در کنار غذاهای ایرانی که تنوع بسیاری دارند، دسرها نیز جایگاه ویژه‌ای کسب کرده‌اند و تنوع آنها کمتر از غذاهای سنتی ایران نیست. باقلوا نیز یکی از این دسرهاست که طرفداران آن کم نیستند. این دسر معمولا در دورهمی‌ها و عید در کنار چای سرو می‌شود. در ادامه، ضمن آموزش طرز تهیه‌ی باقلوا، انواع آن را نیز معرفی کرده‌ایم.
مواد لازم برای تهیه باقلوا
در تهیه‌ی باقلوا علاوه بر تهیه‌ی خمیر، شربت یا شیره نیز برای طعم‌دار شدن آن تهیه می‌کنند. در زیر مواد لازم برای تهیه‌ی خمیر و شربت ذکر شده‌اند.
مواد لازم برای تهیه‌ی خمیر عبارتند از:
- تخم مرغ: ۳ عدد
- شیر یا ماست: ۱ لیوان
- روغن مایع: ۲.۵ لیوان
- بیکینگ پودر: ۱ بسته
- آرد گندم: به مقدار لازم
- گردو: نیم کیلو
- کره: ۴۰۰ گرم
- نشاسته: ۱ کیلوگرم
- پودر پسته: ۵۰ گرم
مواد لازم برای شربت باقلوا نیز در فهرست زیر آمده است:
- شکر: ۴ لیوان
- آب: ۴.۵ لیوان
- لیموترش: ۱ تا ۲ عدد
طرز تهیه باقلوا
بسیاری از افراد هنگام تهیه‌ی باقلوا ابتدا شربت آن را تهیه می‌کنند، اما این شربت هنگام استفاده روی دسر باید ولرم باشد. به همین دلیل ما مراحل را به گونه‌ای شرح داده‌ایم که این نکته رعایت شود. طرز تهیه‌ی شربت را به طور جداگانه ذکر نکرده‌ایم. بلکه آن را همراه مراحل پخت این دسر شرح داده‌ایم. نکته دیگر اینجاست که بسیاری از سرآشپزان این دسر را با خمیر آماده تهیه می‌کنند، اما ما طریقه‌ی آماده کردن خمیر را نیز توضیح می‌دهیم:
در ابتدای کار تهیه‌ی باقلوا اول باید خمیر آن را آماده کنید. بدین منظور، تخم‌مرغ‌ها را در ظرفی بشکنید و شیر یا ماست و یک لیوان روغن مایع به آن اضافه کنید. این مواد را با همزن بزنید تا صاف و یکدست شوند. سپس، نصف آرد و بیکینگ‌پودر را بعد از الک کردن به مواد اضافه کنید. در نهایت، باقی آرد را به تدریج بیفزایید تا خمیر لطیفی به دست آید، به گونه‌ای که به دستتان نچسبد؛
حال، دستمال تمیزی را بردارید و آن را مرطوب کنید. سپس، آن را روی خمیرتان بکشید و اجازه دهید تا خمیر چند دقیقه در دمای اتاق استراحت کند؛
در این مرحله خمیر را بردارید و به تکه‌های کوچک هم‌اندازه تقسیم کنید. تکه‌ها باید اندازه‌ی یک فندق باشند. مواد ما برای پخت ۶۰ تکه باقلوا کافی است؛
روی خمیرهای تکه‌شده پودر نشاسته بپاشید و آنها را با وردنه پهن کنید. ۱۰ تکه پهن‌شده را روی هم بگذارید و دوباره با وردنه پهن کنید، به گونه‌ای که به خمیر نازکی تبدیل شوند. خمیرها را می‌توانید به سه شکل لوزی، مربع و لوله‌ای شکل دهید؛
دو سینی مناسب به اندازه‌ی ۳۵ سانتی‌متر انتخاب کنید و آنها را با روغن چرب کنید. این‌کار را با آغشته‌کردن فرچه به روغن انجام دهید. سپس، خمیرها را داخل سینی بچینید و آنها را نیز چرب کنید. سپس، رویشان گردو بپاشید. به جای گردو مجاز به استفاده از پسته، بادام، نارگیل و کارامل نیز هستید؛
روی خمیرها را نیز با چاقو خط بیندازید. به بیانی دیگر، برش‌های یک سانتی روی آنها ایجاد کنید. سپس، کره را ذوب کنید و به صورت یکنواخت روی خمیرها بریزید؛
اکنون، وقت آن است که سینی‌های حاوی خمیر را به مدت ۴۵ دقیقه داخل فر ۱۸۰ درجه بگذارید تا برای پختن و طلایی‌شدن آماده شوند؛
در این مدت، فرصت خوبی برای درست کردن شربت باقلوا پیدا می‌کنید. بدین منظور، آب و شکر را مخلوط کنید و روی شعله بگذارید تا غلیظ شود. در نهایت، آب‌لیمو را به آن اضافه کنید و بعد از چند دقیقه شربت را از روی حرارت بردارید و کنار بگذارید تا گرمای خود را از دست بدهد و ولرم شود. شربت نباید خیلی گرم یا سرد باشد؛
حال، باقلواها را از فر درآورید و اجازه دهید تا خنک شوند. سپس، شربت را روی آنها بریزید تا مراحل پخت دسر خوشمزه‌ی شما به پایان برسد.
انواع باقلوای اصیل ایرانی کدام‌اند؟
در شهرهای مختلف کشورمان باقلوا را با مواد متفاوتی می‌پزند. همین موضوع باعث می‌شود که این دسر انواع متفاوتی داشته باشد. در ادامه، ۷ نوع مختلف از این دسر را معرفی و شرحی از آنها ارائه می‌کنیم:
باقلوای قزوین
در شهر قزوین سه نوع باقلوا توسط شیرینی‌فروشی‌ها به فروش می‌رسد یا در منازل پخته می‌شود. این باقلواها به نام‌های لوزینه، پیچ و پرچمی شهرت دارند. تفاوت باقلوای قزوین با سایرین در سه بخشی بودن آن است. در زیر بخش‌های مختلف باقلوای لوزینه را نام می‌بریم:
- خمیر تهیه‌شده از گلاب، آب گرم، روغن جامد و آرد الک‌شده؛
- مواد داخل باقلوا که شامل پودر بادام، پودر پسته، پودر قند، زعفران دم‌کرده و پودر هل است؛
- شربت باقلوا تهیه شده از آب، شکر، گلاب، پودر قند و هل.
در قزوین نوعی پیچی باقلوا با عنوان باقلوای گل رز قزوینی نیز شناخته می‌شود. این دسر از نظرشکل ظاهری با سایرین متفاوت است. در واقع، برای پخت این نوع باقلوا بعد از پهن کردن خمیر آن را به شکل مربع برش می‌زنند و سپس آن را به صورت گل رز درمی‌آورند و داخل فر قرار می‌دهند.
باقلوای پرچمی نیز با سه ماده‌ی غذایی مختلف شامل پودر قند، مغز پسته و بادام تزئین می‌شود. تفاوت دیگر در این است که در پخت آن از زعفران، گلاب و هل نیز استفاده می‌کنند.
باقلوای کاشان
نوع دیگری از باقلوا که خاستگاه آن کاشان است، با عنوان باقلوای پنج مغز یا آجیلی شناخته می‌شود. این دسر نیز سه بخشی است و قسمت‌های مختلف آن عبارتند از:
- خمیر زیره و رویه که از گلاب، آب، روغن، آرد الک‌شده و تخم‌مرغ تهیه می‌شود. این خمیر دو بخشی است؛
- مواد میانی که شامل پسته، مغز گردو، مغز بادام، مغز فندقی، مغز بادام هندی، زعفران و هل است.
باقلوای اردبیل
در اردبیل خمیر باقلوا را به صورت آماده تهیه نمی‌کنند. این خمیر در روش سنتی و خانگی خود به صورت دستی در منازل تهیه می‌شود. هرچند، ممکن است قنادی‌ها آماده‌ی آن را استفاده کنند. مواد اصلی این دسر نیز در اردبیل متفاوت و شامل عسل، گردو، بادام و شکر است.
باقلوای گیلان
به دلیل زیاد بودن گل یاس در شهر گیلان از آن در تهیه‌ی باقلوا استفاده می‌کنند. به همین دلیل، باقلوای گل یاس عنوانی است که این دسر در گیلان به خود اختصاص می‌دهد. روش استفاده به این صورت است که بادام باقلوا را در داخل ظرف دربسته‌ای داخل گل یاس می‌خوابانند تا عطر آن را به خود بگیرد. این کار دو روز پشت سرهم انجام می‌شود. روز دوم گل‌های یاس پلاسیده را برمی‌دارند و به جای آن گل تازه قرار می‌دهند.
در نهایت، بادام‌ها را چرخ و با پودر قند مخلوط می‌کنند. سپس، موقع گذاشتن خمیر باقلوا در فر آن را روی خمیر می‌پاشند. درخور توجه است که در صورت استفاده از این ترکیب دیگر از هل استفاده نمی‌شود.
باقلوای یزد
نوع قدیمی باقلوا در یزد پخته می‌شود. مواد لازم برای این دسر نیز شامل موارد زیر است:
- گلاب، شکر، هل، آرد، بیکینگ‌پودر، زرده تخم‌مرغ، خاک قند، شیر و روغن.
سخن آخر
به طور کلی، وجود مواد در دسترس در هر نقطه‌ای از کشورمان باعث پیدایش انواع غذاها و دسرها شده است. باقلوا نیز یکی از این دسرهای خوشمزه است که معمولا کنار چای سرو می‌شود. دستی بر ایران پیشنهاد می‌کند که به هنگام ایرانگردی چشیدن طعم غذاها و دسرهای ایرانی را در جای‌جای کشور عزیزمان فراموش نکنید.
پرسش‌های متداول درباره باقلوا
در اینجا پرسش و پاسخ‌هایی مطرح شده‌اند که ممکن است به ابهام ذهنی شما پاسخ دهند. اگر چنین نبود، سوال خود را در قسمت دیدگاه‌های پایین همین پست مطرح کنید. ما در اسرع وقت بدان پاسخ خواهیم داد.
باقلوا ایرانی ساده چگونه پخته می‌شود؟
این نوع باقلوا با خمیر آماده تهیه می‌شود و فاقد هر نوع ماده‌ی غذایی تزئینی همچون گردو، پسته و پودر نارگیل است.
آیا طرز تهیه باقلوا با خمیر یوفکا آسان‌تر است؟
بله. به دلیل آماده بودن این خمیر کافی است آن را رول کنید و از دوطرف به یکدیگر نزدیک کنید تا چروک شود. سپس، برای پخت داخل فر بگذارید.
آیا باقلوا با خمیر هزارلا نیز طعم خوبی دارد؟
بله. دو خمیر یوفکا و هزارلا از جمله خمیرهای آماده و مناسب برای تهیه‌ی این دسر به شمار می‌روند.
باقلوا خانگی خوشمزه‌تر است یا بازاری؟
بسته به سلیقه‌ی هر شخص دارد، ولی چون باقلوای خانگی هنر دست بانوان ایرانی است احتمالا خوشمزه‌تر باشد.
انواع باقلوا بر اساس خاستگاه آن کدام است؟
با توجه به اینکه این دسر در کشورهای مختلف پخته می‌شود، انواع آن می‌تواند ترکی، ایرانی و عربی باشد.
