از جمله جاهای دیدنی اصفهان، می توان به سی و سه پل اشاره کرد. این پل خیابان های جهارباغ جنوبی و شمالی را به یکدیگر متصل می کند. سی و سه پل بر روی زاینده رود بنا شده است.
زاینده رود قابل کشتیرانی نیست، اما عریض است و در زمان های قدیم جریان آب آن پرفشارتر و قوی تر بود. بنابراین، عبور از آن به دشواری صورت می گرفت. در نتیجه، در دوره صفوی و زمان شاه عباس اول، سی و سه پل بر روی این رود ساخته شد. این پل با هزینه و نظارت سردار معروف شاه عباس، یعنی الله وردی خان ایجاد گردید. به همین دلیل به پل الله وردی خان نیز معروف است.
نام های دیگر پل، سی و سه چشمه، چهارباغ و جلفا می باشد. زمان ساخت پل به ۱۶۰۳ میلادی بر می گردد. خیابان چهارباغ اصفهان نیز در همین سال ایجاد شد.
البته زمان دقیق ساخت پل بر روی زاینده رود مشخص نیست، اما در بیشتر منابع، تاریخ ۱۶۰۳ میلادی، برای آن ذکر شده است. این اثر در سال ۱۳۱۰ خورشیدی، در ردیف آثار ملی ایران قرار گرفت.
در دوره ی صفویه، مراسم جشن آبریزان یا آبپاشان در نزدیکی این پل برگزار می شد. همچنین ارامنه جلفا مراسم خاج شویان خود را در محدوده پل اجرا می کردند. سی و سه پل، از شاهکارهای معماری در دوران صفویه به شمار می رود. انعکاس تصویر پل در زاینده رود، به ویژه در ساعت های اولیه تابش نور صبحگاهی بر سطح آب یا پیش از غروب خورشید، منظره بسیار زیبایی ایجاد می کند.
در زمان پهلوی، تصویری از سی و سه پل بر روی اسکناس ۲۰۰ ریالی نقش بسته بود. وجود این تصویر بر روی اسکناس، نشان می دهد که این پل به عنوان نماد ملی ایران کاربرد داشته و دارد.
خصوصیات سی و سه پل اصفهان
طول پل حدود ۳۰۰ و عرض آن، ۱۴ متر است که عنوان طولانی ترین پل روی زاینده رود را به خود اختصاص داده است. معمار پل که حسین بنا نام داشت، از ۳ نوع مصالح در ساخت پل بهره برده است. برای قسمت زیرین پل، از آجر و برای قسمت فوقانی از ساروج و گچ استفاده کرده است.
معمولا در ساخت پل، قسمتی از رود که عرض کمتری دارد، مورد استفاده قرار می گیرد. اما معمار سی و سه پل، از عریض ترین قسمت زاینده رود برای ساخت آن استفاده کرده است. او معتقد بود این قسمت از رود، کم عمق، وسیع و آرام است. با این وجود پل از نظر استحکام، بسیار مناسب است و مقاومت آن در برابر تخریب بسیار بالاست.
در دهه های نخستین قرن بیستم، قسمت مرکزی پل برای عبور خودرو و دو طرف آن برای عابر پیاده تغییر کاربری داده شد. در قسمت پیاده روی آن، ۹۹ طاق سرپوشیده وجود دارد. در گذشته، روی هر کدام از این طاق ها نقاشی های زیبایی نصب شده بود که هم اکنون اثری از این نقاشی ها نیست. طاق های این پل، ستون هایی به ارتفاع ۷ الی ۹ متر دارد که باعث نگهداری سقف می شوند.
پل الله وردی خان با ۳۳ دهانه بر روی زاینده رود قرار گرفته است. از هر کدام از این دهانه ها آب با صدای دلنشین به داخل رود می ریزد. در گذشته این پل دارای ۴۰ چشمه بود اما امروزه ۷ دهانه آن بسته شده و ۳۳ دهانه، باقی مانده است.
وضعیت امروز سی و سه پل
در گذشته سی و سه پل برای عبور کالسکه و وسایل سبک ساخته شده بود. اما تا همین چند سال پیش، رفت و آمد از روی پل به وسیله وسایل نقلیه اعم از اتومبیل و… صورت می گرفت. همچنین وسایل نقلیه سنگین هم حق عبور از روی پل را داشتند. از این رو، سی و سه پل دچار آسیب شده و تا حدودی زیبایی خود را از دست داده است.
پس از انقلاب 1357 در ایران، عبور وسیله نقلیه سنگین از روی پل محدود شد. با اینکه سی و سه پل امروزه جذابیت گذشته را ندارد، اما باز هم پذیرای گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور می باشد.
مشکل دیگری که در دو دهه اخیر دامنگیر بسیاری از شهرهای کشورمان شده است، بحران کم آبی است. زاینده رود نیز از این وضعیت بی نصیب نمانده است. همچون سایر پل های تاریخی ایران، این پل تاریخی نیز به واسطه کم آبی مورد تهدید قرار گرفته است. از آن گذشته، حال و هوای شهر بدون آب در رودخانه چندان شاد و با طراوت نیست.
بازدید از این جاذبه را از دست ندهید
زاینده رود یکی از رودهای زیبای ایران است که در شهر تاریخی اصفهان قرار دارد. اگر قصد مسافرت به اصفهان را دارید و دنبال مکانی برای آرامش هستید، “دستی بر ایران” بازدید از این رود زیبا را به شما توصیه می کند. وجود سی و سه پل بر روی رود، زیبایی آن را دو چندان کرده است. شما می توانید با قدم زدن بر روی پل، احساس قدم زدن بر روی سطح زاینده رود را داشته باشید.
همچنین، توصیه می شود پیش از سفر به نصف جهان، حتما با سایر جاذبه های گردشگری اصفهان نیز آشنا شوید و به دیدن مکان های دیدنی بیشتری بروید.
سی و سه پل کجاست؟
دو مسیر دسترسی به سی و سه پل وجود دارد. این پل در ابتدای جنوبی خیابان چهارباغ بالا و ابتدای شمالی خیابان عباسی یا میدان انقلاب قرار دارد. موقعیت مکانی دقیق این پل تاریخی را در زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره سی و سه پل
اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.
دلیل نامگذاری سی و سه پل چیست؟
این پل را سی و سه پل می‌نامند زیرا دارای 33 دهانه است.
قدمت سی و سه پل به چه دوره‌ای برمی‌گردد؟
ایده اولیه ساخت سی و سه پل در سال 1599 میلادی و در دوران شاه عباس صفوی مطرح شد.
چرا سی و سه پل را پل الله‌وردی‌خان نیز می‌گویند؟
در سال 1602 میلادی و در زمان پادشاهی عباس یکم صفوی، الله‌وردی‌خان اوندیلادزه تاجر گرجی مسئول ساخت این پل شد. به همین دلیل، این پل به نام اون نیز شهرت دارد.
سی و سه پل بر روی چه رودخانه‌ای قرار دارد؟
سی و سه پل یکی از پل‌های بناشده روی رودخانه‌ی زاینده رود است.
سی و سه پل دارای چه ابعادی است؟
سی و سه پل ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد.
روی زاینده رود چند پل تاریخی وجود دارد؟
5 پل تاریخی روی رودخانه زاینده رود بنا شده‌اند که هر کدام قدمتی متفاوت دارند: سی و سه پل و پل خواجو معروف‌ترین این پل‌ها هستند. پل‌های دیگر مارنان، شهرستان و جویی نام دارند.
