خانه مدرس در محله «عولاد جان» قرار دارد و مدرس آن را در سال 1289 هجری شمسی از وزیر مختار فرانسه اجاره کرد. مدرس قبل از این که به عنوان مجتهد برای نظارت بر مصوبات مجلس انتخاب شود، در اصفهان زندگی می‌کرد. پس از آن، به تهران آمد و این خانه‌ی زیبا را اجاره کرد که هم اکنون از جاهای دیدنی تهران به شمار می‌رود.
این خانه، یکی از مکان‌های تاریخی شهر تهران به شمار می‌رود و در حال حاضر برای بازدید علاقه‌مندان آن را به موزه تبدیل کرده‌اند.
محمد حسن مدرس که بود؟
محمد حسن طباطبائی مدرس زواره‌ای، روحانی مبارز و مخالف سرسخت حکومت رضا شاه، در سال 1245 هجری خورشیدی در روستای «سرابه کچو» متولد شد.
در سال‌های 1289 تا 1303 ناظر مصوبات مجلس شورای ملی بود تا مخالف احکام شرعی نباشند. در سال 1303 با شروع به کار مجلس جدید، مدرس به عنوان نماینده مجلس انتخاب شد. بعد از سال 1307 با شروع جنگ جهانی اول، مجلس بعد از یک سال منحل شد.
پس از این تاریخ، او تا مجلس پنجم نماینده مجلس بود. در طول سال‌های زندگی‌اش، چندین کتاب از جمله کتاب «اصول محاکمات حقوقی» را تالیف کرد. مدرس برای برکناری رضا شاه بسیار تلاش نمود، اما موفق به این کار نشد. سرانجام، در آذر ماهِ سال 1316، در سن 67سالگی به دست رضا شاه به شهادت رسید.
تاریخچه خانه
خانه مدرس که امروزه موزه‌ای در خیابان امیرکبیر شرقی است، تا سال 1393 متروک بود و کسی از آن استفاده نمی‌کرد. در این سال، حاج محمد انصاری این خانه را خریداری کرد و آن را مرمت کرد. غیر از موزه، این خانه یک موسسه دارالقرآن نیز هست و در آن انواع فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی برای پاسداری و ارزش نهادن به این روحانی بزرگوار انجام می‌شود.
معماری خانه
با توجه به این که این خانه در دوره قاجار ساخته شده، سبک معماری آن سنتی و نشان‌دهنده‌ی هنر معماری در زمان قاجار است. به طور کلی خانه دارای بخش‌های زیر است:
- سه حیاط مرکزی، اتاق‌ها، راهروها، حوض‌خانه و سه در ورودی.
به دلیل عدم اقدامات محافظتی لازم از سوی مسئولان میراث فرهنگی، بسیاری از قسمت‌های این اثر تاریخی، کاملاً آسیب دید. با وجود این، پس از خریداری خانه توسط سازمان میراث فرهنگی، بر اساس طرح اولیه، مورد بازسازی قرار گرفت.
خانه مدرس تنها محل زندگی وی نبود، بلکه محلی برای تجمعات و انواع فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی ایشان نیز بود. این خانه بی‌مناسبت با اهداف صاحب‌خانه نبوده است.
قسمت اندرونی و بیرونی خانه
این خانه دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی است. قسمت اندرونی، محل زندگی خانواده‌ی مدرس و دو بخش بیرونی، محل تجمعات، تدریس و انواع فعالیت‌های اجتماعی و پژوهشی ایشان بوده است.
با وجود این که بخش اندرونی و دو بخش بیرونی، درهای مجزا از هم دارند، اما هر سه به حیاط اصلی راه دارند و رو به آن نیز، باز می‌شوند.
ویژگی‌های معماری خانه
در بعضی از نقاط این خانه، به خصوص در بالای سردرها، آجرکاری و «قطاربندی» به چشم می‌خورد. سه حوض زیبا در وسط هر سه حیاط خانه وجود دارند که به رنگ آبی هستند. دورتادور حیاط، شمعدانی‌های زیبا قرار دارد و یادآور حال و هوای خانه‌های ایرانی در گذشته است. انواع گل‌ها و درختچه‌های زیبا در حیاط این خانه وجود دارد و به زیبایی آن افزوده است.
در زیر زمین این خانه زیبا، شربت‌خانه قرار دارد و محل پذیرایی از مهمانان و کسانی است که از این خانه و موزه دیدن می‌کنند.
علاوه بر انواع وسایل قدیمی که سید حسن مدرس از آنها استفاده می‌کرد، انواع دست‌نوشته‌ها، کتب تاریخی، پژوهش‌ها و مقالات وی نیز در این موزه نگهداری می‌شود.
دسترسی به خانه مدرس
برای بازدید از موزه خانه مدرس باید به خیابان امیرکبیر شرقی، کوچه شهید جاویدی، بن بست مدرس، پلاک پنجم بروید. اگر می‌خواهید از طریق مترو به این خانه بروید، باید متروی «ملت» را انتخاب کنید. ایستگاه اتوبوس «تکیه میرزا قلی‌خان»، ایستگاه اتوبوس نزدیک به خانه مدرس است. البته تا خود خانه چند قدم پیاده‌روی دارد.
همچنین، مکان‌های تاریخی نزدیک به این خانه عبارتند از:
- موزه عمارت کاظمی، حمام نواب، عمارت دبیرالملک، بازارچه سنتی عودلاجان.
از موزه خانه مدرس بازدید کنید
با اطلاع قبلی از زمان بازدید که ضروری است، می‌توانید از این مکان تاریخی دیدن کنید.
«دستی بر ایران» تلاش دارد در راستای توسعه‌ی گردشگری مسئولانه، به شکل موثرتری به معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران بپردازد. بنابراین، در هنگام بازدید از این موزه، از آسیب به گل‌ها، درختان و آثار تاریخی آن خودداری کنید. همچنین، از سایر جاذبه‌های گردشگری تهران نیز دیدن کنید.
