بندر تاریخی سیراف یکی از مکان های تاریخی بسیار زیبا در جنوب ایران است. این بندر تاریخی در شهر کنگان در استان بوشهر قرار دارد. آثار باستانی و مکان های دیدنی متعددی در بندر سیراف وجود دارند که مربوط به مربوط به دوران بسیار قدیم هستند. در حال حاضر، گردشگران زیادی از سراسر ایران و جهان برای دیدن این بندر تاریخی به استان بوشهر سفر می کنند.
پیشینه تاریخی بندر سیراف به دوران ساسانی باز می گردد. در سده های دوم و سوم پس از اسلام، بندر سیراف یکی از معروف ترین بنادر مناطق حوزه خلیج فارس به شمار می رفت. شهر تاریخی سیراف در آن زمان ها با نام های “سیراب” و “صیراف” نیز شناخته می شد. مطالعات باستان شناسی انجام شده نشان داده است که تأسیس این بندر مربوط به دوران ساسانیان می باشد.
موقعیت جغرافیایی بندر تاریخی سیراف
بندر سیراف از لحاظ موقعیت جغرافیایی، میان یک رشته کوه و دریا قرار گرفته است. این بندر در حد فاصل بین شهر کنگان و بندر عسلویه واقع شده است. اگر در سراسر این بندر تاریخی قدم بزنید و از آثار تاریخی آن دیدن کنید، متوجه مخروبه هایی خواهید شد که مربوط به بناهای قدیمی این بندر می باشند. بدیهی است که به دلیل مجاورت این بندر با دریا، در اثر پیشروی آب دریا در خشکی بخش بزرگی از این آثار تخریب شده و به داخل آب فرو رفته اند.
چشم انداز مناظر طبیعی در بندر سیراف، بسیار زیبا و استثنایی است. در این بندر تاریخی، مناطقی وجود دارند که هنوز بکر و دست نخورده باقی مانده اند. نمایی که برخی از بناهای این شهر دارند، جزو جذاب ترین معماری های جهان به شمار می روند.
تاریخ و تمدن باستان در بندر تاریخی سیراف
طبق تحقیقات و مطالعات یک باستان شناس فرانسوی به نام “لویی وایدربرگ”، شهر باستانی سیراف در زمان های قدیم محل سکونت یهودیان بوده است. ساکنان یهودی بندر سیراف، تاجر ابریشم بودند و از این جهت این منطقه با کشورهایی نظیر روم، یونان، آفریقا و کشورهای آسیای شرقی مانند چین روابط تجاری و اقتصادی زیادی داشتند.
با توجه به اشیای تاریخی نظیر ظروف سفالی، معماری های گچی و زیورآلاتی که از این بندر به دست آمده اند، مشخص می شود که کالاهای زیادی در این بندر میان تجار مبادله می شده است.
آثار باستانی شهر تاریخی سیراف
بازمانده هایی از آثار قدیمی که در این شهر باستانی وجود دارند نشان می دهند سیراف، یکی از پر رفت و آمدترین بنادر جنوب ایران بوده است که کشتی های زیادی از کشورهای خاورمیانه به آنجا مراجعه می کردند.
در ارتفاعات مشرف به دامنه کوه های شمالی این بندر ، دخمه های باستانی قرار دارند که بر طبق نظرات باستان شناسان محل نگهداری و ذخیره آب باران بوده اند.
حوضچه های ذخیره آب باران در بندر تاریخی سیراف، مستطیل شکل هستند و در جهت شیب دامنه کوه تعبیه شده اند. حجم زیادی از آب باران که در بالاترین حوضچه جمع شده به سمت پایین سرازیر می گشت و موجب پر شدن سایر حوضچه ها می شد.
از سویی دیگر، عده ای بر این باورند که برخی از شواهد به دست آمده از آثار تاریخی این حوضچه ها نشانگر وجود یک کاربری متفاوت این سازه ها می باشند. آنان معتقدند که این مکان به عنوان گورهای خانوادگی اقوام مختلف استفاده می شده است. استخوان های مردگانی که از این حوضچه ها به دست آمده اند، دلیلی بر این ادعا هستند.
وجود چاه های سنگی عمیق در بندر سیراف یکی دیگر از آثار تاریخی این منطقه است. در منطقه ای به نام “دره لیر و شیلر” در سیراف، حدود صد چاه عمیق و بزرگ وجود دارند که در فصل های سرد و پر باران سال، پر هستند. معماری ساختمان این چاه ها نیز جذاب و دیدنی می باشد.
قلعه شیخ نصوری یکی از آثار تاریخی این بندر قدیمی محسوب می شود. این قلعه محل اقامت و حکمرانی فردی به نام شیخ نصوری در اواخر دوران قاجاریه بوده است. قلعه مزبور در بلندی های سیراف قرار دارد و به دریا مشرف می باشد.
هنر و صنایع دستی در این بندر
اهالی بندر سیراف به شغل های مختلفی مشغول هستند. علاوه بر مشاغلی که با دریا ارتباط دارند، مردم این منطقه در زمینه هنر و صنایع دستی نیز فعالیت می کنند.
هنرهای دستی نظیر گلابتون، منجوق دوزی، ساخت اشیای سفالی، ساخت تزئینات با صدف ها، سبدبافی با حصیر و انواع صنایع دستی چوبی در این منطقه رواج دارند.
بندر تاریخی سیراف، نمادی از میراث فرهنگی ملموس ایرانیان
دلایل بسیاری وجود دارد که باعث می شود این بندر تاریخی به عنوان یک میراث فرهنگی ایرانی در جهان شهرت پیدا کند. وجود آثار دیدنی و ساختمان های فرهنگی که همه آن ها نماد تمدن این منطقه از ایران هستند، گواه بر ارزش آن هستند.
یکی از نمادهای فرهنگی در بندر تاریخی سیراف، آرامگاه قطب الدین سیرافی است. این عالم بزرگ از علمای ایرانی اهل تشیع بوده است.
نماد دیگری از تمدن تاریخی در بندر سیراف، گور سیبویه نام دارد. این گور متعلق به عالم بزرگ علم نحو، سیبویه و برادرش می باشد. سیبویه یکی از علمای ایرانی اهل تسنن بوده که سده چهارم پس از اسلام می زیسته است. آرامگاه او اکنون در دره لیر واقع شده است.
مسجد جامع سیراف، مهم ترین بنای فرهنگی بندر تاریخی سیراف محسوب می شود. این مسجد یکی از بناهای ساخته شده اسلامی به شمار می رود.
در این بندر تاریخی، آثار دیدنی، صنایع دستی و مکان های گردشگری وجود دارند که همگی جزو میراث فرهنگی ملموس ایرانیان محسوب می شوند.
جاذبه های طبیعی گردشگری، حمام های تاریخی، بازار و مرکز خرید قدیمی در سیراف، صنایع دستی، پارک ها، سواحل زیبا، مساجد، موزه مردم شناسی، آتشکده سیراف، چاه ها، آب انبارها، دخمه های دره لیر و … جزو میراث فرهنگی این منطقه از جنوب ایران به مشار می روند.
پتانسیل بالای بندر سیراف
این بندر برای تبدیل شدن به یک جاذبه گردشگری، پتانسیل بالایی دارد. شاهد این مدعا جاذبه های فرهنگی و طبیعی متعددی است که در بالا به آنها اشاره شد. جایگاه جغرافیایی آن نیز می تواند بر جاذبه اش بیافزاید. امکان دسترسی هوایی و دریایی و آبی به این نقطه نیز خود از پیش درآمدهای دعوت گردشگران به بازدید از آن است.
بندر سیراف کجاست؟
بندر تاریخی سیراف در بخش مرکزی شهرستان کنگان در استان بوشهر قرار دارد. در ادامه، موقعیت مکانی بندر سیراف را مشاهده میکنید:
پرسشهای متداول درباره بندر تاریخی سیراف
اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاههای زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوالتان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.
بندر سیراف چند سال قدمت دارد؟
این بندر را کهنترین بندر ایرانی میدانند که قدمت آن به 2500 سال پیش برمیگردد.
سیراف به چه معنی است؟
نام این بندر را به افسانه کیکاوس نسبت دادهاند. بر اساس روایتها، کیکاوس از این بندر قصد عروج به آسمان کرد، ولی به زمین برگشت. چون در طی این ماجرا شیر و آب طلب کرد، این بندر به این نام شهرت پیدا کرد.
در معنای لغوی سیراف، عدهای آن را ترکیبی از (سی + رَف) میدانند، یعنی دارای رفهای سنگی گسترده، در صورتی که (سیر-آف) میتواند به معنی (محل کانالهای آب، شیل-آب) نیز معنی شود.
بندر سیراف به دستور چه کسی بنا نهاده شد؟
اردشیر بابکان، پادشاه ساسانی، با هدف گسترش بازرگانی از خلیج فارس، دستور احداث این بندر و چند نقطه دیگر را در کرانههای این پهنه آبی صادر کرد.
بندر تاریخی سیراف به چه نامهای دیگری نیز شهرت دارد؟
از این بندر با نام بندر طاهری نیز یاد میشود.