نطنز یکی از شهرهای بسیار قدیمی استان اصفهان است که در دامنه کوه کرکس قرار دارد. آب و هوای معتدل شهر نطنز باعث شده است که از دیرباز سکونتگاه مردمان بسیاری باشد. به همین دلیل، امروزه محله های مختلفی از زمان های قدیم در آن خودنمایی می کنند. یکی از محلات زیبای این شهر، محله افوشته است که آثار تاریخی چشم نوازی را در دل خود دارد.
محله افوشته در جنوب شرقی نطنز قرار دارد. این محله به دلیل داشتن ۹ اثر تاریخی بی نظیر، به نام مجموعه افوشته خوانده می شود و از جاهای دیدنی نطنز به حساب می‌آید. آثار تاریخی آن که مربوط به دوره های مختلف هستند، با فاصله چند متری از هم قرار دارند.
این ۹ اثر تاریخی بنام در محله افوشته عبارتند از: خانه سورگاه، مقبره سید حسن واقف، مقبره میرسید واقف، حمام، شربت خانه، آب انبار، مسجد، حسینیه و خانقاه. وجود این آثار نشان می دهد که در گذشته محله افوشته مکانی شلوغ و پر سروصدا بوده است.
خانه سورگاه محله افوشته نطنز
خانه سورگاه که متعلق به دوره تیموری است، بر روی تپه ای مشرف به حسینیه قرار گرفته است. این خانه از شمال و شرق با حسینیه، از جنوب با آب انبار و از غرب با باغ های سرسبز همجوار است.
به دلیل ساخته شدن خانه بر روی بستر سنگی از استحکام کافی برخوردار است. علاوه بر آن، تزیینات داخلی خانه که بسیار بی نظیر و متفاوت است، از نوع رسمی بندی است. این بنا به دلیل زیبایی که دارد در گذشته برای پذیرایی از میهمانان ویژه، کاربرد داشت. خانه سورگاه در سال ۱۳۸۲ خورشیدی به ثبت ملی ایران رسیده است.
مقبره سید حسن واقف
این مقبره در واقع بقعه ای است که در قرن پانزدهم میلادی توسط شخصی به نام سید واقف بنا شده است. او این بقعه را در سن ۴۲ سالگی برای خود بنا نمود که بعدها آرامگاهی برای دفن خود او باشد.
این بقعه دارای برجی با ارتفاع زیاد است و به شکل هشت ضلعی بنا شده است. بر روی این هشت ضلعی، گنبدی دوجداره (دارای گنبد درونی و بیرونی) به رنگ آبی فیروزه ای قرار دارد.
گنبد این بنا را با آجر ساخته اند و اثری از تزیینات کاشی کاری و گچ بری بر روی آن وجود ندارد. در قسمت پایینی گنبد کتیبه ای به خط کوفی مشاهده می شود که بر روی آن کلمه “الله” حک شده است.
هرکدام از اضلاع این مقبره، طولی در حدود ۳.۵۷ متر دارد و تمامی اضلاع، دارای تاق نمای جناقی تزیین شده هستند. علاوه بر آن، ایوانی به ارتفاع ۷ متر برای این آرامگاه تعبیه شده است که ابعاد آن ۲.۵×۳ متر می باشد.
مقبره میر سید واقف
این مقبره که بر روی تپه ای با ارتفاع کم بنا شده است، در حد فاصل محله میر سید و محله دیزآب قرار دارد. مقبره در قرن پانزدهم میلادی بنا شده است و در شمال شرقی محله افوشته قرار دارد.
مقبره هشت ضلعی میر سید واقف که طول اضلاع خارجی آن ۴.۹ متر می باشد، در دو طبقه بنا شده است. در هر کدام از طبقات مقبره، ۸ صفه وجود دارند که صفه های طبقه بالا به واسطه غلام گردش ها با هم ارتباط دارند.
علاوه بر آن، مقبره دارای گنبدی با کاشی کاری هایی با اشکال هندسی و به رنگ آبی فیروزه ای است. روی ساقه گنبد کتیبه ای وجود دارد که اسامی دوازده امام به خط کوفی درشت، کنده کاری شده است. این مقبره در سال ۱۳۵۲ خورشیدی به ثبت ملی رسیده است.
حمام محله افوشته
حمام افوشته توسط سید واقف و در قرن پانزدهم میلادی بنا شده است. این حمام قبل از ورودی دارای یک پا گرد است و در اطراف آن، دو سکو برای نشستن نیز وجود دارند. در مقابل درب ورودی حمام، سنگ نوشته ای مشاهده می شود.
سطح حمام از سطح کوچه پایین تر است. بنابراین، چند پله برای ورود به داخل حمام به سمت پایین تعبیه شده است. علاوه بر آن، حمام افوشته دارای هشتی کوچکی است که با عبور از آن می توان به محوطه اصلی حمام راه یافت.
بعد از عبور از درب ورودی و با ورود به سربینه حمام، صفه های (شاه نشین) این قسمت توجه مان را جلب می کند. تعداد این صفه ها سه عدد می باشد و در سه جبهه حمام و در مجاورت رخت کن قرار دارند. صفه جنوب غربی نسبت به کف حمام ۵۰ سانتی متر ارتفاع دارد.
در میانه این سه شاه نشین، حوض کم عمقی قرار دارد که دارای فواره است. علاوه بر این حوض، دو حوض دیگر در قسمت های مختلف حمام وجود دارند. حوض میانی حمام، به شکل هشت ضلعی ساخته شده است و نسبت به حوض های دیگر اضلاع بیشتری دارد. دو حوض دیگر به شکل ۶ ضلعی ساخته شده اند.
سقف حمام در تمامی قسمت های آن از نوع طاق ضربی گنبد دار است. این حمام به دلیل ویژگی های منحصر به فردش در سال ۱۳۷۴ خورشیدی، در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
شربت خانه
این بنا که در دوره تیموری ساخته شده است، در گذشته بنایی دو طبقه بود و در بالای طبقه دوم گنبدی قرار داشت. هم اکنون طبقه دوم آن تخریب شده است.
شربت خانه محله افوشته، ساختمانی با فضای مرکزی چهار گوش است که دو گوشواره 8 بر و دو گوشواره ۶ بر در چهار گوشه آن وجود دارند. در چهار جبهه این بنا ۴ ایوان مشاهده می شوند که برای رعایت اصل تقارن ساخته شده اند.
آب انبار
این بنا دارای یک تاق رومی به ارتفاع ۸.۴ متر است که عرض دهانه آن به ۵ متر می رسد. در دو طرف ورودی این آب انبار دو سکو از جنس سنگ مرمر با ابعاد ۲.۷۵×۰.۶۷ مشاهده می شوند که ارتفاع آنها ۹۵ سانتی متر است.
علاوه بر آن، این آب انبار دارای ۳۳ پله سنگی، گنبدی بدون ساقه و دو بادگیر است. بادگیرهای این بنا در معرض تخریب قرار دارند و قسمتی از آنها فرو ریخته است.
مسجد افوشته
این مسجد در اوایل قرن پانزدهم میلادی و با مصالحی همچون خشت، آجر و گچ بنا شده و فاقد هر گونه تزیینی است.
حسینیه
حسینیه واقع در محله افوشته به شکل مربع با مساحت تقریبی ۸۳۵ متر مربع می باشد که در دوره قاجار بنا شده است.
خانقاه
این اثر در گذشته خانه شخصی سید واقف بود که در سال ۱۴۴۶ میلادی ساخته شده است. او این خانه را در سال ۱۴۵۳ میلادی به همراه سایر دارایی خود وقف نمود و آن را خانقاه حسینی نامید.
بازدید از این محله زیبا را از دست ندهید
محله افوشته نطنز با ۹ اثر تاریخی و برجسته خود به یکی از محلات پر بازدید شهر تبدیل شده است. گردشگران زیادی برای بازدید از آثار ۹ گانه محله به نطنز مسافرت می کنند.
اگر با تورهای ایرانگردی یا به صورت شخصی گذرتان به شهر نطنز افتاد، بازدید از آثار این محله را از دست ندهید. “دستی بر ایران” با شناخت بسیاری از آثار تاریخی شهر نطنز، شما را به بازدید از آثار ۹ گانه محله افوشته دعوت می کند.
محله افوشته نطنز کجاست؟ موقعیت جغرافیایی آن چگونه است؟
محله افوشته نطنز، در جنوب شرق نطنز قرار دارد و در کنار طبیعت سرسبزش، آثار تاریخی متعددی از دوره‌های گوناگون در خود جای داده است. در زیر موقعیت مکانی حمام تاریخی این شهر را مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره محله افوشته
اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.
فاصله اصفهان تا نطنز از نظر مسافت و زمان چقدر است؟
برای اینکه فاصله اصفهان تا نطنز را طی کنید، دو مسیر پیش روی شماست. هر دو مسیر حدود ۱۳۵ کیلومتر مسافت دارد و برای پیمودن به زمانی برابر با ۱ ساعت و ۴۰ دقیقه نیاز دارد.
بناهای تاریخی محله افوشته نطنز کدام‌اند؟
خانه سورگاه، مقبره میر سید واقف، مقبره سید حسن واقف، حمام، شربت‌خانه، آب‌انبار، مسجد، حسینیه، خانقاه.
کدام جاذبه‌های نطنز ثبت ملی شده‌اند؟
مسجد جامع نطنز، کاخ تاج آباد، قلعهی طرق رود و حمام افوشته.
آیا اسکان در پارک‌های شهر نطنز ممکن است؟
آری، پارکهایی که معمولاً برای اسکان انتخاب میشوند، عبارتاند از: بوستان لاله، بوستان نشاط، پارک جنگلی ون، بوستان سرچشمه سرابان، پارک ملت، پارک سرچشمه، بوستان ۹دی و شهربازی.
بهترین زمان سفر به شهر نطنز چه فصلی است؟
بهترین زمان سفر به شهر نطنز، فصل بهار است. اما روستاهای اطراف نطنز در بهار و تابستان هم دیدنی‌اند.
صنایع دستی نطنز شامل چه‌چیزهایی است؟
برخی از صنایع دستی شهرستان نطنز عبارتاند از: سفال، سرامیک، قالی‌بافی، قالیچه، خراطی و آهنگری.
زبان و فرهنگ مردم نطنز چگونه است؟
زبان مردم نطنز فارسی است که با گویش قدیمی همراه است. روستایی‌ها همچنان از روی گویش تشخیص می‌دهند که هر شخص اهل کدام روستاست. در روستاهای طار، طرق، کشه و چیمه مردم هنوز به زبان راجی حرف می‌‌زنند که گویشی از فارسی قدیم است. مردم نطنز به سنت‌ها و مراسم‌های گذشته همچنان پایبندند و آنها را با رسومات خاصی برگزار می‌کنند.
