بنا بر گزارش "دستی بر ایران" و به نقل از سایت ترجمیک، ترجمه کتاب ادبی اصول خاص خود را دارد و مترجمی که دست به این کار می زند، باید ویژگی های بخصوصی را دارا باشد. در این مطلب به جزئیات بیشتری در این زمینه پرداخته می شود.
یکی از دلایل اصلی اهمیت ترجمه ادبی این است که این امکان را فراهم می‌کند تا افراد بیشتری در سراسر جهان از خواندن متون ادبی فرهنگ‌های مختلف بهره ببرند. ترجمه کتاب باعث می‌شود تا خوانندگان از رمان، داستان کوتاه متون داستانی و غیرداستانی، اشعار، نثر و سایر آثار ادبی نویسندگان خارجی لذت ببرند. ترجمه به سایر زبان‌ها به‌خودی‌خود یک هنر است و مترجمان متخصص کتاب، باید به خاطر باز کردن درِ دنیای جدیدی برای خوانندگان در سراسر جهان مورد تمجید قرار گیرند.
اصول اولیه ترجمه کتاب ادبی
ترجمه کتاب ادبی اصول ویژه خود را دارد؛ به عبارتی، در ابتدا مترجم تخصصی متن را یک‌بار به صورت کامل می‌خواند؛ اصطلاحات خاص را به صورت جداگانه پیدا می‌کند و برای متن مبدأ در نظر می‌گیرد؛ متن را به بخش‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌کند و در آخر، این بخش‌ها را جداگانه ترجمه می‌کند.
ترجمه کتاب ادبی نیاز به مهارت‌های بسیاری دارد. نباید فراموش کنیم که ترجمه تخصصی کتاب یا شعر، شاید توسط هزاران نفر خوانده شود. این بدان معناست که متن باید بسیار روان و جذاب باشد و باید همان تصویر اصلی متن مبدأ را در ذهن خواننده ایجاد کند. تجربه مترجم تخصصی، باعث معروف شدن او می‌شود و در زمینه ترجمه کتاب به او کمک شایانی می‌کند.
انواع ترجمه تخصصی
چهار دسته کلی برای موضوعات ترجمه وجود دارد که عبارت‌اند از:
- ترجمه تجاری
- ترجمه فنی و علمی
- تفسیر
- ترجمه ادبی
البته لازم به ذکر است، اصطلاح ترجمه کتاب ادبی فقط به ادبیات کلاسیک محدود نمی‌شود، بلکه شامل انواع ترجمه کتاب، داستان کوتاه، شعر، نمایش‌نامه، فیلم‌نامه، راهنمای سفر، کتاب‌های آموزشی مدارس و سایر آثار مکتوب نیز می‌شود.
یک مترجم کتاب ادبی باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
مدرک دانشگاهی زبان برای افرادی که قصد دارند ترجمه کتاب بر عهده بگیرند لازم است. هم‌چنین اگر مترجم فارغ از مدرک زبان خارجی، مدارک تحصیلی دیگری نیز داشته باشد، در ترجمه کتاب بسیار مفید خواهد بود.
کسی که علاقه‌مند به ترجمه کتاب ادبی است باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد. از مهم‌ترینِ این ویژگی‌ها می‌توان به شیفتگی و احساس علاقه فراوان به زبان مبدأ، شناخت عمیق از زبان مبدأ، ادبیات و فرهنگ بومی آن و آگاهی کافی در مورد موضوع، آشنایی با نویسنده نیز تا حدودی در ترجمه کتاب مفید واقع می‌شود.
یکی دیگر از ملزومات ترجمه کتاب، خلاقیت و مهارت در زبان مقصد است. چرا که تسلط بر زبان مادری بسیار کمک‌کننده خواهد بود. مترجم تخصصی کتاب باید رد پای زبان خارجی را از ترجمه کتاب خود حذف کند و کتاب ادبی را به گونه‌ای ترجمه کند که گویی از ابتدا، به زبان مقصد نوشته شده است.
اهمیت ترجمه کتاب ادبی در دنیای ادبیات
ترجمه کتاب به افراد مختلف در سراسر جهان، اجازه می‌دهد درباره فرهنگ‌های دیگر بیشتر بیاموزند. ترجمه کتاب ارزش‌ها، ایده‌ها و افکار نویسنده و احتمالاً جامعه او را منعکس می‌کند. هنگامی که یک کتاب ترجمه شده را می‌خوانید، می‌توانید اهداف، اصول، سنت‌ها و افکار و عقاید مردمان کشورهای دیگر جهان را تا حد زیادی درک کنید.
بدون ترجمه کتاب، انسان‌ها از خرد و دانش دیگر فرهنگ‌ها محروم می‌شوند. ترجمه ادبی دریچه‌ای را به روی ادبیات باز می‌کند که به طور سنتی و معمول برای تعداد زیادی از مردمان جهان در دسترس نیست.
هنگام ترجمه تخصصی کتاب ادبی، بازآفرینی متن اصلی یک چالش بزرگ محسوب می‌شود زیرا هر زبان ویژگی‌ها و ساختارهای منحصربه‌فرد خود را دارد. حفظ تعادل بین آن‌چه باید به درستی نمایش داده شود و آن‌چه باید درک شود، تا حد زیادی دشوار خواهد بود و این امر عمدتاً به انتخاب صحیح کلمات توسط مترجم متخصص بستگی دارد. به‌علاوه، باید بدون این‌که از موضوع و سبک اصلی نویسنده فاصله بگیرد، منظور را به خواننده برساند.
این موارد قطعاً به استانداردها و مهارت‌های بالاتری در مقایسه با ترجمه سایر موضوعات و کتاب‌ها نیاز دارد؛ بنابراین مترجم مربوطه باید بسیار حرفه‌ای باشد و علاوه بر تسلط کامل بر ساختارهای زبان مبدأ و مقصد، در زمینه ترجمه کتاب نیز تجربه داشته باشد.
جمع‌بندی
ترجمه تخصصی کتاب، به‌ویژه کتاب‌های ادبی نیاز به مهارت و تخصص بالایی دارد. ترجمیک با گردهم‌آوردن مترجمان متخصص به ارائه خدمات ترجمه کتاب به انگلیسی، ترجمه کتاب فارسی به انگلیسی و ترجمه به سایر زبان‌ها اقدام کرده است. با توجه به بالا بودن حجم مطالب برخی از کتاب‌های ادبی، ترجمیک تخفیف‌های حجمی را تا سقف ۲۰ درصد روی ترجمه کتاب در نظر گرفته است.
