در آن دسته از مقاصد سفر که اهالی جامعه میزبان آموزش دیده اند یا با گردشگران زیادی سر و کار داشته اند، بروز خطای رفتاری از جانب شما نادیده گرفته می شود. اما اگر می خواهید ارتباطی دوستانه و توام با احترام نسبت به جامعه میزبان داشته باشید، باید مانند یک مسافر حرفه ای رفتار کنید و در چهارچوب گردشگری مسئولانه قدم بردارید. یکی از شیوه های موفقیت در برقراری چنین ارتباطی، چه در ایرانگردی و چه در جهانگردی، کنترل زبان بدن در سفر است.
پیشنهاد میکنیم علاوه بر زبان بدن با سایر اصول منشور گردشگری مسئولانه نیز آشنا شوید و آنها در سفر خود رعایت کنید.
منظور از کنترل زبان بدن چیست؟
پیش از پاسخ به این پرسش، بد نیست با زبان بدن (ارتباط غیر کلامی) آشنا شویم. در تقابل با سخن گفتن، زبان بدن استفاده از رفتار، برخورد و بیانات فیزیکی برای برقراری ارتباط یا انتقال منظور یا احساسات به طرف مقابل است. هنگامی که سفر می کنیم یا در جامعه محلی با افراد بومی آن در ارتباط قرار می گیریم، به طور ناخودآگاه، به غیر از سخن گفتن، تلاش می کنیم با حرکات بدن نیز به انتقال منظور یا احساس خودمان بپردازیم. گردشگران مسئول باید به نحوه استفاده از زبان بدن در سفر توجه ویژه کنند.
به سخنی دیگر، اگر زبان بدن خودمان را در سفرهای داخلی یا خارجی استفاده کنیم، نمی توان مطمئن شد که همواره شرط احترام به جامعه میزبان را رعایت کرده ایم. زبان بدن ما حاصل فرهنگی است که در آن پرورش یافته ایم. این شیوه ارتباطی ما حاصل آداب و رسوم محلی، خرده فرهنگ جامعه ما، جامعه کوچکتر صنفی ما، … می باشد. بنابراین، باید بیاموزیم که کنترل زبان بدن در سفر، می تواند متضمن برقراری ارتباطی خوشایند بین ما و جامعه محلی شود.
در اینجا، این پرسش پیش می آید که ممکن است در ارتباط غیر کلامی مان مرتکب چه خطاهایی شویم که تعبیرهای ناخوشایندی داشته باشند. در ادامه، با این خطاها آشنا می شویم:
1. علائم دست
هنگامی که انگشتان وسط و سبابه را به صورت وی انگلیسی (V) و در حالی بالا می بریم که مخاطبان مان کف دست ما را می بینند، منظورمان “صلح” است، اما اگر در انگلستان این علامت را با برگرداندن کف دست به سمت خودمان برگردانیم، منظورمان تبدیل به ناسزا و توهین می شود.
علامتی که با چسباندن انگشت های شست و سبابه به یکدیگر ایجاد می کنیم، می تواند در یک کشور ابراز موافقت با دیگران باشد، حال آنکه در یک کشور دیگر ناسزا یا ناخوشایند باشد.
در یونان، نشان دادن کف دست با پنج انگشت باز اصلا خوشایند نیست و تاثیر خوشایندی در افراد ایجاد نمی کند.
2. تکان های سر
یکی دیگر از شیوه های کنترل زبان بدن در سفر، تکان های سر است. به طور کلی، مردم در غرب با بالا و پایین بردن سر، توافق شان را ابراز می کنند. بنابراین، اگر در بلغارستان باشید و شخصی که با نظر شما موافق نیست، سرش را بالا و پایین ببرد، سردرگم می شوید. علتش هم این است که در فرهنگ مردم بلغارستان، این شیوه از زبان بدن به معنای “خیر” است!
در ایالات متحده، معمولا “نه” را با حرکت سر در دو جهت چپ و راست نشان می دهند. همین حرکت در هند، به معنای “بله” است.
هنگامی که در بازار کشوری مشغول معامله پایاپای (کالا با کالا) هستید، اهمیت تکان های سر بسیار با اهمیت می شود.
3. خنده
معمولا تصور می شود که خنده در همه جای دنیا شیوه ابراز شادی و رضایت است، اما نباید زود قضاوت کنید! در اینجاست که کنترل زبان بدن در سفر حیاتی می شود.
در ژاپن، اگر خنده با صدای بلند باشد، نشانه عصبی بودن است. برای ژاپنی ها، لبخند شخص به معنای سردرگمی یا عصبانیت اوست.
در روسیه، اگر در مکان های عمومی به غریبه ها لبخند بزنید، رفتارتان را مشکوک تلقی می کنند و اگر هر از چند گاهی بخندید، این کار باعث می شود که آنها را عصبی تر کنید.
4. تماس چشمی
به طور کلی، نزد غربی ها، برقراری تماس چشمی روش بسیار خوب و موثری برای آشنایی است. این امر در همه کشورها مصداق پیدا نمی کند. در بین بومیان استرالیا رفتار محترمانه آن است که هنگام سخن گفتن با شخصی که والا مرتبه است، به پایین زل بزنید.
در بسیاری از کشورهای خاورمیانه، تماس چشمی بین مردان و زنان غریبه قابل قبول نیست. با این وجود، گاهی مردان خاورمیانه ای چنین تماسی را با زنان غربی امتحان می کنند و نگاه متقابل زنان غربی را به منزله علاقمندی به برقراری رابطه نزدیک تلقی می کنند. پس، خانمها باید مواظب تماس چشمی بسیاری از مردان خاورمیانه ای باشند.
در کشورهای آمریکای لاتین، طولانی شدن تماس چشمی به معنای چالش اقتدار است. پس، بهتر است از انجام این کار دوری کنید.
بالا بردن ابروها در ژاپن، اشاره به تمایلات جنسی دارد، یا آنکه به حساب بی ادبی زیاد شخص گذاشته می شود.
5. پاها
به هنگام مسافرت، نباید از ارتباطات غیر کلامی توسط پاها غافل شد. کنترل زبان بدن در سفر، به شیوه استفاده از پاهایمان نیز بستگی پیدا می کند.
در برخی از کشورهای عربی و آسیایی، نشان دادن کف پا، عملی بیشرمانه و توهین آمیز است. در ضمن، به هنگام سفر در این کشورها، نباید پاهایتان را به سمت کسی نشانه بروید که این هم به همان اندازه دور از ادب است. به طور کلی، پاها اعضای کثیف بدن تلقی می شوند.
6. راست دستی و چپ دستی
در اروپا، امریکا و برخی کشورهای دیگر، اگر راست دست باشید، نوشتن، خوردن و بسیاری از کارهای روزانه تان را عمدتا با دست راست انجام می دهید. اگر هم چپ دست باشید، طبیعی است که همان کارها را با دست چپ انجام بدهید. هیچیک از دو مورد فوق هم مفهوم خاصی در این فرهنگ ها ندارند.
در کشورهای عربی، مفاهیم متفاوتی برای هر یک از دست ها متصور شده اند. دست چپ، عموما ناپاک و کثیف تلقی می شوند، زیرا برای رسیدگی به کارهای بدنی مورد استفاده قرار می گیرند – مانند طهارت! آنها هرگز به خود اجازه نمی دهند که با دست چپ غذا بخورند، حتی اگر چپ دست باشند.
بنا به همین دلیل، عربها هرگز هیچ چیز یا هیچ شخص مهمی را با دست چپ لمس نمی کنند. بنابراین، بهتر است مواظب کنترل زبان بدن در سفر به کشورهای عربی باشید و تا می توانید از دست راست تان استفاده کنید.
7. بوسیدن
امر بوسیدن حتی در داخل یک فرهنگ می تواند مفهوم های گوناگونی داشته باشد. لیکن، بوسه در برخی فرهنگ ها بیشتر رواج دارد، به خصوص هنگام سلام کردن. در برخی فرهنگ ها، این کار اصلا در مکان های عمومی انجام نمی شود.
به عنوان مثال، در آمریکای لاتین یا جنوب اروپا، افراد به هنگام سلام یا خداحافظی، هر دو گونه یکدیگر را می بوسند. اما هرگز نباید این شیوه سلام و خداحافظی را در کشورهای آسیا به کار برد، چون ابراز علاقه در آن کشورها شدیدا ممنوع است.
در پروسه کنترل زبان بدن در سفر، هر زمان که موقعیت بوسیدن پیش آمد، اجازه دهید که افراد بومی کشور مقصد مطابق فرهنگ خودشان رفتار کنند و آنها چنین موقعیت هایی را کنترل نمایند. البته، اگر معذوریت فرهنگی، مذهبی، اخلاقی، … دارید، می توانید عدم تمایل خود به این کار را با بیانی مودبانه ابراز کنید.
8. دست دادن
در بسیاری از فرهنگ ها دست دادن کاملا مرسوم است و نشانه ابراز خوشحالی از دیدن فرد متقابل می باشد. این کار بر مفاهیم مختلف دیگری همچون ابراز توافق، دادن قول و بستن عهد، … نیز دلالت می کند. اما جدا از مورد مذکور، موارد دیگری نیز هستند که از این قاعده کلی خارج می باشند.
در برخی از کشورها، دست دادن به مرور در حال منسوخ شدن است. این کار از ابتدا ریشه چندان عمیقی در فرهنگ آنها نداشته است و تمایلی هم به انجامش ندارند.
در بین مسلمانان، لمس کردن بدن جنس مقابلی که محرم نباشد، خلاف اعتقادات این افراد است. بنابراین، مردانی که به کشورها یا مناطق مسلمان سفر می کنند، باید از این مطلب آگاهی تمام داشته باشند و از آن دوری کنند.
قاعده کلی در کنترل زبان بدن در سفر
برای آن که بتوانید مانند یک مسافر حرفه ای رفتار کنید، باید پیش از سفر درباره فرهنگ مقصد گردشگری تان مطالعه کنید. طبق منشور گردشگری مسئولانه، باید به فرهنگ آن جامعه محلی احترام بگذارید و شیوه های کنترل زبان بدن در آنجا را نیز بیاموزید. معمولا این امر کار چندان دشواری نیست. فقط لازم است اهمیت آن را درک کنید و احترام به فرهنگ آن جامعه را مهم بدانید.
نکته دیگر آن است که از آنان بیاموزید. در ارتباطات غیرکلامی، گاهی افراد بومی جامعه میزبان خود مشتاق آموزش دادن فرهنگ شان به شما هستند. به عنوان مثال، ممکن است فکر کنید که در برخی نقاط دنیا اصلا نمی توان با جنس مخالف دست داد. اگر این کار از جانب شما مشکلی ندارد، منتظر رفتار جنس مخالف در آن کشور باشید. اگر او برای دست دادن با شما پیشقدم شد، شما هم می توانید مطابق فرهنگ و اعتقاد خود رفتار کنید.
به طور کلی، آموخته ها و تجربیات مسافران حرفه ای با سفرهای گوناگون، توجه دقیق تر و مطالعه بیشتر افزایش خواهد یافت. علاوه بر این، ارتباط غیرکلامی نیز جایگاه مهم خود را در سفرهای مسافران حرفه ای پیدا خواهد کرد.
(منبع بخش عمده ای از این مطلب سایت tripbase.com می باشد.)
پرسشهای متداول درباره کنترل زبان بدن در سفر
برای پیداکردن پاسخ سایر سؤالهایتان، از طریق بخش دیدگاههای همین پست با ما در ارتباط باشید. ما در کوتاهترین زمان به پرسشهای شما پاسخ خواهیم داد.
کنترل زبان بدن در سفر چه نتایج مطلوبی در پی دارد؟
کنترل زبان بدن به گردشگران کمک میکند بتوانند با جامعهی میزبان ارتباطی دوستانه و همراه با احترام برقرار کنند. همچنین آنها را به مسافری با رفتار حرفهای تبدیل میکند؛ بدینترتیب، گردشگران در چهارچوب گردشگری مسئولانه قدم بر خواهند داشت.
زبان بدن چیست؟
به استفاده از رفتار و حرکات و بیانات فیزیکی برای برقراری ارتباط یا رساندن منظور یا احساسات به طرف مقابل، زبان بدن گفته میشود که در واقع، نوعی ارتباط غیرکلامی است.
چرا زبان بدن افراد متفاوت است؟
زبان بدن حاصل آداب و رسوم محلی، فرهنگ و خردهفرهنگهای جامعه محل زندگی و نیز جامعهی کوچکتر صنفی است که افراد در آن پرورش یافتهاند. به همین دلیل، برداشت افراد از حرکات بدن یکدیگر متفاوت است.
کدام حرکات و علائم بدن جزو زبان بدن تلقی میشوند؟
علائم و اشارههای دست، تکانهای سر، خنده، تماس چشمی و طرز نگاه، موقعیت پاها، راستدستی یا چپدستی، روبوسیکردن و دستدادن و… .
گردشگران برای کنترل زبان بدن در جامعه میزبان به چه حرکاتی باید توجه کنند؟
بهطور کلی، گردشگران بهمنظور کنترل زبان بدن در جامعهی میزبان باید پیش از سفر، از فرهنگ آن جامعه ازجمله دربارهی زبان بدن، اطلاع کسب کنند؛ زیرا در هر جامعهای تفاوتهایی در این زمینه وجود دارد. برای نمونه در ژاپن، خنده با صدای بلند، نشانهی عصبیبودن است. در روسیه، اگر در مکانهای عمومی به غریبهها لبخند بزنید، رفتارتان را مشکوک تلقی میکنند. در برخی از کشورهای عربی و آسیایی، نشاندادن کف پا، عملی بیشرمانه و توهینآمیز محسوب میشود.