روستای تاریخی ابیانه یکی از جاهای دیدنی کاشان است که در 40 کیلومتری شهرستان نطنز واقع شده است. تاریخچه کهن و معماری خاص این روستا موجب شده که هر سال توسط جمعیت قابل توجهی از گردشگران مورد بازدید قرار بگیرد و به عنوان یک میراث فرهنگی ملموس شناخته شود.
ابیانه با تاریخی هزار و پانصد ساله یکی از نخستین اقامتگاه های بشری در حوزه ی دشت کویر است و توانسته توجه علاقه‌مندان به هنر و تاریخ این سرزمین را به خود جلب کند.
معماری روستای تاریخی ابیانه
در خصوص دیدگاه کلی و جزئیات معماری ابیانه سخن بسیار است، چرا که در نوع خود خاص و ویژه است. این روستا که بر دامنه رودخانه برزرود قرار گرفته، به صورت چند طبقه به نظر می‌رسد، گویی که به چند بخش جداگانه تفکیک شده است.
از آنجا که مساحت زمین‌های آزاد در دامنه کوه محدود بوده است، معماران این منطقه این سبک از معماری را برای ساخت و سازهای آن در نظر گرفته اند. البته می‌توان نمونه‌هایی از این شیوه را در شهرستان‌های پاوه و ماسوله نیز مشاهده کرد. بافت پلکانی این روستا به نحوی است که شهر را به صورت هزارتو نمایش می‌دهد و حالتی رازآلود را به بینندگان و گردشگران القاء می‌کند.
از آنجا که این روستا به عنوان یکی از ابتدایی ترین زیستگاه های بشری در ایران شناخته می‌شود، طبیعی است که از اقوام و تمدن‌های متعددی در طول تاریخ تاثیر گرفته باشد. بنابراین، با کمی تحقیق و بررسی می‌توان سبک تلفیقی معماری در این روستا را به خوبی تشخیص داد.
با نگاهی اجمالی به روستای تاریخی ابیانه می‌توان شاهد برخی الگوهای ساختاری ساسانیان در آن بود. سبک معماری فیروز آباد شیراز نیز به عینه قابل مشاهده است. در حال حاضر معماری این روستای تاریخی تحت تأثیر هنر ساسانیان، سلجوقیان، صفویان و … توانسته به عنوان یکی از شگفتی‌های گردشگری استان اصفهان شناخته شود و نقشی کلیدی در منطقه ایفاء کند.
مواد و مصالحی که در معماری این روستا از آن استفاده شده است شامل خشت و چوب می باشد. معماران ابیانه توانسته‌اند به زیباترین شکل از خشت و آجر در ساختمان‌سازی این منطقه بهره بگیرند. سقف خانه‌ها اغلب چوبی است، این در حالی است که سقف، چهارچوب درها، پنجره‌ها و تراس در ساختمان‌های این روستا از چوب طراحی شده‌اند.
حالت هلالی درگاه‌ها و پنجره‌ها به ساختمان‌های ابیانه زیبایی ظاهری قابل توجهی داده است و به تزئین و زیباسازی فضا کمک کرده است. این خصوصیت در کنار معابر و کوچه های تنگ و باریک ابیانه خاص و دیدنی است.
آنچه که بیش از هرچیز در این روستا جلب توجه می‌کند، شیوه واحد و هماهنگ معماری است. فرم پلکانی خانه‌ها بیش از هرچیز به این جریان کمک کرده است، به گونه‌ای که حیات خانه‌های بالادست به عنوان پشت بام خانه‌های فرو دستی محسوب می‌شوند. همین جریان منجر به صرفه جویی در زمین و استفاده بهینه از فضا شده است. از سویی دیگر، تمامی ساختمان‌ها و دیوارهای این روستا با ملات خاک رس پوشیده شده‌اند و به رنگ آجری و نارنجی مشاهده می‌شوند.
فرهنگ و سنت در روستای تاریخی ابیانه
از دیگر مسائلی که موجب شهرت ابیانه شده است، حال و هوای سنتی این روستا می باشد. بومیان ابیانه توانسته‌اند به بهترین نحو حافظ ارزش‌ها و سنت‌های پیشینیان خود باشند. می‌توان همچنان در این روستا شاهد لباس‌های سنتی و پوشش محلی بود.
بومیان به زبان و گویشی خاص صحبت می‌کنند. ابیانه از معدود روستاهایی است که مراسم مذهبی و آئینی خاص خود را دارد که باشکوه ترین آن در ماه محرم برگزار می‌شود و می‌توان به بهترین وجه شاهد این میراث فرهنگی ملموس بود.
طبیعت ابیانه
روستای ابیانه جدای از بعد تاریخی خود طبیعتی زیبا دارد و توانسته است در کنار معماری قابل توجه و خاص به عنوان یک منطقه حاصلخیز و خوش آب و هوا شناخته شود. باغات انبوه ابیانه موجب رونق کشاورزی و باغداری در این ناحیه شده‌اند. همین مسئله بستری مناسب برای دامداری و دامپروری فراهم آورده است. این فعالیت ها به عنوان یکی از منابع کسب درآمد در روستای تاریخی ابیانه شناخته می‌شوند. قالی بافی نیز به عنوان منبع درآمد زنان و دختران این روستا نقشی تعین کننده دارد و جایگاه ویژه ای در کارآفرینی این منطقه دارد.
زیارتگاه‌های ابیانه
تاریخچه غنی روستای تاریخی ابیانه موجب شده که در گوشه و کنار این روستا شاهد زیارتگاه‌ها و ابنیه های تاریخی متعدد باشیم. “بی بی زبیده” از مهم‌ترین مراکز مذهبی است که در ابیانه مشاهده می‌شود و توسط بومیان و گردشگران مورد بازدید قرار می‌گیرد. مرقد “بی بی زبیده” که نسب آن به امام موسی کاظم (ع) می‌رسد، در جنوب شرقی این روستا قرار گرفته است.
این در حالی است که در قسمت شرقی روستا با آرامگاه امام زاده یحیی و امامزاده عیسی روبه رو هستیم که به عنوان پسران امام موسی کاظم ( ع) شناخته می‌شوند. سبک معماری در این آرامگاه ها متفاوت از معماری روستا است. حیاط وسیع، حوض آب و گنبد هشت ضلعی آرامگاه در نوع خود خاص و ویژه است. معماران با بهره‌گیری از کاشی‌های فیروزه به این مرقد نمایی زیبا و دلنشین داده اند.
مساجد روستای تاریخی ابیانه
با توجه به بعد مذهبی و میراث فرهنگی ملموس ابیانه مساجد متعددی در طی تاریخ در این روستا ساخته شده اند که معروف‌ترین آنها مسجد جامع ابیانه است. کف شبستان این مسجد سراسر از چوب ساخته شده و ظاهری متفاوت به آن داده است. مهم‌ترین رکن مذهبی ابیانه محراب چوبی همین مسجد است که گفته می‌شود از دوران سلجوقیان به جای مانده است. این محراب منقش به تصاویر گل و بوته است و با خط کوفی، سوره ی یس را بر روی آن کنده کاری کرده‌اند. این مسجد طی سال‌های اخیر مورد بازسازی قرار گرفته و به عنوان یکی از قابل توجه ترین آثار تاریخی مذهبی این روستا شناخته می‌شود.
روستای تاریخی ابیانه با پتانسیل بالای پیشینه خود در سال 1354 به عنوان اثر ملی به ثبت رسیده است. این روستا از آن زمان تا به حال به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری روستایی در استان اصفهان شناخته شود. بافت سنتی روستا، طبیعت و معماری خاص آن از رکن‌های اصلی در جلب تورهای داخلی و گردشگران خارجی است.
“دستی بر ایران” از شما دعوت می‌کند تا در کنار بازدید از روستای ابیانه از سایر جاذبه‌های گردشگری کاشان نیز دیدن کنید.
روستای ابیانه کجاست؟
روستای تاریخی ابیانه در 70 کیلومتری جنوب کاشان و 40 کیلومتری شمال غرب شهرستان نطنز قرار دارد. فاصله تهران تا ابیانه 320 کیلومتر است. موقعیت مکانی این روستا را در زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره روستای تاریخی ابیانه
برای پیدا کردن پاسخ سایر سوال‌هایتان می‌توانید با ما از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به سوال‌های شما پاسخ خواهیم داد.
روستای ابیانه به چه چیزی معروف است؟
دلیل اصلی شهرت این روستا، معماری پلکانی و بومی و بناهای متعدد تاریخی آن است. این روستا بافت سنتی خود را حفظ کرده است و مردم محلی آن همچنان از لباس‌های سنتی خود استفاده می‌کنند.
قدمت روستای ابیانه چند سال است؟
مدرک معتبری که قدمت این روستا را مشخص کند وجود ندارد، اما وجود یک نیایشگاه مهرپرستان در نزدیکی روستا دال بر دیرینگی پیش از اسلام این مکان است.
آثار موجود در ابیانه برای چه دوره تاریخی می‌باشد؟
آثار موجود در این روستا برای دوره های مختلفی از جمله ساسانی، صفوی، قاجار، سلجوقی و… است.
شغل مردم روستای ابیانه چیست؟
مردم محلی به مشاغلی مانند کشاورزی، باغداری و دامداری مشغول هستند.
