌کردن مسیر در کویر اطراف روستا؛
- لباس و کفش اضافی؛
- دوربین برای عکاسی از کویر و سایر جاذبه‌های روستا.
جاهای دیدنی چوپانان
این روستا دیدنی‌های پرشماری برای بازدید عموم دارد که تعدادی از آنها عبارت‌اند از:
امامزاده سید جلال‌الدین
بانی این امامزاده شخصی به نام محمدحسین نظریان بوده است. او پیش از ساخت امامزاده، چند مرتبه خواب می‌بیند که نوری بر محل قرارگیری امامزاده از آسمان می‌تابد و کسی به او می‌گوید که به نیت فرزند یکی از امامان، در آنجا زیارتگاهی بنا کند. ازآنجاکه شغل او معماری بوده، با کمک مردم برای ساخت آرامگاه امامزاده سید جلال‌الدین اقدام می‌کند که زیارتگاه مردم روستا می‌شود. بعدها، ساختمان این امامزاده را گسترش می‌دهند.
ریگ‌های روان ریگ جن
در ضلع شمالی روستای چوپانان، گستره‌ای از شن‌های روان دیده می‌شود که به نام ریگ‌های روان ریگ‌جن شناخته می‌شوند و به ریگ‌های صحرای عربستان و آفریقا شباهت دارند. این جاذبه‌ی کم‌نظیر متشکل از نمک و ماسه است و در برخی از قسمت‌ها به‌صورت باتلاق مشاهده می‌شود. بنابراین، چنانچه بدون راهنمای محلی قصد بازدید از آن را داشته باشید، ممکن است در باتلاق گیر بیفتید.
درخور توجه است که مردم محلی هنگام گرفتارشدن در این باتلاق‌ها، تصور می‌کردند که گرفتار روح و جن شده‌اند. به همین دلیل، آنجا را ریگ‌جن نامیده‌اند.
در طی سال‌های اخیر، پیش از ۱۴۰۳ خورشیدی، اداره‌ی منابع طبیعی و جنگلبانی روستا بوته‌هایی به نام بوته تاق را در محل شن‌های روان روستا کاشته است تا به تثبیت این شن‌ها کمک کنند. وجود این بوته‌ها باعث شده است که روستای چوپانان شبیه منطقه‌ای جنگلی به نظر برسد.
بهداشت و درمان روستای چوپانان
در این روستا یک مرکز بهداشتی و درمانی قرار دارد که زیرنظر شبکه بهداشت نایین فعالیت می‌کند و آماده‌ی خدمت‌رسانی به مردم در زمینه‌ی درمان است. افزون بر آن، پایگاهی به نام پایگاه اورژانس جاده‌ای نیز در آنجا ایجاد شده است که حوادث جاده‌ای را به‌صورت شبانه‌روزی کنترل می‌کند.
جاده‌ها و ارتباطات روستا
به‌دلیل اهمیتی که روستای چوپانان برای مردم دارد، جاده‌ها و سایر راه‌های ارتباطی آن تقویت شده‌اند. برای مثال، جاده‌ی اصلی و پر رفت‌و‌آمد اصفهان به مشهد از این روستا عبور می‌کند. افزون بر آن، جاده‌های ارتباطی دیگر همچون جاده اردکان به چوپانان، جاده چوپانان به مزرعه‌های اطراف، جاده چوپانان به عباس‌آباد و جاده چوپانان به آشتیان و حجت‌آباد، رفت‌و‌آمدها را تسهیل می‌کنند.
در این روستا علاوه بر جاده‌ها، دفترهای پست و مخابرات نیز برپا هستند تا ساکنان روستا امکان ارسال مرسوله پستی به شهرهای دیگر و برقراری تماس با آشنایان خود در مناطق دیگر را داشته باشند. گفتنی است بیشتر خانه‌های این روستا تلفن ثابت دارند و دکل‌های تلفن همراه برای اپراتورهای مختلف نیز در آنجا جاسازی شده‌اند.
ویدیو و عکس روستای چوپانان اصفهان
در ادامه، ویدیو و تصاویری از روستای چوپانان اصفهان قرار داده‌ایم تا خودتان زیبایی‌های آن را مشاهده کنید:
روستای چوپانان؛ روستای خشتی با بافت منحصر به فرد
روستاها به‌دلیل برخورداری از آبوهوای پاکیزه و معتدل جزو بهترین مکان‌های گردشگری به شمار می‌روند. روستای چوپانان اصفهان نیز افزون بر داشتن این ویژگی، به‌دلیل برخورداری از بافت خشتی ویژه بسیار معروف است. این روستا همچنین دارای کویری زیباست که تماشای آسمان پرستاره شب در آن، لذت توصیف‌ناپذیری دارد. «دستی بر ایران» پیشنهاد می‌کند که برنامه‌ای برای سفر به این روستای زیبا بچینید. چراکه شرح ویژگی‌های آن در کلمات نمی‌گنجد.
روستای چوپانان کجاست؟
این روستا در استان اصفهان و کیلومتر ۹۵ بخش انارک شهر نایین قرار دارد. موقعیت مکانی روستا را در نقشه زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره روستای چوپانان
لطفا، پرسش و پاسخ‌های زیر را بررسی کنید و در صورت داشتن سؤالی دیگر، آن را با ما مطرح کنید. ما به‌زودی به شما پاسخ می‌دهیم.
فاصله چوپانان تا یزد چقدر است؟
طبق نقشه و مسیریاب گوگل، فاصله‌ی این روستا تا یزد ۲۳۶ کیلومتر است.
فاصله چوپانان تا نایین چقدر است؟
این روستا در کیلومتر ۹۵ شهر نایین قرار دارد.
فاصله چوپانان تا اصفهان چقدر است؟
این روستا با اصفهان ۲۹۸ کیلومتر فاصله دارد.
فاصله چوپانان تا خور چند کیلومتر است؟
این روستا در فاصله‌ی ۸۲ کیلومتری از شهر خور اصفهان واقع شده است.
ویژگی منحصر به فرد روستای خشتی چوپانان چیست؟
این روستا با برخورداری از بافت متفاوت و ساختمان‌هایی خشتی دارای بادگیر که با خاک سرخ بنا شده‌اند، محبوبیت بسیاری کسب کرده است.
جمعیت روستای چوپانان چند نفر است؟
این روستا طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی، جمعیتی در حدود ۲۳۰۰ نفر دارد که با کشاورزی، دامداری و رانندگی روزگار می‌گذرانند.
چه مطلب جالبی بود، کاش امکانات بومگردی رو هم داشت. سوغات روستای چوپانان چیه؟
یکی از مهم‌ترین محصولات روستای چوپانان هندوانه ابوجهل است که به صورت خودرو در آنجا می‌روید. این هندوانه برای درمان دیابت استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد که این محصول به دلیل خاصیت درمانی‌اش سوغات مناسبی باشد.