یکی از غذاهای ایرانی که به دلیل ظاهر تزیین‌شده و مناسب خود شهرت بسیار دارد، مرصع پلو است. خاستگاه این غذا شهر قزوین است و در شهرهای خراسان و فارس نیز آن را به روش متفاوتی می‌پزند. البته، طرز تهیه مرصع پلو تفاوتی ندارد و استفاده از گوشت مرغ یا گوشت گوسفندی آن را متفاوت می‌کند. از این میان، استفاده از سینه‌ی مرغ ریش‌ریش شده در این غذا متداول است. برنج غذا نیز حتما باید به‌صورت آبکش تهیه شود.
مواد لازم برای پخت مرصع پلو:
جهت پخت این غذا برای 4 نفر، آماده کردن مواد زیر با مقدارهای مناسب آنها ضروری است:
- ۵ پیمانه برنج (از حدود ۲ ساعت قبل خیس بخورد)
- ۸۰۰ گرم گوشت سینه‌ی مرغ بدون استخوان (بدون پوست)
- 2 عدد پیاز متوسط
- نصف پیمانه خلال پسته
- نصف پیمانه خلال بادام
- 1 پیمانه کشمش (چند دقیقه‌ای در آب خیس بخورد)
- ۱ پیمانه خلال پوست پرتقال (شیرین و خشک شود)
- ۱ پیمانه زرشک (چند دقیقه‌ای در آب خیس بخورد)
- ۲ قاشق چای‌خوری زعفران ساییدهشده (با چند قطعه یخ کوچک خیس بخورد)
- روغن مخصوص پختوپز
- نمک، فلفل سیاه و پودر زردچوبه و
- شکر (متناسب با ذائقه).
شیرین کردن پوست پرتقال
منظور از شیرینکردن خلال‌های پوست پرتقال، آمادهکردن آنها بهگونهای است که طعم تلخشان از بین برود. برای شیرینکردن خلال پوست پرتقال، این دستورالعمل را دنبال کنید:
داخل قابلمهای آب را بجوشانید. خلال پوست پرتقال را در آن بریزید و بگذارید ۱۰ دقیقه بجوشد. سپس آب قابلمه را خالی کنید و دوباره این کار را ادامه دهید. بعد، خلال پوست پرتقال را در آب سرد به‌مدت ۱ یا ۲ روز خیس کنید و هر چند ساعت یک بار آب آنها را عوض کنید تا طعم تلخشان از بین برود. سپس پوست پرتقال‌ها را در سبد بریزید تا آبشان گرفته شود و آنها را در سینی پخش کنید تا خشک شوند. به این ترتیب، پوست پرتقال شیرینشده را می‌توانید برای پخت هرکدام از غذاهای ایرانی استفاده کنید.
دستور پخت مرصع پلو با مرغ
برای پخت مرصع پلو مراحل زیر را دنبال کنید:
- برنج را به‌مدت 2 ساعت با آب سرد و مقداری نمک بخیسانید؛
- در طی این مدت که برنج در حال خیس خوردن است، سایر مواد را بپزید. به‌عنوان اولین کار سینه‌ی مرغ را به قطعات کوچک ببرید و آن را با آب فراوان بشویید و داخل آبکش بریزید؛
- پیاز را با حدود ۳ قاشق سوپ‌خوری روغن روی حرارت ملایم بگذارید و سرخ کنید تا کمی طلایی شود. مقداری پودر زردچوبه به آن اضافه کنید و بگذارید کمی دیگر روی حرارت تفت بخورد؛
- تکه‌های مرغ را به آن اضافه کنید و اجازه دهید تا مرغ کمی طلایی شود. گاهی، مواد را هم بزنید تا به تابه نچسبد. ۲ تا ۳ لیوان آب جوش، ۱ قاشق چای‌خوری زعفران دم‌کرده و کمی نمک به مواد اضافه کنید و بگذارید تا نرم شوند؛
- تکه‌های مرغ را از آب بیرون بیاورید و بگذارید خنک شوند. سپس آنها را ریش‌ریش کنید و کنار بگذارید؛
- خلال بادام و پسته را به‌صورت جداگانه چند دقیقه روی دمای ملایم تفت دهید و سپس آنها را کنار بگذارید؛
- در تابهای مقداری روغن را گرم کنید. قبل از اینکه کاملاً داغ شود، آن را از روی حرارت گاز بردارید. کشمش‌ها را به آن اضافه کنید. تا زمانی که روغن گرم است، کشمش‌ها را هم بزنید تا نرم شوند ؛
- خلال پرتقال را با کمی شکر (طبق ذائقه‌تان) روی حرارت ملایم به‌مدت چند دقیقه تفت دهید؛
- زرشک را با کمی شکر (طبق ذائقه‌تان) و ۱ قاشق چای‌خوری زعفران آب‌شده روی حرارت ملایم به‌مدت چند دقیقه تفت دهید و کنار بگذارید. اگر طعم کره را دوست دارید، برای آمادهکردن این مواد، بهجای روغن از کره استفاده کنید؛
- اکنون، مراحل پخت برنج را دنبال کنید. آب برنج خیس‌خورده را خالی کنید و آن را در قابلمهای حاوی آب جوش بریزید و روی شعله‌ی گاز قرار دهید و بگذارید نیم‌پز شود. سپس آب آن را خالی کرده و با آب سرد آبکش کنید؛
- حدود ۱ قاشق سوپ‌خوری روغن کف قابلمهی تفلون (نچسب) بریزید. وقتی روغن روی شعله‌ی متوسط گاز داغ شد، برنج آمادهشده را به آن اضافه کنید. در قابلمه را بگذارید و بعد از حدود ۵ دقیقه حرارت گاز را کم کنید. این کار کمک می‌کند تا ته‌دیگ بهتری درست شود. بگذارید برنج بهآرامی دم بکشد و نرم شود؛
- پس از نیم ساعت پخت برنج را بررسی کنید و اگر آماده بود، زمان تزیین مرصع پلو رسیده است.
تزیین مرصع پلو مجلسی
دو پیمانه از برنج پختهشده را بردارید. آن را با باقیماندهی زعفران مایع مخلوط کنید و برای تزیین کنار بگذارید. سپس نیمی از باقیماندهی برنج پختهشده را در دیس بریزید. مرغ‌های ریشریششده را به‌عنوان لایهی دوم روی پلو پخش کنید. روی مرغ‌ها را با لایهی دیگری از برنج بپوشانید.
برای تزیین غذا، پلوی زعفرانی، خلال بادام و پسته، کشمش، خلال پوست پرتقال و زرشک را به شکل‌های مختلف و با سلیقه‌ی خودتان روی پلوبریزید. سپس، با ریختن مقداری روغن یا کرهی آب‌شده روی آنها جلای مواد را بیشتر کنید. گفتنی است که تزیین مرصع پلو مهم‌ترین قسمت سرو این غذای ایرانی است؛ زیرا علاوه بر طعم کم‌نظیری که به آن می‌دهد، ظاهر بسیار جذابی نیز ایجاد می‌کند.
پس از تزیین این غذای ایرانی، آن را همراه با سبزی خوردن، سالاد، کاهو و ماست سرو کنید. ته‌دیگ پلو و همچنین آب مرغ نیز در کنار این غذای ایرانی سرو می‌شود.
مرصع پلو غذای کجاست؟
مرصع پلو یکی از غذاهای سنتی شهر قزوین است. با این حال، در استان‌های فارس و خراسان نیز آن را به روش‌های متفاوتی تهیه می‌کنند.
معنی مرصع پلو
واژه‌ی مرصع به معنای «جواهرنشان» یا «مزین به جواهر» است و چون مرصع پلو ظاهر زیبا و جذابی دارد، از این واژه برای نامیدن آن استفاده می‌کنند. در واقع، مخلفات استفاده‌شده در این غذا همچون کشمش، زرشک، خلال بادام و خلال پوست پرتقال که رنگ درخشانی به آن می‌بخشند، در انتخاب نام غذا تأثیرگذار بوده‌اند. نام دیگر این غذا پلو نگین‌کار است.
طرز تهیه مرصع پلو با هویج
برای آماده کردن مرصع پلو با هویج پس از پخت غذا به روش متداول آن، برای تزیین از هویج نیز استفاده کنید. برای اینکار، هویج را به‌صورت رشته‌ای رنده یا خرد کنید. سپس، آن را در روغن و مقدار کمی شکر تفت دهید. سپس، هویج‌های تفت‌داده‌شده را با یک لیوان آب بجوشانید تا نرم شوند. حال، هنگام کشیدن برنج داخل دیس، برای تزیین آن از هویج نیز استفاده کنید.
مرصع پلو با ران مرغ
برای پخت مرصع پلوی مجلسی استفاده از قسمت‌های دیگر مرغ مثل ران هم بی اشکال است. فقط باید مرغ پختهشده بدون استخوان باشد و بعد از ریش‌ریش کردن مرغ، از آن استفاده کنید.
مرصع پلو با گوشت
در طرز تهیه‌ی مرصع پلو با گوشت به جای مرغ از گوشت گوسفندی استفاده می‌کنند. بهتر است گوشت را چرخ کنید. سپس، یک عدد پیاز را رنده کنید و آب آن را بگیرید و به گوشت بیفزایید. کمی زردچوبه نیز به مواد بزنید و آن را به‌مدت 5 دقیقه ورز دهید. سپس، آن را به‌صورت کوفته‌های کوچک درآورید و در روغن سرخ کنید. این کوفته‌های کوچک را به جای مرغ ریش ریش شده در غذا به کار ببرید.
فوت و فن‌های پخت مرصع پلو
بی‌تردید، طعم و ظاهر مرصع پلو هرچه بهتر باشد، تمایل به میل کردن آن نیز بیشتر است. ما فوت و فن‌ها و نکات بهبود طعم و ظاهر این غذا را شرح می‌دهیم:
- برای بهترشدن طعم مرصع پلو، طبق ذائقه‌تان کمی شکر را در گلاب حل کنید و خلال بادام و خلال پسته را از شب قبل در آن بخیسانید؛
- استفاده از پوست نارنج به جای پوست پرتقال نیز در بهبود طعم غذا بسیار مؤثر است؛
- بهتر است به جای برنج ساده از ته‌چین مرغ یا ماست برای خوشمزه‌تر شدن غذا استفاده کنید؛
- استفاده از مقداری پلوی مخلوط‌شده با زعفران هنگام تزیین ظاهر غذای شما را بهتر می‌کند؛
- در تهیه‌ی مرصع پلو به روش اصیل از برنج ایرانی استفاده می‌کنند. البته، این برنج حتما باید به‌صورت آبکش تهیه شود و استفاده از برنج کته برای تهیه‌ی این غذا مرسوم نیست.
مرصع پلو؛ یکی از غذاهای خوشمزه و لذیذ ایرانی
در میان انواع غذاهای پلویی که با مخلوط خورشت و برنج تهیه می‌شوند، مرصع پلو جایگاه ویژه‌ای دارد. البته، برخلاف سایر غذاهای پلویی که مواد آنها را هنگام دم گذاشتن برنج با یکدیگر مخلوط می‌کنند، مرصع پلو را هنگام کشیدن برنج در دیس با سایر مواد مخلوط می‌کنند. این مواد به شکل‌های مختلف برای تزیین پلو استفاده می‌شوند. هرچه، برای تزیین غذا نیز سلیقه‌ی بیشتری به خرج دهید و از مواد مختلف استفاده کنید، ظاهر و حتی طعم غذا بهتر و لذیذتر می‌شود.
پرسش‌های متداول درباره طرز تهیه مرصع پلو
پرسش و پاسخ‌های زیر را برای افزایش اطلاعاتتان درباره‌ی موضوع متن حاضر آماده کرده‌ایم. اگر پس از بررسی آنها سؤال دیگری داشتید، آن را در قسمت دیدگاه‌های پایین همین پست مطرح کنید تا به زودی پاسخ دهیم.
نام دیگر مرصع پلو چیست؟
نام دیگر این غذا پلوی نگین‌کار است.
آیا طرز تهیه‌ی مرصع پلوی شیرازی متفاوت است؟
خیر. در شیراز نیز این غذا را به روش مرسوم خود می‌پزند. فقط ممکن است به جای مرغ از گوشت گوسفندی استفاده کنند.
