میبد یکی از شهرهای تاریخی استان یزد است که قدمت آن به پیش از دوره ساسانیان باز می گردد. این شهر، جایگاه برخی از قدیمی ترین و کهن ترین آثار تاریخی و باستانی ایران است. به همین دلیل است که آثار ارزشمند شهر تاریخی میبد توانسته است در میان آثار دیدنی جهان، به جایگاه ویژه ای دست پیدا کند.
میبد، شهری پر جمعیت در این استان محسوب می شود و از لحاظ اقتصاد و صنعت نیز یک منطقه فعال به شمار می رود. شرایط آب و هوایی میبد، خشک و کویری است. شهر میبد از لحاظ موقعیت جغرافیایی در قسمت شمال غربی شهر یزد قرار گرفته است. در قسمت شرقی شهرستان میبد، دشت های هموار قرار دارد و قسمت غربی آن به کوهپایه ها و ارتفاعات مشرف می باشد.
اراضی کشاورزی پاره ای از زمین های اطراف شهرستان میبد را تشکیل می دهند که در آن ها محصولات کشاورزی و باغی متنوعی کشت می شوند.
یکی از مواردی که باعث ارزشمندی این منطقه از استان یزد می شود، وجود قنات ها و منابع آبی زیرزمینی در میبد است. همین قنات ها یک منبع ارزشمند برای آبیاری زمین های کشاورزی به حساب می آیند.
پیشینه شهر تاریخی میبد به عنوان میراث فرهنگی ملموس ایرانیان
مهم ترین یافته های تاریخی و باستان شناسی در مورد شهر تاریخی میبد نشان می دهند که اولین آثار پیدایش این منطقه مربوط به یکجانشینی مردمان اهالی فیروزآباد، بیده، مهرجرد و بارجین در نزدیکی رودخانه های قدیمی این منطقه بوده است.
مردمان این منطقه با استخراج سنتی آب از قنات های زیرزمینی به خوبی آشنا بودند و برای زندگی و رونق کار خود از این منابع آبی استفاده می کردند. اگر بخواهیم یک دوره خاص را برای پیدایش میبد بیان کنیم، باید بگوییم پیدایش شهرستان میبد به دوران حکومت ساسانیان باز می گردد. البته وجود چندین آجر خاص دوره مادها در نارین قلعه نشانگر حضور قدرتمند حاکمان محلی در میبد می باشد.
بناهای تاریخی و جاذبه های گردشگری میبد
شهر تاریخی میبد به عنوان یکی از شهرهای کهن و قدیمی استان یزد، دارای بناهای دیدنی با قدمت چند هزار ساله می باشد. یکی از قدیمی ترین جاذبه های میبد، نارین قلعه است.
بنای نارین قلعه از خشت های بسیار محکم ساخته شده است و به دوران قبل از اسلام تعلق دارد. این بنای تاریخی در داخل شهر امروزی میبد قرار دارد و بر روی تپه های نسبتاً مرتفع بنا نهاده شده است. اگر بر فراز نارین قلعه بایستید به راحتی می توانید تمام شهر را در اطراف خود ببینید.
یکی دیگر از جاذبه های معروف در شهر میبد، برج کبوتر خانه است. این برج بسیار زیبا، در قدیم محل تولید کودهای کشاورزی بوده است. معماری برج کبوترخانه، منحصر به فرد و چشم نواز است. در بخش داخلی این برج، حفره های زیادی وجود دارد که هر کدام محل لانه تعداد زیادی کبوتر می باشند.
بنای تاریخی “قلعه مهرجرد” مربوط به دوران حکومت زندیه و افشاریه، مسجد جامع فیروزآباد با کتیبه های خطی ارزشمند، مسجد جامع میبد با معماری بسیار زیبا، موزه زیلو و سفال میبد با آثار هنری و صنایع دستی منحصر به فرد، تنها بخشی از جاذبه های شهر تاریخی میبد هستند.
میراث فرهنگی ناملموس شهر میبد
شهرستان میبد با داشتن آثار تاریخی و صنایع دستی ارزشمند، یکی از مقاصد گردشگری جهان محسوب می شود. صنایع دستی و مراسم ویژه این شهر نه تنها در تمام ایران بلکه در تمام جهان شهرت یافته اند و امروزه کمتر کسی است که با بناهای میبد آشنایی نداشته باشد. مسئولان میراث فرهنگی ایران در تلاش هستند تا بسیاری از صنایع دستی این شهر را که ارزش فوق العاده ای دارند، هر چه بیشتر به جهان معرفی کنند.
دو مراسم مهم در میبد برگزار می شود که جزو میراث فرهنگی ناملموس این شهر قرار می گیرند:
- مراسم شاه حسن و شاه حسین میبد که در دهه اول ماه محرم در این شهرستان با آداب مذهبی ویژه برگزار می شوند، جزو میراث فرهنگی ناملموس میبد به شمار می روند. این مراسم، قدمت و اصالت بالایی دارند.
- یکی دیگر از مراسم های مذهبی که در این شهرستان برگزار می شود، مراسم “نخل گردانی” است. این مراسم در روز دهم ماه محرم (روز عاشورا) برای بزرگداشت مقاوم شهدای عاشورا در تمام مناطق استان یزد، ازجمله شهر تاریخی میبد و به شیوه ای بسیار با شکوه اجرا می شود.
این آئین در باورهای مردم استان یزد ریشه ای عمیق دارد و به قدری در میان مردم ارزشمند است که به عنوان یکی از آثار ارزشمند ملی در فهرست مراسم معنوی میراث فرهنگی ثبت شده است.
بررسی صنایع دستی شهر تاریخی میبد
شهرت شهرستان میبد، تنها به خاطر وجود آثار تاریخی و بناهای باستانی آن نیست. مهارت های تولید صنایع دستی، مراسم و جشن هایی که در این شهر به مناسبت های مختلف برگزار می شوند نیز در زمره میراث فرهنگی ناملموس ایرانیان در این شهر قرار می گیرند.
صنایع دستی مزبور شامل خراطی، سفال گری، زیلو بافی و کاربافی می باشند. کاربافی، یکی از صنایع دستی این منطقه است و شامل رشته های دوختن شال، حوله، بقچه یا تکه دوزی و سفره می باشد.
صنایع مرتبط با هنر نساجی در شهر میبد رو به گسترش است و اگر افراد با مهارت زیاد به این کار بپردازند، بی شک لااقل به یکی از مهم ترین صنایع دستی ایران تبدیل خواهد شد.
اقتصاد و صنعت در شهرستان میبد
میبد از لحاظ اقتصاد و صنعت در جهان به جایگاه بالایی دست یافته است. مهم ترین صنایع ساخت کاشی و سرامیک در شهر میبد قرار دارند؛ صنایعی نظیر کاشی سازی، سفال گری، سرامیک و مصالح ساختمانی، صنایع فلزی و ذوب آهن آلات از مهم ترین صنایع فعالی در این شهرستان هستند.
یکی دیگر از منابع درآمدزای اقتصادی شهر تاریخی میبد، صنعت توریسم و گردشگری است. این شهر با داشتن آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری بسیار زیبا موجب جذب گردشگر به این منطقه و رونق اقتصادی شهر می شود. در حال حاضر، بسیاری از محصولات صنعتی و صنایع دستی میبد به تمام دنیا صادر می شوند.
شهر میبد کجاست؟
شهر میبد در شمال غربی شهر یزد و کنار جاده تهران-بندر عباس قرار دارد. موقعیت دقیق شهر میبد را در نقشه زیر مشاهده کنید:
پرسش‌های متداول درباره شهر تاریخی میبد
اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.
چرا میبد به شهر زیلو شهرت دارد؟
هنر زیلو بافی در این شهر یک صنعت فعال و پویا است. از این رو، با حضور ارزیابان بین‌المللی این شهر به عنوان شهر جهانی زیلو به ثبت رسید.
معروف‌ترین اثر تاریخی میبد چیست؟
«نارین قلعه» در میبد، معروف‌ترین اثر تاریخی این شهر است. این دژ حکومتی دارای قدمتی 5 هزار ساله است. این بنا قدیمی‌ترین بنای خشتی و گلی به‌جای‌مانده از دوران قدیم است که تا دوره قاجار مورد استفاده بوده است.
قدمت میبد چند سال است؟
میبد یکی از قدیمی‌ترین مناطق یکجانشینی در حاشیه کویر بوده است. قدمت این شهر را چند هزار سال تخمین زده‌اند. وجود «نارین قلعه»، این دیرینگی را به 5000 سال پیش برمی‌گرداند.
