شهر شیراز یکی از شهرهای بسیار زیباست که دارای جاذبه های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و مذهبی بسیاری است. در این شهر حدود سه هزار اثر ثبت ملی وجود دارند. این امر سبب شده است که شیراز میزبان گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور باشد. یکی از آثار تاریخی و با ارزش شیراز، عمارت شاپوری آن می باشد که در سال ۱۳۷۹ خورشیدی به ثبت ملی ایران رسیده است.
عمارت شاپوری متعلق به یکی از بزرگترین تاجران شیراز، به نام عبدالصاحب شاپوری است. وی در اوایل دوره پهلوی این عمارت را ساخت که امروز در خیابان انوری شیراز و روبروی خیابان اهلی قرار دارد و از جاهای دیدنی شیراز به حساب می‌آید. خانواده این تاجر بزرگ تا سال ۱۳۷۰ خورشیدی در این عمارت سکونت داشتند. سپس، عمارت شاپوری در سال ۱۳۷۸ خورشیدی توسط میراث فرهنگی خریداری شد.
ویژگی های بنای عمارت شاپوری شیراز
این عمارت، در زمینی به مساحت ۴۶۳۵ متر مربع قرار دارد. حدود ۸۴۰ متر مربع از این مساحت، برای ساخت عمارت استفاده شده است.
عمارت دارای دو طبقه است که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. در ساخت طبقه اول بنا، بیشتر از سنگ استفاده شده است. شاید دلیل استفاده از سنگ این بوده است که بنا استحکام کافی برای ساخت طبقه ای دیگر را داشته باشد. مصالح مورد استفاده در طبقه دوم، خشت و آجر است.
در داخل این عمارت، اتاق های متعددی مشاهده می شوند. برخی از این اتاق ها، چند منظوره هستند و برخی دارای کاربردی خاص می باشند. اتاق ها در دو طرف راهرویی قرار دارند که روی دیوارهای آن، نقاشی های زیبایی دیده می شوند. این راهرو به نام راهروی غلام رو شناخته می شود.
عمارت شاپوری شیراز دارای ویژگی های منحصر به فردی است. این ویژگی ها در هیچ یک از خانه های سنتی هم دوره آن، مشاهده نمی شود. این ویژگی ها عبارتند از:
- قرار نگرفتن ورودی در محور اصلی: در عمارت شاپوری، ورودی اصلی ساختمان در محور اصلی قرار نگرفته است. برای ورود به عمارت باید در نمای شمالی، چرخش ۹۰ درجه ای داشته باشیم. این یکی از وجوه تمایز عمارت با دیگر عمارت های سنتی ایران است.
- استفاده از بالکن: در این عمارت بر خلاف همه خانه های سنتی ایران، از بالکن استفاده شده است. همچنین در طبقه اول بنا، این بالکن در سرتاسر عمارت کشیده شده است.
- راه پله: یکی دیگر از تفاوت های عمارت شاپوری با سایر بناهای سنتی ایران، وجود راه پله است. وقتی از ورودی عمارت وارد آن می شویم، راه پله در میانه ساختمان قابل مشاهده است.
- ستون ها: تعداد ۱۴ عدد ستون، به صورت قرینه در اطراف بالکن قرار گرفته اند. این ستون ها شامل سه قسمت پایه، ساق و سرستون هستند. این ستون های مدور دارای تزیینات گچ بری بسیار زیبا و منحصر به فردی هستند.
از تزیینات زیبای استفاده شده در این عمارت، تزیینات پیشانی ایوان می باشد. این ایوان دارای کاشی کاری های طرح هخامنشی است.
علاوه بر عمارت مرکزی، سه ساختمان دیگر هم در قسمتی از حیاط وجود دارند. دو ساختمان در قسمت شرقی و یک ساختمان دیگر در قسمت غربی عمارت قرار گرفته اند. دو ساختمان شرقی از طریق دری با همدیگر ارتباط دارند.
ویژگی حیاط مرکزی و باغچه آن
از بالای ایوان، حیاط زیبای عمارت به همراه حوض بزرگ مرکزی آن پیداست. حتی حوض عمارت شاپوری هم با حوض های دیگر متفاوت است. برخلاف همه خانه های تاریخی که حوضی مستطیلی شکلی در حیاط خود دارند، این عمارت دارای حوضی پنج ضلعی است. این حوض پنج ضلعی زیبا به شکل یک گل نیلوفر شکفته شده، دیده می شود و جلوه ای زیبا به حیاط بخشیده است.
علاوه بر آن، پیرامون حیاط انواع درختان زینتی و درختان میوه قابل مشاهده اند. از انواع درختان زینتی در عمارت شاپوری، می توان درختان سرو، افرا، چنار و کاج را نام برد. همچنین، درختان میوه کاشته شده در حیاط عبارتند از: درختان نارنج، انار، توت، خرما و انجیر. گل های رز و شمعدانی موجود در لا به لای این درختان، زیبایی آنها را دو چندان کرده است.
تعداد درختان کاشته شده در این باغچه اندک است و چنین به نظر می رسد که این باغچه برای استفاده عموم نبوده باشد. درب باغچه، در هیچ موقعی از سال به روی مردم گشوده نشده است. بنابراین، چنین برداشت می شود که درختان آن استفاده شخصی داشته اند.
در ضلع شمال شرقی باغچه، گلخانه ای وجود دارد. جنب این گلخانه چاهی برای آبیاری درختان تعبیه شده است. علاوه بر آن، آب لازم برای آبیاری درختان آنجا، از رکن آباد تامین می شد که هم اکنون باغچه از وجود آن بی بهره مانده است.
از این جاذبه در شیراز دیدن کنید
عمارت شاپوری، عمارتی منحصر به فرد در شهر شیراز است که جزو مقاصد گردشگری آن محسوب می شود. این عمارت با داشتن ویژگی های بی نظیر، می تواند به بازدیدکنندگان خود حس متفاوتی هدیه کند.
اگر با تورهای ایرانگردی یا به صورت شخصی به شیراز سفر کردید، بازدید از این بنای زیبا را از دست ندهید. “دستی بر ایران” با معرفی بهترین جاذبه های گردشگری شیراز، شما را به بازدید از این عمارت زیبا دعوت می کند.
عمارت شاپوری کجاست و نحوه‌ی دسترسی به آن چگونه است؟
عمارت شاپوری شیراز در محله‌ی زند، خیابان انوری شیرازی، تقاطع اهلی قرار دارد. با توجه به نزدیکی این مکان به ایستگاه مترو زندیه، استفاده از مترو، یکی از انتخاب‌های مناسب برای رسیدن به این عمارت است. موقعیت مکانی دقیق این عمارت را در زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره عمارت شاپوری
اگر پاسخ پرسش‌های خود را در موارد زیر پیدا نکردید، از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست، سوال‌هایتان را با ما در میان بگذارید. ما در اولین فرصت به آنها پاسخ خواهیم داد.
داخل عمارت شاپوری شیراز چگونه است؟
با ورود به این باغ، عمارت زیبای دوطبقه‌ای را در وسط خانه می‌بینیم که تزیینات گچی خاص و چشمنوازی دارد. کاشی‌کاری بالای عمارت، طرح هخامنشی است. روبهروی عمارت شاپوری، استخر زیبایی بهشکل پنج‌پر قرار دارد. همانند نمای بیرونی ساختمان، درون آن نیز از تزیینات گچی بینصیب نمانده است. در بخش تابستانهی این ساختمان، بالکنی به بهارخواب اختصاص یافته است.
ویژگی‌های معماری عمارت شاپوری شیراز چیست؟
خانه‌ی شاپوری نمونه‌ی بارز تلفیق هنر ایرانی و اروپایی است. طبقهی اول این بنا از سنگ و طبقهی دوم آن از خشت و آجر است. عمارت شاپوری اتاق‌های متعدد و چند منظوره‌ای دارد که با راهرویی به‌نام راهروی غلام به هم وصل می‌شوند. قرارنگرفتن ورودی اصلی ساختمان در محور اصلی بنا و بالکن سرتاسری، وجوه تمایز این بنا از دیگر خانه‌های سنتی ایران است. کاربرد راه‌پله‌ای در وسط ساختمان، ۱۴ ستون با گچبری‌های زیبا و کاشی‌کاری‌های هخامنشی از دیگر ویژگی‌های این عمارت است.
رستوران عمارت شاپوری شیراز چگونه است؟
عمارت شاپوری در سال ۱۳۷۸ به تملک میراث فرهنگی درآمد. پس از آن مدتی متروکه بود؛ تااینکه با سرمایه‌گذاری خصوصی، اکنون به‌عنوان موزه و رستوران بهره‌برداری می‌شود. می‌توانید ضمن بازدید از این بنا، در فضای دلنشین بیرونی و درونی رستوران آن، از وعدهی غذایی خود لذت ببرید.
عبدالصاحب شاپوری که بود؟
آقای عبدالصاحب شاپوری، یکی از تاجران بزرگ شیراز و مالک عمارت شاپوری بود. خاندان شاپوری که تا سال ۱۳۷۰ در این عمارت زندگی می‌کردند، شش دهه مالک آن بودند.
