موزه شهر قزوین یکی از موزه‌های این شهر است که اشیای مختلفی از شش هزار سال پیش از میلاد مسیح تا دوره‌ی معاصر درخود جای داده است. این موزه یکی از جاهای دیدنی قزوین است که اشیای به نمایش گذاشته‌شده در آن بیشتر از جنس سفال و مفرغ (برنز) هستند. تمامی این اشیا در ساختمانی متعلق به دوره‌ی پهلوی به نمایش درآمده‌اند که خود این ساختمان ویژگی‌های معماری متفاوتی دارد. در ادامه، ضمن معرفی مختصر ساختمان موزه درباره‌ی اشیای مختلف موجود در آن، توضیحاتی ارائه می‌کنیم.
مختصری درباره‌ی موزه شهر قزوین
در سال ۱۳۸۴ خورشیدی موزه‌ای در قزوین و در مجاورت دولت‌خانه‌ی صفوی راه‌اندازی شد که موزه شهر قزوین و به اختصار موزه قزوین نام گرفت. ساختمان این موزه خصوصیات معماری بی‌نظیری همچون نمای آجری، دو ستون بلند، درگاه قوسی‌شکل و پنجره‌های ارسی زیبا دارد. این ساختمان از بناهای دوره‌ی پهلوی است که زمان ساخت آن به ۱۳۳۸ خورشیدی باز می‌گردد.
هم‌اکنون، ساختمان مزبور به موزه تغییر کاربری داده است و اشیای مختلفی در آن در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند. تعداد این اشیا به هفت‌هزار عدد می‌رسد. در گذشته، اشیای مزبور در موزه چهلستون قزوین نگهداری می‌شدند. سپس، اهمیت آنها باعث شد که مسئولین به فکر انتقال اشیا به موزه‌ی جدید باشند. در نهایت، آنها تمامی اشیا را به موزه شهر قزوین انتقال دادند.
این موزه نوعی موزه‌ی باستان‌شناسی است که اشیای تاریخی آن بسیار کم‌نظیر هستند. اتفاقا، در مجاورت موزه چهلستون قزوین نیز قرار دارد. جالب اینکه وظیفه‌ی نظارت و حفاظت از هر دو موزه به اداره‌ی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قزوین واگذار شده است.
اشیای به نمایش درآمده از دوره‌های مختلف
تعدادی از اشیایی که در موزه شهر قزوین در معرض نمایش قرار دارند، از دوره‌ی پیش از میلاد مسیح برجای مانده‌اند. تعدادی دیگر نیز یادگاری از دوره‌ی اسلامی تا معاصر هستند. در ادامه، اشیای مربوط به هر دوره را به تفکیک معرفی می‌کنیم:
اشیای مربوط به قبل از میلاد مسیح
از هزاره‌های سوم و اول قبل از میلاد مسیح، آثار مختلفی کشف شدهاند که در این موزه به نمایش گذاشته شدهاند. در زیر نمونه‌هایی از این آثار معرفی شدهاند:
- مجسمه‌ها، زیورآلات، ظرف‌های سفالی، سکه‌ها، سنگ‌ها، وسایل جنگی، قلمدان، صندوق‌های قدیمی و … .
آثاری همچون پیکرهای انسانی و جانوری نیز در این موزه مشاهده می‌شوند که بسیار قدیمی‌تر هستند. دیرینگی کشف این آثار به شش هزار سال پیش از میلاد مسیح مربوط می‌شود و قدیمی‌ترین آثار موزه به شمار می‌روند.
یکی دیگر از اشیای با ارزش موزه که توجه عموم را به خود جلب کرده است، بالاتنه‌ی مردی سومری است. این مجسمه از سنگ مرمر ساخته شده است و به هزاره‌ی سوم قبل از میلاد مسیح مربوط می‌شود. ارتفاع مجسمه به ۲۷ سانتی‌متر می‌رسد و قسمت پایین‌تنه‌ی آن را شکسته‌اند. احتمالا، این شکستگی در دوره‌ی باستان اتفاق افتاده است. با قرار دادن دو قسمت شکسته در کنار هم ارتفاع مجسمه به ۸۱ سانتی‌متر می‌رسد.
افزون برآن، بشقابی فلزی نیز در موزه قرار دارد که یکی از ارزشمندترین آثار موزه به شمار می‌رود. این بشقاب حاوی نقش ونگارهایی از دوره‌ی ساسانی است که به زیبایی کار شدهاند.
سفالینه‌های یافت‌شده از دشت قزوین و تپه‌های باستانی این شهر نیز جزو اشیای باارزشی هستند که به بیش از ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مربوط می‌شوند. برای مثال، ریتون‌های سفالی که در اشکال مختلف گاو و شتر وجود دارند، متعلق به ۷۰۰ تا ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح هستند.
درخور توجه است که دشت قزوین یکی از مهمترین کانون‌های پیدایش اولین جوامع روستانشین کشورمان است. این دشت از نظر جغرافیای باستان‌شناسی در شمال مرکزی فلات ایران قرار دارد. محوطه‌های باستان‌شناسی شاخص دشت قزوین تپه‌های سه‌گانه زاغه، قبرستان و سگزآباد هستند که اشیای تاریخی بسیاری از آنها کشف شدهاند. بیشتر این اشیا به موزه شهر قزوین انتقال یافته‌اند.
اگرچه، از دشت قزوین اشیای سفالی مختلفی به دست آمده‌اند، اما بیشتر شهرت این منطقه و تپه‌های سه‌گانه‌ی آن به آشنایی مردمان آن با ذوب فلز و ساخت اشیای فلزی مربوط می‌شود. اشیای فلزی مختلفی که در طی کاوش‌های ۱۳۴۷ خورشیدی، از این منطقه کشف شدهاند گواهی بر این ادعا هستند. این آثار انواع مختلفی از فلزات همچون، مس، آهن، مفرغ و طلا را شامل می‌شوند که به موزه‌ی مزبور انتقال یافته‌اند.
تعدادی دیگر از اشیای به نمایش درآمده در موزه شامل پیکرک‌های جانوری، خنجر، سرنیزه‌ی مفرغی یا برنزی کشف‌شده از الموت، به ۷۰۰ تا ۱۳۰۰ قبل از میلاد مسیح مربوط می‌شوند.
اشیای دوره اسلامی تا دوره معاصر
در بخش اسلامی تا معاصر موزه‌ی شهر قزوین درهای تاریخی که از مناطق مختلف این شهر به دست آمده‌اند، بسیار جلب توجه می‌کنند. بیشتر درها از جنس چوب هستند و از دوره‌های مختلف بر جای مانده‌اند.
تمامی درهای تاریخی اندازه‌ای در حدود قد یک انسان معمولی یا بیشتر از آن دارند و مزین به تزیینات خاتم‌کاری و منبت‌کاری هستند. تعدادی از آنها نیز به واسطه‌ی هنر نقاشی و رنگ‌آمیزی زینت یافته‌اند. اطلاعات این درها فقط محدود به تاریخ ساخت آن‌هاست و غیر از آن اطلاعات دیگری ندارند.
گذشته از آن، بخشی از این موزه فقط به آثار تمدن‌های اسلامی تعلق یافته است. این آثار شامل ظرف‌های مینایی و زرین‌فام، فقاع سنگی و سفالی، صدف‌های کتیبه‌دار و شمشیرهای طلاکوب هستند. از این میان، فقاع نوعی نوشیدنی بود که در ظرفی به همین نام تهیه می‌شد. این ظرف و سایر آثار مزبور به قرن‌های دهم تا چهاردهم میلادی تعلق دارند.
از سایر اشیایی که توجه بازدیدکنندگان را جلب کرده است، تخت عروس چوبی است که به دوره‌ی قاجار تعلق دارد. این تخت زیبا رسم قدیمی و سنتی پاتختی را یادآور می‌شود که هنوز هم در برخی مناطق ایران مانند تعدادی از شهرستان‌های استان قزوین شاهد برگزاری آن هستیم. در مراسم پاتختی که چند روز قبل از عروسی برگزار می‌شود، ضمن برگزاری جشن هدایای مهمانان جمع‌آوری و به عروس داده می‌شود. این هدایا معمولا اشیایی هستند که آنها را برای تکمیل جهیزه‌ی عروس تدارک می‌بینند.
یکی دیگر از اشیای شاخص دوره‌ی قاجار وسیله‌ای به نام شنگر است که از برنج ساخته شده است. این وسیله‌ی طلایی رنگ به شیپور شباهت بسیاری دارد.
گذشته از آن، سفال لعابدار یا مینایی قرن سیزدهم میلادی نیز اشیای با ارزش دیگری است که در موزه‌ی مزبور به نمایش درآمده است. همچنین، دبه‌ی باروت از جنس پوست، عاج و فلز و تپانچه‌ی تک لول نیز جزو اشیای دیگری هستند که به قرن نوزدهم میلادی، مربوط می‌شوند.
گفتنی است که سکه‌ها از جمله اشیایی هستند که به وفور در موزه شهر قزوین وجود دارند. این سکه‌ها متعلق به دوره‌ی قبل از اسلام و دوره‌ی اسلامی تا قاجار هستند و محدوده‌ی زمانی اشکانی تا قاجار را شامل می‌شوند. سکه‌های مزبور در کنار ظرف‌ها و اشیای زینتی و نظامی در معرض نمایش گذاشته شدهاند.
البته، تنوع اشیای موزه بسیار گسترده‌تر است و به احتمال زیاد هر بازدیدکننده‌‌ای اشیای موردعلاقه‌ی خود را در آن می‌یابد. بیشتر این اشیا ظرف‌های برنزی و سفالی هستند.
بعد از تماشای تمامی این آثار در قسمت خروجی موزه نقاشی زیبایی از ناصرالدین‌شاه قاجار توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند.
آدرس موزه و جاذبه‌های اطراف آن
موزه شهر قزوین در نزدیکی سبزه میدان این شهر، در خیابان هلال احمر و شرق دولت‌خانه‌ی صفوی و باغ و عمارت چهلستون واقع شده است. در نزدیکی این موزه جاذبه‌های گردشگری مختلفی وجود دارند که بازدید از آنها توصیه می‌شود. در ادامه، به تعدادی از این جاذبه‌ها اشاره می‌کنیم:
کاخ چهلستون قزوین
این کاخ یا عمارت بنایی متعلق به دوره‌ی صفوی است که با نام عمارت کلاه فرنگی نیز شناخته می‌شود. در واقع، یکی از پادشاهان صفوی به نام تهماسب در قرن شانزدهم میلادی مجموعه کاخ‌هایی بنا کرده بود که از میان آنها فقط کاخ چهلستون سالم باقی مانده است. این کاخ در سال ۱۳۸۳ خورشیدی به موزه‌ی خوشنویسی قزوین تبدیل شد.
سردر عالی‌قاپو
یکی از آثار ثبت ملی قزوین که در تقاطع بین خیابان پیغمبریه و سپه این شهر قرار دارد، سردر عالی‌قاپو است. این سردر بنایی متعلق به دوره‌ی صفوی است که شهرت بسیاری دارد.
حمام قجر
یکی از قدیمی‌ترین گرمابه‌های شهر قزوین، حمام قجر است که یادگاری از دوره‌ی صفوی محسوب می‌شود. هم‌اکنون، این حمام پس از بازسازی به موزه مردم‌شناسی قزوین تغییر کاربری داده است.
بازار قزوین
یکی دیگر از جاذبه‌های اطراف موزه، بازار قزوین است که معماری باشکوه آن توجه عموم را به خود جلب می‌کند. این بازار که محل مناسبی برای خرید سوغاتی است، متشکل از چندین بخش مهم نظیر سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای قیصریه و سرای حاج رضا است.
موزه شهر قزوین؛ گنجینه‌ای از تمدن ایران باستان
بسیاری از گردشگرانی که به تاریخ علاقه‌مند هستند و تمایل دارند درباره‌ی شیوه‌ی زندگی مردم در گذشته بیشتر بدانند، به سراغ موزه‌های مختلف می‌روند. موزه شهر قزوین نمونه‌ای از این موزه‌ها است که به دلیل برخورداری از اشیای مختلف از دوره‌ی پیش از میلاد مسیح تا دوره‌ی معاصر در مرکز توجه قرار دارد. «دستی بر ایران» پیشنهاد می‌کند در کنار بازدید از این موزه حتما از جاذبه‌های گردشگری اطراف آن نیز دیدن کنید.
موزه شهر قزوین کجاست؟
این موزه در نزدیکی سبزه میدان قزوین، خیابان هلال احمر و در شرق دولت‌خانه‌ی صفوی و باغ و عمارت چهلستون قرار دارد. موقعیت مکانی دقیق این موزه را در زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره موزه شهر قزوین
در زیر پرسش و پاسخ‌هایی برای درک بهتر از متن حاضر طراحی شدهاند که بهتر است آنها را بررسی کنید. سپس، در صورت نیافتن پاسخ سوال خود آن را در قسمت دیدگاه‌های پایین همین پست مطرح کنید. ما در اولین فرصت به سوال شما پاسخ می‌دهیم.
قیمت بلیط موزه قزوین چقدر است؟
قیمت بلیط نرخ ثابتی ندارد و همه ساله در حال تغییر است.
با تحقیق در مورد موزه قزوین قدمت اشیای آن چگونه توصیف می‌شوند؟
قدیمی‌ترین اشیای این موزه به شش هزار سال پیش از میلاد مسیح و جدیدترین آنها به دوره‌ی معاصر تعلق دارند.
در موزه شهر قزوین چه تعداد اشیا وجود دارند و جنس بیشتر آنها چیست؟
در این موزه هفت هزار شیء مختلف به نمایش گذاشته شدهاند که جنس بیشتر آنها مفرغ (برنز) و سفال است.
