موزه ملی کاشان از قدیمیترین موزه های ایران و یکی از برجستهترین جاهای دیدنی کاشان است. موزه بر روی خرابههای ساختمان خلوت نظامالدوله در باغی سرسبز ساخته شده است که در ضلع غربی باغ تاریخی فین قرار دارد.
در سال ۱۳۳۷ خورشیدی، انجمن حفاظت آثار تاریخی کاشان به همت جمعی از بزرگان کاشانی و نطنزی تشکیل شد. ایجاد موزهای در باغ فین، از تصمیمهای مهم این انجمن محسوب میشود. هدف از ایجاد این موزه، معرفی فرهنگ کهن کاشان به بازدیدکنندگان بود.
احداث موزه ملی کاشان پنج سال به طول انجامید. موزه با کمکهای مردمی ساخته شد. پس از گذشت چند سال نیز ایوانی با ۱۷ ستون به ۴ طرف موزه افزوده شد و بنای این ساختمان به شکل کنونی درآمد.
موزه ملی کاشان بهطور رسمی در سال ۱۳۴۶ خورشیدی افتتاح شد و پس از ۳۹ سال، در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، بهمنظور مرمت، مدتی تعطیل شد. پس از آن، موزه در سال ۱۳۹۰ خورشیدی دوباره بازگشایی شد و از آن روز تاکنون میزبان مسافران و بازدیدکنندگان بسیاری بوده است.
معماری موزه ملی کاشان
این موزه از موزههای قدیمی کشور محسوب میشود و از انگشتشمار موزههایی است که بنای آن از ابتدا با کاربری موزه ساخته شده است. ساختمان موزه در مساحتی حدود 700 مترمربع در دو طبقه در زیرزمین و همکف بنا شده است.
سالها پس از تأسیس موزه، استاد حاج ابوالقاسم قلمانی، ایوانی زیبا برای این ساختمان بنا کرد. این ایوان یکپارچه، در سه سمت شمالی، غربی و جنوبی ساخته شد و ستونهای بسیاری دارد.
ساختمان بر اساس معماری سنتی ایرانی بنا شده است. فضای داخلی موزه دارای بخش میانی بههمراه سقفی گنبدیشکل و چهار نورگیر در چهار گوشهی آن است که شباهت بسیاری به سقف و نورگیرهای خانهی تاریخی بروجردیها در کاشان دارد.
زیرزمین موزه بهعنوان مخزن اشیای قیمتی طراحی شده است و پلان مستطیلی و سه فضای جداگانه دارد. طبقهی همکف محل نمایش اشیای موزه است. این طبقه چهار پله از سطح محوطهی باغ بالاتر است و پس از طیکردن پلهها و ایوان، به راهرو و سالن موزه میرسیم. در فضای راهرو، ورودی زیرزمین (مخزن موزه) در سمت راست و اتاق کنترل در سمت چپ قرار دارد. فضای نمایشی موزه دارای تالارهای متعددی است. مسیر بازدید از بخش باستانشناسی در سمت راست شروع میشود و در بخش معاصر پایان میپذیرد.
در طراحی موزه از عناصر معماری ایرانی استفاده شده است که این موضوع در فضای میانی بیشتر نمود پیدا میکند. سقف گنبدی و چهار نورگیر در چهار طرف زیر گنبد، جملگی تداعیکنندهی بنایی با معماری اصیل ایرانی هستند.
دو کتیبهی کاشیکاری با زمینهی لاجوردی تاریخ ساخت و هویت موزه را روشن میکنند. یکی از آنها کتیبهای با خط طلایی است که در پیشانی سردر ورودی موزه با عبارت «موزه ملی کاشان، بنیاد یکهزار و سیصد و چهل و شش» نقش بسته است. دیگری، کتیبهای با خط نستعلیق است در داخل و روبهروی در ورودی که تاریخچهی احداث موزه در آن ذکر شده است.
بخشهای مختلف موزه ملی کاشان
این موزه بخشهای مختلفی دارد و در هریک از بخشها، اشیای باارزشی نگهداری میشوند. گفتنی است که مردم فرهنگدوست این منطقه، نقش مهمی در جمعآوری اشیای این موزه داشتهاند.
۱. بخش باستانشناسی
الف. پیش از تاریخ و دوران تاریخی: مهمترین اشیای این بخش، کشفیات تپه های باستانی سیلک کاشان هستند. همچنین آثار سفالی و فلزی که از خوروین قزوین، تپههای اسماعیلآباد، جلگه خوزستان و لرستان کشف شده، در اینجا به نمایش گذاشته شدهاند.
ب. دوران اسلامی: سفالهای لعابدار ساده و رنگی کاشان و گرگان از اشیای ارزشمند این قسمت از موزه ملی کاشان هستند. همچنین ظروف شیشهای بسیار زیبا و کاشیهای لعابدار فیروزهای و زرینفام از دیگر اشیای مهم این بخش به حساب میآیند.
۲. بخش منسوجات
از آنجا که کاشان از مراکز مهم صنعت پارچهبافی در ایران، بهخصوص در دورهی قاجاریه و صفویه بوده است، یکی از بخشهای مهم این موزه به نمایش پارچههای قدیم و جدید اختصاص داده شده است. برای مثال، میتوان به پارچههای مخمل و زریبافت اشاره کرد. این پارچهها از مهمترین محصولات صادراتی کاشان به حساب میآیند.
۳. بخش کتابت و نسخ خطی
نسخههای خطی قدیمی و کتابهای نفیسی در این بخش به نمایش گذاشته شدهاند که هریک با خطوط متفاوتی نگارش یافتهاند و قدمت آنها به دوران مختلفی بازمیگردد. از مهمترین کتابهای این بخش سه جلد قرآن است که به خط کوفی اولیه نگاشته شدهاند. همچنین، چندین نمونه از فرمانهای شاهان قاجار در این بخش به چشم میخورند.
۴. بخش معاصر
هنرمندان بسیاری آثار ارزشمند خود را به موزه ملی کاشان اهدا کردهاند. این آثار در بخش معاصر موزه به نمایش گذاشته شدهاند. خاتمکاریهای استاد صنیعالخاتم، گلدانهای لعابدار منقش به داستانهای اسطورهای، کاشیهای مشبک و معرق و بسیاری آثار دیگر در این بخش از موزه توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب میکند.
حتماً از موزه ملی کاشان دیدن کنید
بازدیدکنندگان از موزه ملی کاشان میتوانند در کنار بازدید از این موزه و سایر جاذبههای گردشگری شهر کاشان، از تماشای مکان تاریخی همجوار آن، باغ فین، لذت ببرند. شاید یکی از دلایل تورگردانان و ایرانگردان برای انتخاب این جاذبه و گنجاندن آن در برنامهی گردشگری خود، همین مسئله باشد.
این باغ، معماری کمنظیری دارد و از زمان صفویه و قاجار به یادگار مانده است. اگر به باغهای ایرانی علاقمند هستید و در عین حال، از تماشای آثار قدیمی موزهها لذت میبرید، انتخاب این جاذبهی تماشایی تجربهای بهیادماندنی برایتان خواهد بود.
موزه ملی کاشان کجاست؟
این موزه در شهر کاشان، انتهای بلوار امیرکبیر و روبهروی باغ تاریخی فین قرار دارد. موقعیت مکانی باغ فین کاشان را در زیر مشاهده میکنید:
پرسشهای متداول درباره موزه ملی کاشان
برای پیدا کردن پاسخ سایر سوالهایتان میتوانید با ما از طریق بخش دیدگاههای همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به سوالهای شما پاسخ خواهیم داد.
در موزهی ملی کاشان چه اشیایی نگهداری میشوند؟
در این موزه، اشیای پیش از تاریخ و دوره تاریخی بهدستآمده از تپهی سیلک و تپههای باستانی دیگر، اشیایی از دورهی هخامنشیان و ساسانیان و آثاری هنری از دورهی معاصر نگهداری میشوند.
موزه ملی کاشان در چه دورهای ساخته شده است؟
این موزه از موزههای قدیمی ایران محسوب میشود که در دورهی پهلوی و سال 1346 خورشیدی بر روی خرابههای باغی قاجاری ساخته شده است.