بنا بر گزارش "دستی بر ایران" و به نقل از سایت "نوین ابتکار"، بلیستر دارو همان روکش و بسته بندی داروهاست که برای حفاظت بهداشتی و جلوگیری از خرد شدن قرص و کپسول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطلب با دستگاه‌های تولیدکننده این محصول آشنا می‌شوید.
چنانچه از قرص و یا کپسول برای درمان بیماری خود استفاده می‌کنید، حتما بلیستر دارو را دیده‌اید. بلیستر دارو همان بستهبندیهای قرص هستند که توسط دستگاهی مخصوص تولید شده و برای جای دادن قرص‌هایی که نیاز به روکش دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر با توسعه فناوری و پیشرفت دستگاه‌های مختلف، برخی از شرکت‌ها در زمینه تولید دستگاه‌های بلیستر دارو و همچنین دستگاه‌های گرانول ساز فعالیت دارند که این امر توانسته به صنعت دارو و تولید مواد پلاستیکی و غیره کمک بسیاری نماید. چنانچه تا انتهای این مطلب همراه ما باشید، ضمن بررسی و کارایی دستگاه‌هایی که نام بردیم به موضوع فرمولاسیون قرص و تاثیری که مواد مختلف و افزودنی‌ها در تولید آن دارند، اشاره خواهیم کرد.
بلیستر چیست؟
بلیستر یک واژه انگلیسی به‌معنی حباب و تاول است و از آن‌جا که بسته‌های قرص حالتی شبیه به حباب دارند، از این واژه برای بسته‌بندی انواع قرص و کپسول استفاده شده است؛ بنابراین بلیستر به‌معنای بسته‌بندی یک محصول خاص است که می‌توان داخل حباب‌های آن را از قرص و یا انواع دراژه پر کرد. فرآیند بلیسترینگ در صنایع غذایی و بیشتر داروسازی کاربرد دارد.
در حال حاضر با توجه به گسترش صنایع مختلف و به‌کارگیری انواع دستگاه‌ها در خصوص بسته‌بندی، چنانچه جست‌وجویی در این حوزه به‌عمل آورید، حتما خواهید دید که برای بسته‌بندی بسیاری از مواد از دستگاه‌های بلیسترینگ استفاده شده است. نکته مهم در خصوص بلیستر دارو آن است که می‌توان آن را با شکل مواد دارویی هماهنگ کرد، زیرا بسیاری از داروها مانند قرص و کپسول و غیره دارای ابعاد و اندازه‌های مختلفی هستند. در خصوص بسته‌بندی مواد غذایی نیز همین موضوع وجود دارد که استفاده بسیار زیاد از دستگاه بلیستر را سبب شده است.
دستگاه بلیستر دارو چه عملکردی دارد؟
پیش‌تر درباره قابلیت‌های دستگاه بلیستر دارو صحبت کردیم. این دستگاه شباهت زیادی با دستگاه ترموفرمینگ دارد که با استفاده از حرارت می‌تواند مواد اولیه را نرم نماید. در این بخش سعی داریم در خصوص روش‌هایی که این دستگاه برای بسته‌بندی دارو استفاده می‌کند، اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم:
• روش بلیستر دارو گرم:
در این روش همانند فرآیند ترموفرمینگ، از جریان حرارت برای نرم کردن مواد اولیه استفاده می‌شود و سپس با ایجاد مکش یا فشار، مواد اولیه به شکل قالبی که در دستگاه قرار دارد در می‌آید. این روش بلیسترینگ یکی از ساده‌ترین و البته پرکاربردترین روش‌های بسته‌بندی دارو و برخی از مواد غذایی به شمار می‌آید.
• روش بلیستر دارو سرد:
در این روش از فشار برای بسته‌بندی دارو استفاده شده و طی این فرآیند لازم است از چسب و مواد نگهدارنده نیز استفاده گردد. به این ترتیب مواد اولیه درون دستگاه، تحت فشار بالا به شکل قالب مورد نظر در می‌آید. از ویژگی‌های این روش آن است که به لحاظ استفاده نکردن از حرارت و گرما، دستگاه عملکرد بهتری نسبت به سایر دستگاه ها داشته ولی سختی انجام فرآیند بسته‌بندی در آنها بیشتر است.
دستگاه گرانول ساز چیست؟
اگر با صنعت بازیافت آشنایی دارید و یا فعالیت شما با این حوزه مرتبط است، حتما نام دستگاه گرانول ساز را شنیده و یا از آن استفاده می‌کنید. بسیاری از صنعت‌گران برای آن که بخواهند از مواد بازیافتی مواد جدید دیگری را به دست آورند از این دستگاه استفاده می‌کنند؛ اما موضوع مهمی که در خصوص خرید انواع دستگاه گرانول ساز باید اشاره کرد، آن است که این دستگاه‌ها اغلب وارداتی بوده و در کشور ما کم‌تر تولید می‌شوند.
عملکرد دستگاه گرانول ساز به این شکل است که می‌تواند گرانول و یا همان پلاستیک دانه‌دانه را تولید نماید؛ به این صورت که پلیمرهایی که قابلیت بازیافت دارند، جهت ساخت مواد پلاستیکی جدید وارد دستگاه شده و تحت گرما ذوب می‌شوند و سپس با استفاده از روش پمپاژ به سمت خروجی دستگاه هدایت می‌شوند. در این مرحله رشته‌هایی که توسط دستگاه گرانول ساز تولید شده توسط تیغه دستگاه به شکل دانه‌های ریز درآمده و از دستگاه خارج می‌شوند.
همان‌طور که گفتیم، مواد بازیافتی تحت حرارت ذوب می‌شوند اما زمانی که هنگام خروج آنها فرا می‌رسد، تحت نیروی گریز از مرکز قرار می‌گیرد و در مجاورت با هوا سرد شده و به شکل دانه خارج می‌شوند. در ساخت این گرانول‌ها می‌توان از رنگ نیز استفاده کرده و دانه‌های گرانول را با رنگ‌های مختلف تولید نمود.
همان‌طور که می‌دانید در حال حاضر از پلاستیک برای ساخت محصولات بی‌شماری استفاده می‌شود و استفاده از دستگاه‌های گرانول ساز یا اکسترودر کمک می‌کنند تا بتوان مواد اولیه پلاستیکی مورد نیاز کارخانه‌ها و تولیدکنندگان محصولات پلاستیکی را تهیه کرد. فرمولاسیون قرص، اصلی‌ترین گام در فرآیند تولید انواع قرص است که پس از این مرحله، تولید قرص برای مصارف مختلف توسط دستگاه‌های مدرن و مختلف انجام می‌شود. در این نوشتار، قصد داریم در خصوص این موضوع و روند تولید انواع قرص مطالبی را بیان نماییم تا به‌طور کامل با این فرآیند آشنا شوید.
فرمولاسیون قرص چه معنایی دارد؟
هنگامی که قصد تولید موادی را دارید، لازم است با فرمولاسیون تولید آن آشنا باشید تا بتوانید مواد با کیفیتی را آماده نمایید. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل تولید مواد به شمار می‌آید و لازم است از مواد مختلفی مانند بایندرها، متیل سلولز، هیدروکسی پروپیل و مواد افزودنی و غیره جهت تولید و استحکام بخشیدن به آنها استفاده شود. این موضوع که در تولید قرص از چه نوع مواد مصرفی استفاده شود و این مواد خشک باشند و یا به‌صورت گرانول درآمده باشند، اهمیت دارد؛ زیرا چنانچه در ساخت مواد قرص از اندازه‌های ناهمگن و یا میزان نامشخص استفاده شده باشد، قرص‌ها و سایر داروهایی از این دست از نظر دوز دارویی یکسان نخواهند بود.
پیش‌تر اشاره کردیم که در ساخت فرمولاسیون قرص علاوه‌بر مواد دارویی، از یکسری مواد نگهدارنده مانند بایندرها و عوامل تجزیه و غیره استفاده می‌شود که در ادامه به معرفی بیشتر و بررسی عملکرد آنها در قرص خواهیم پرداخت:
- بایندر: برای آن‌که قرص به‌راحتی خرد نشود و از استحکام مناسبی برخوردار باشد، از بایندرهایی مانند لاکتوز و هیدروکسی پروپیل و متیل سلولز استفاده می‌شود.
- عامل تجزیه: در تولید برخی از قرص‌ها لازم است از موادی به‌عنوان عامل تجزیه‌کننده استفاده شود تا هنگامی که بلعیده می‌شود به‌راحتی در معده حل شده و مواد دارویی آن جهت بهبود و درمان فرد به سرعت آزاد شود.
- روان کننده‌ها: گاهی در فرمولاسیون قرص، روان‌کننده‌هایی نیز به مواد قرص اضافه می‌شود که معمولی‌ترین آنها، ترکیب استئارات منیزیم است. این ماده در تولید قرص کمک می‌کند تا در فرآیند تولید، پودر به آسانی وارد قالب شده و قالب به شکل کاملی پر شود.
گاهی نیز از مواد افزودنی دیگری جهت بهبود بخشی جریان‌پذیری، تراکم‌پذیری و همچنین افزودن حجم به قرص و یا براق کردن سطح روکش آن استفاده می‌شود. پس از تهیه فرمولاسیون قرص نیز مواد وارد میکسر شده و با هم به‌صورت یکنواخت ترکیب می‌شوند.
منبع: شرکت ماشین سازی حسنی www.novinebtekar.ir
