بنا بر گزارش "دستی بر ایران" و به نقل از "نانوتجارت"، یاتاقان ها یکی از صدها قطعه ای هستند که در ساخت انواع ماشین آلات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع بلبرینگ ها متداول ترین نوع یاتاقان برینگ ها هستند که در ادامه قصد داریم بیشتر به معرفی آنها و کاربردشان بپردازیم.
جنبش و حرکت بخش جدا ناپذیر صنایع می باشد. ایجاد انرژی جنبشی در ماشین آلات صنعتی به روش های مختلفی صورت می پذیرد. کاربری الکتروموتور ها در تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی جنبشی یکی از بی صدا ترین و پاک ترین روش ها می باشد که در بسیاری ماشین آلات صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد که انرژی خروجی از الکتروموتور بصورت انرژی جنبشی دورانی و بر روی یک شافت دوار تحویل داده می شود.
استفاده از موتور های احتراق داخلی یکی دیگر از روش ها در تبدیل سوخت های فسیلی به انژی جنبشی می باشد که در بسیاری از ماشین آلات صنعتی صورت گرفته که انرژی جنبشی خارجی بر روی میل لنگ بصورت رفت و برگشتی منتقل شده و میل لنگ انرژی جنبشی را بر روی یک شافت دوار تحویل می دهد.
شافت های دوار که در ماشین آلات صنعتی در تبدیل انرژی به انرژی جنبشی مورد استفاده قرار می گیرند برای داشتن ثبات در تعلیق و به منظور کاهش میزان اصطکاک از یکی از پر مصرف ترین قطعات صنعتی تحت نام یاتاقان برینگ Bearing استفاده می کنند. یاتاقان ها در شکل های بسیار متنوعی تولید می شوند و یک وضیفه واحد را بر عهده دارند. تعلیق بار همزمان با کاهش میزان سایش سطحی و ایجاد اصطکاک. اغلب انواع یاتاقان ها از نوع دوار هستند اما برخی انواع یاتاقان بصورت لاینیر یا خطی عمل می کنند که واگن ریل ها نمونه ای از آنها هستند.
بلبرینگ پر مصرف ترین نوع یاتاقان
در میان شکل های مختلف یاتاقان برینگ ها بلبرینگ ها که همانطور که از نام آنها مشخص است از ساچمه های کروی شکل در ساختار خود استفاده می کنند هستند. بلبرینگ ها در واقع دو بخش اصلی دارند که قفسه نگهدارنده ساچمه ها که وظیفه حفظ فاصله هندسی ساچمه ها بر روی خط قطری را بر عهده دارند و خود ساچمه ها که در اصل قلب بلبرینگ هستند تشکیل می شوند.
اغلب انواع بلبرینگ در دو طرف ساچمه ها از رینگ هایی بصورت تخت و یا شیار دار استفاده می کنند. از دیگر اجزای دائمی انواع بلبرینگ می توان به روان کننده که به شکل روغن و یا گریس بکار گرفته شده و با ایجاد یک لایه بسیار نازک بین ساچمه و رینگ از سایش و افزایش دمای بلبرینگ ممانعت به عمل می آورد می باشد. بلبرینگ ها بر حسب نوع باری که تعلیق می کنند به دسته های زیر قابل تقسیم بندی هستند.
- بلبرینگ شعاعی شیار عمیق : این نوع از بلبرینگ ها در اتصالات شافت های افقی اغلب با ارتعاش و سرعت زاویه ای کم مورد استفاده قرار می گیرند.
- بلبرینگ محوری کف گرد : نوعی خاص از بلبرینگ می باشد که برای تعلیق بار هایی که در راستای شافت وارد می شوند بکار گرفته می شود. در ساختار بلبرینگ کف گرد تمامی ساچمه ها بصورت هم سطح و هم تراز قرار می گیرند.
- بلبرینگ تماس زاویه ای : نوعی خاص از بلبرینگ یاتاقان ها می باشد که در اصل برای اتصال شافت های افقی بکار می رود که دارای سرعت زاویه ای دوارن بالایی هستند.
- بلبرینگ خود تنظیم : یکی از مهمترین دلایل از بین رفتن بلبرینگ، رولبرینگ، انواع یاتاقان و بسیاری از اتصالات صنعتی ارتعاشات و انحراف از محور می باشد. بلبرینگ خود تنظیم با قابلیت تنظیم زاویه اتصال نقشی موثر بر بهبود عملکرد و افزایش طول عمر بلبرینگ و اتصالات شافت دارد. این سری از بلبرینگ ها اغلب قابلیت انحراف از محور تا 6 الی 7 درجه را دارند.
انتخاب نوع بلبرینگ به نوع بار، میزان بار و شرایط کاری بستگی دارد. در شرایطی که میزان بار تعلیقی زیاد باشد برای کاهش تمرکز تنش در ساچمه ها اغلب از رولبرینگ بجای بلبرینگ استفاده می شود که یاتاقان هایی با ساچمه هایی در شکل های استوانه ای، سوزنی، مخروطی و بشکه ای بوده و میزان تمرکز تنش را کاهش می دهند.
