بنابر گزارش "دستی بر ایران" و به نقل از سایت "کلینیک ذهن آرا"، خانواده ها، معلمان و حتی دیگران باید نشانه های اوتیسم را بیاموزند و راه های درمان آن را به درستی به کار بگیرند. مراجعه جهت مشاوره و درخواست درمان از افراد حرفه ای نیز بسیار سودمند خواهد بود.
درخودماندگی اختلال رشدی شدیدی است که با ناهنجاری درکارکرد اجتماعی زبان، ارتباط، رفتارها و علایق غیر عادی مشخص می شود. این اختلال بر تمامی جنبه های تعامل فرد با دنیای اطراف تاثیر می گذارد، و بخش های بسیاری از مغز را در بر می گیرد. علت اصلی آن ناشناخته است. این اختلال در پسران شایع تر از دختران است و بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر می گذارد.
اختلالات طیف اوتیسم (ASD) نوعی اختلال رشد عصبی است که افراد مبتلا به آن در تعامل و ارتباطات اجتماعی با مشکلاتی روبرو هستند. سایر ویژگی های قابل توجه اوتیسم عبارتند از: گفتار مسطح یا یکنواخت، عدم تماس چشمی، وضعیت غیرمعمول و حرکات تکراری بدن. همه این نشانه های اوتیسم در تمام موارد اوتیسم وجود ندارد زیرا شدت اختلال در هر فردی متفاوت است. اوتیسم اغلب در کودکان از سنین 2-5 سال تشخیص داده می شود، اما علائم بیماری ممکن است از اوایل 12-18 ماه شروع شود. هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان کودک راحت تر خواهد بود.
نشانه های اوتیسم
- آسیب گسترده در روابط متقابل اجتماعی و مهارت های ارتباطی و الگوهای قالبی در رفتار، علایق و فعالیت ها
- نشانه هایی از حساسیت پایین در برابر احساسات سایرین
- مشکلات شدید در برابر پردازش و ابراز هیجان ها
- نابهنجاری های شدید از لحاظ برقراری ارتباط و استفاده از زبان که در اوایل زندگی ظاهر می شود و در حول زمان تداوم می یابد
- ضعف در توجه به علایم، نشانه ها و اشاره
- مشکل در ایجاد پیام و توجه به آن
- ناتوانی در استفاده از اشارات نمیتوانند استفاده و ناتوانی در درک اشارات از جانب دیگران
- تاخیر رشد زبان بدنی و درکی. (در مواردی این رشد به کل اتفاق نمی افتد)
- شکل گیری زبان به صورت طوطی وار
- مشکل در ایجاد جمله سازی
- مشکلات شدید در درک معنای کلمات و ساختار جملات
- مشکل در تشخیص فاعل و مفعول و جمله سازی
- ضعف شدید در انعکاس واقعیت به شکل عینی
- ضعف در استفاده کلمات ربطی
- جمله سازی ربات مانند
- توانایی پایین در درک کلمات انتزاعی نسبت به افراد عادی
- ضعف احساسی در کاربرد اجتماعی کلمات
- ادای لحن کلمات به صورت بسیار ضعیف است و در کلمات لحن کلام نیز دچار مشکل می شوند
باورهای غلط درباره اوتیسم
- افراد مبتلا به اوتیسم هرگز ارتباط چشمی برقرار نمی کنند.
- افراد اوتیستیک نبوغ دارند.
- افراد مبتلا به اوتیسم صحبت نمی کنند.
- قادر به نشان دادن محبت خود نیستند.
برای خانواده، معلمان و مرکز اوتیسم تهران مهم است که بدانند:
- افراد مبتلا به اوتیسم رشد جسمی و جنسی شان همانند افراد دیگر است.
- افراد مبتلا به اوتیسم تمایل به ابراز امیال جنسی خود دارند.
- افراد مبتلا به اوتیسم می توانند تمایلات جنسی شان را به عنوان یک فرد و یا به عنوان بخشی از یک رابطه بیان کنند.
- با توجه به این موارد افراد جوان اوتیسم نیاز به درک مسائل جنسی در چارچوب قانون دارند.
درمان اوتیسم در مرکز اوتیسم تهران
هرچه سریعتر مداخلات درمانی در این افراد آغاز شود تاثیر بهتری خواهد داشت. اختلالات همراه باید توسط بهترین دکتر اوتیسم در ایران شناسایی شده و در این خصوص نیز باید آموزشهای لازم به والدین داده شود. در صورتی که این اختلال با سایر اختلالات همراه باشد و یا شدت این اختلال بالا باشد، توقع درمانی باید کمتر باشد.
در حال حاضر ، هیچ “درمانی” به صورت قطعی وجود ندارد. کودک می تواند با یادگیری کنار آمدن با علائم و انتخاب نشانه های اجتماعی، بر برخی از چالش هایی که با آن روبرو است غلبه کند.
والدین می توانند یاد بگیرند که چگونه کودک خود را به بهترین شکل حمایت کنند. افراد مبتلا به اوتیسم می توانند در مدرسه به خوبی عمل کنند و به افراد موفقی در جامعه خود تبدیل شوند.
بهترین درمان تمرکز روی تمام اجزا است.
درمان مهارت های ارتباطی
اصولا افراد صدای انسان را از صدای غیر انسان تشخیص می دهند در حالیکه افراد اوتیستیک این توانایی را ندارند زمانیکه صدای انسان شنیده می شود، بخشی از مغز فعال می شود. در افراد اوتیسم این بخش فعالیت ندارد. در صورتی که درک اتفاق نیفتاد زبان و ایجاد ارتباط شکل نمی گیرد. واکنش انسان ها به حرکات (ارادی – غیرارادی – حرکت انسان و غیر انسان) واکنش های متفاوتی است. افراد اوتیستیک در این امر نیز مشکل دارند. افراد عادی چهره انسان را از غیر انسان تفکیک داده و واکنش متفاوت به چهره انسان می دهند که افراد اوتیسم در این حوزه نیز ضعف دارند.
درمان رفتار و حساسیت زدایی در مرکز اوتیسم تهران
افراد عادی نسبت به لمس شدن و آغوش کشیده شدن احساسی آرامش دارند، در حالیکه افراد اوتیسم هیچ واکنشی نشان نمی دهد. یکی از نشانه های اوتیسم این است که این افراد در نوبت گیری کلامی دچار مشکل هستند یا حرفی نمی زنند یا اگر شروع به صحبت کند کسی قادر به قطع کلام او نیست. در بازیهایی که نیازمند نوبت گیری و رعایت نوبت است ضعف دارند. این افراد در درک قانون بازی دچار مشکل می شوند. افراد اوتیستیک در افتراق اعمال عمدی و سهوی نیز مشکل دارند و این موضوع می تواند یک واکنش شدیدی را در پی داشته باشند.
آموزش توسط بهترین دکتر اوتیسم در ایران
یکی از نشانه های اوتیسم ضعیف بودن مهارت اشاره کردن در این افراد است. اشاره کردن باید در این افراد تقویت شود. کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب اوقات نمی توانند اشاره کنند و برای نشان دادن چیزی که می خواهند، والدین را به سمت آن شی می برند. در مرکز اوتیسم تهران به کودک مبتلا به اوتیسم آموزش داده می شود که از اشارات دور استفاده کند. شی مورد نظر را از او دو می کنند و از کودک می خواهند به آن شی اشاره کند. این آموزش را به تدریج انجام می دهند.
- تقویت در این افراد به سختی صورت می گیرد.
- این موضوع نباید موجب حذف پاداش شود.
- در این آموزش از مادر کمک گرفته می شود.
- بلافاصله پس از کوچکترین موفقیت او را باید مورد پاداش قرار گیرد.
- اگر قادر به تقلید رفتار نشد باید با کمک خود دست او را گرفته و به شی اشاره کرد تا بتواند این رفتار را تقلید کند.
- پاداش این افراد باید متناسب با درک این افراد باشد مانند یک خوراکی خوشمزه اما استفاده از جدول ستاره در این افراد به دلیل انتزاعی بودن آن توصیه نمی شود.
تقویت تماس چشمی
افراد اوتیسم را باید در شرایطی قرار داد که به طور مستقیم به چشمان مادر یا درمانگر نگاه کند و در حین صحبت به چشمهای فرد مقابل نگاه کنند. این مهارت باید مدام صورت گیرد و از او بخواهد حین گفتگو مانند درمانگر نگاه به چهره را حفظ کند در این مرحله هم باید با کوچکترین رفتار نزدیک پاداش صورت می گیرد.
پاسخ به شنیدن نام خود
- این افراد را وقتی صدا می زنیم واکنش نشان نمی دهند. نام فرزندتان باید مدام تکرار شود و حتی گاهی با تن کمی بالا. در صورتی که واکنش نداشت، بهتر است تماس بدنی پیدا کنیم ولی این تماس و لمس او باید یکبار باشد تا به آن لمسی شرطی نشود.
- اسامی دیگران
- شناسایی شی
- نام اعضای خانواده او باید مدام استفاده شود. فردی که صاحب نام است، باید در آنجا حضور داشته باشد و به آن تشخیص اشاره شود، و این اشاره و صدا زدن نام توام با هم صورت گیرد. اسامی باید عینی بوده و در معرفی دید فرزندتان باشد اسامی که در زندگی او کاربرد بیشتری دارند.
يكی از هدفهای عمده آموزش و درمان كودكان اوتیسم، آموزش رفتار سازگارانه به آن ها است. البته رفتار سازگارانه به معنی فرمان برداری تمام و کمال در برابر زور نیست بلکه افزایش توان کودک در سازگار شدن با موقعیت های مختلف بدون نظارت دیگران است.
رفتار درمانی
رفتار درمانی در مرکز اوتیسم تهران تکنیکی است که امروزه در درمان بسیاری از مشکلات سلامت روان کاربرد دارد. درمان اوتیسم کودکان هم یکی از مثالهای خوب و موفق رفتار درمانی است. در این روش رفتار درمانگر تلاش می کند تا مشکلات و ناسازگاری های رفتاری کودک را پیدا کند و روش های تغییر دادن این رفتار را به او آموزش دهد.
گفتار درمانی
گفتار درمانی در درمان کودکان اوتیسم به هدف آموزش استفاده از زبان در برقراری ارتباط کودکان انجام می شود. یکی از اصلی ترین مشکلات کودک اوتیسم این است که معمولا از راه های دیگر ارتباطی به جز گفتار استفاده می کند. روش هایی مثل ایما و اشاره، صداسازی، نقاشی و غیره.
کار درمانی
کودکان اوتیسمی، مهارت هایی نظیر نشستن، راه رفتن و غیره را به طور عادی یاد می گیرند، اما کیفیت حرکات فیزیکی آن ها ممکن است در مقایسه با دیگر هم سالانشان نابالغ به نظر برسد. این مهارت های حرکتی اولیه، پیش زمینه ای برای توسعه مهارت های حرکتی پیشرفته تر به حساب می آیند.
پرورش مهارت های شناختی
با وجود این که تا بحال روش قطعی برای درمان اوتیسم کشف نشده است، اما روش هایی برای بهبود مهارت ها و سازگاری کودکان اوتیسم پیدا شده اند. یکی از جدید ترین روش های آموزشی، روش آموزشی استامپ است که توسط بهترین دکتر اوتیسم در ایران انجام می شود. در این روش، با پرورش دادن مهارت های شناختی-رفتاری به کودک در شناخت احساسات و هیجان های مثبت و منفی کمک می کند، و همچنین باعث می شود که رفتارهایی نظیر پرخاشگری و خود آزاری کودک کاهش پیدا کند.
افسردگی در کودکان مبتلا به اوتیسم
کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم (ASD) در مقایسه با همسن های معمولی خود بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند. افسردگی در افراد مبتلا به اوتیسم بسیار شایع است.
نشانه های افسردگی در کودک مبتلا به اوتیسم به طور کلی همان علائم افسردگی را در کودکان و افراد معمولی نشان می دهند.
نشانه های افسردگی در کودک مبتلا به اوتیسم عبارتند از:
- رفتارهای شدیدا تکراری یا اجباری دارند.
- احساس خشم و یا رفتارهای پرخاشگرانه بیشتری از خود نشان می دهند.
- شروع به کج خلقی یا آشفتگی می کنند.
- شروع به صدمه زدن به خود می کنند، به عنوان مثال دستان خود را گاز می گیرند.
- در مورد خودکشی یا آسیب رساندن به خود صحبت می کنند.
- انجام دادن کارهای روزمره در موقعیت ها یا محیط های مختلف برای آن ها دشوارتر از گذشته است.
به طور کلی، افراد مبتلا به اوتیسم اغلب نسبت به هم سن های خود دیرتر زبان باز نمی کنند. آن ها ممکن است حتی مهارت های گرامری خوبی داشته باشند، اما چیزی که واضح است این است که آن ها از به کار بردن این مهارت خود در اجتماع مشکل دارند. این عوامل والدین را نسبت به کنترل و درمان اوتیسم توسط بهترین دکتر اوتیسم در ایران ترغیب می کند. ممکن است در رشد شناختی آن ها تاخیر قابل مشاهده ای وجود نداشته باشد. کودکان مبتلا به اوتیسم از نظر توجه و سازماندهی با مشکل روبرو می شوند اما معمولاً از هوش متوسطی برخوردارند.