بنا بر گزارش "دستی بر ایران" و به نقل از سایت "کلینیکو"، یکی از بیماری‌های نشیمنگاهی، بیماری فیستول مقعدی است. برای آشنایی با این بیماری و انتخاب یک جراح خوب، این مطلب را بخوانید.
بیماری فیستول مقعدی که به ایجاد مجرایی بین دو عضو از مقعد اطلاق می شود، بیماری پیچیده ای است که معمولا بدون جراحی درمان نمی شود. به دلیل قرارگیری فیستول در ناحیه حساس مقعد و در نزدیکی عضلات اسفنکتر، لازم است تا برای درمان این بیماری به یک دکتر متخصص و با تجربه مراجعه کنید، زیرا در صورت بروز خطا در حین جراحی، دچار عوارض جبران ناپذیری مثل بی اختیاری مدفوع خواهید شد. در ادامه به طور کامل به بررسی این بیماری و نحوه تشخیص و انتخاب دکتر جراح فیستول می پردازیم:
بیماری فیستول چیست؟
فیستول مقعدی یک تونل کوچک است که بین انتهای روده و پوست نزدیک مقعد (جایی که مدفوع از بدن خارج می شود) به وجود می آید. این عارضه معمولا نتیجه یک عفونت در نزدیکی مقعد است که به دنبال تجمع چرک (آبسه) در بافت مجاور و عدم درمان به موقع آن، بروز پیدا می کند.
زمانی که چرک تخلیه می شود، می تواند یک مسیر و تونل باریک را ایجاد کند که یک سر آن معمولا در پوست اطراف مقعد باز می شود. فیستول مقعدی می تواند علائم ناخوشایندی مانند ناراحتی و تحریک پوست ایجاد کند و معمولاً به خودی خود بهبود نمی یابد و در اکثر موارد جراحی توصیه می شود.
چه افرادی دچار فیستول می شوند؟
اگر دچار آبسه باشید، حدود 50 درصد احتمال ابتلا به فیستول مقعدی را دارید. حتی اگر آبسه شما به خودی خود تخلیه شود، خطر فیستول در شما تقریباً مشابه است.
همچنین برخی از شرایط که بر دستگاه گوارش تحتانی یا ناحیه مقعدی شما تأثیر می گذارد هم ممکن است خطر ابتلای شما به فیستول را افزایش دهد که این شامل موارد زیر است:
- کولیت
- بیماری کرون
- اسهال مزمن
- پرتودرمانی برای سرطان رکتوم
شایع ترین علائم فیستول
علائم و نشانه های فیستول مقعدی که در بین بسیاری از بیماران مشترک است می تواند شامل موارد زیر باشد:
- قرمز شدن و تحریک پوست اطراف مقعد
- یک درد ثابت و ضربان دار که ممکن است هنگام نشستن، حرکت کردن، مدفوع یا سرفه بدتر شود.
- ترشحات بدبو از نزدیک مقعد شما
- دفع چرک یا خون هنگام مدفوع
- تورم و قرمزی اطراف مقعد و درجه حرارت بالا (تب) در صورت داشتن آبسه
- مشکل در کنترل حرکات روده (بی اختیاری روده) در برخی موارد
- انتهای فیستول ممکن است به صورت یک سوراخ در پوست نزدیک مقعد شما قابل مشاهده باشد.
تشخیص
اگر علائمی دارید که نشان دهنده فیستول مقعدی است، باید به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت شما بررسی شود. دکتر متخصص در مورد علائم و سابقه پزشکی شما می پرسد و در طول معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال سوراخ و مجرای فیستول در نزدیکی دهانه مقعد شما خواهد بود.
او ممکن است روی ناحیه مورد نظر فشار بیاورد تا ببیند آیا درد دارد یا خیر و آیا چرک بیرون می‌آید. ممکن است از روش های مختلفی برای کمک به تشخیص استفاده شود، مانند:
- پروب فیستول: یک پروب بلند و نازک از طریق دهانه بیرونی فیستول هدایت می شود. ممکن است رنگ مخصوصی تزریق شود تا مشخص شود فیستول در کجا باز می شود.
- آنوسکوپ: این یک دوربین مخصوص است که برای بررسی داخل کانال مقعد شما استفاده می شود.
روش های دیگر تصویربرداری ممکن است شامل سونوگرافی یا MRI باشد که برای بررسی مسیر و مجرای ایجاد شده توسط فیستول انجام می شود.
برای درمان فیستول به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای تشخیص این بیماری می‌توانید به پزشک عمومی، متخصص گوارش و پزشک جراح عمومی مراجعه کنید. اما با توجه به اینکه بیماری فیستول به صورت خود به خود یا با دارو درمان نمی‌شود، برای درمان قطعی این عارضه باید یکی از روش های لیزر و جراحی را انجام دهید.
در این سایت توصیه شده که از همان ابتدا به یک پزشک جراح عمومی که تجربه عمل موفق این عارضه را داشته باشد مراجعه کنید تا از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری شود. شما باید در انتخاب دکتر متخصص فیستول وسواس و دقت کافی را داشته باشید. زیرا مقعد عضو بسیار حساسی است و تخصص و تجربه پزشک جراح در نتیجه درمان تاثیر زیادی دارد. اگر در حین جراحی فیستول به بافت اطراف مقعد یا عضلات اسفنکتر آسیبی وارد شود، احتمال بروز بی اختیاری وجود خواهد داشت. همچنین جراحی عوارضی مثل عفونت و بازگشت دوباره بیماری را به همراه دارد.
پزشک چه سوالاتی از ما می پرسد؟
معمولا پزشک برای بررسی وضعیت بیمار سوالات زیر را می پرسد:
- اخیرا چه علائمی را تجربه کرده اید؟
- در حال حاضر چه داروهایی مصرف می کنید؟
- آیا بیماری زمینه ای دیگری دارید؟
- سبک زندگی و رژیم غذایی شما چگونه است؟
- آیا شخصی در خانواده شما به این بیماری دچار شده است؟
روش های درمان فیستول مقعد
فیستول مقعدی معمولاً نیاز به جراحی، تخلیه عفونت و ترمیم مسیر ایجاد شده توسط این بیماری را دارد و اگر درمان نشود عفونت به ندرت پیشرفت می کند. گزینه های اصلی درمان فیستول عبارتند از:
عمل لیزر فیستول
لیزر فیستول یک روش درمانی نوین است که بدون نیاز به بیهوشی و با بی حسی موضعی انجام می شود. در این روش با استفاده از اشعه مادون قرمز مجرای فیستول را ترمیم می کنند و عمل به‌صورت سرپایی و در کمتر از نیم ساعت انجام می شود. نتایج روش لیزر فیستول معمولا رضایت بخش و قطعی است و به دلیل سهولت درمان و دوره نقاهت کوتاه در مقایسه با جراحی، این روش تا حد زیادی مورد استقبال بیماران قرار گرفته است.
فیستولوتومی
رایج ترین نوع جراحی فیستول مقعدی فیستولوتومی است. این شامل بریدن در تمام طول فیستول برای باز کردن آن است تا به عنوان یک اسکار صاف بهبود یابد. فیستولوتومی مؤثرترین درمان برای بسیاری از فیستول های مقعدی است، اگرچه معمولاً فقط برای فیستول هایی مناسب است که از عضلات اسفنکتر عبور نمی کنند، زیرا خطر بی اختیاری در این موارد کمتر است.
اگر جراح مجبور باشد قسمت کوچکی از عضله اسفنکتر مقعد را در طول عمل قطع کند، تمام تلاش خود را برای کاهش خطر بی اختیاری انجام می دهد. در مواردی که خطر بی اختیاری بیش از حد بالا در نظر گرفته شود، ممکن است روش دیگری به جای آن توصیه شود.
تکنیک ستون
اگر فیستول شما از بخش قابل توجهی از عضله اسفنکتر مقعد عبور کند، جراح ممکن است در ابتدا قرار دادن ستون را توصیه کند. ستون یک نخ جراحی است که برای چند هفته در فیستول باقی می ماند تا آن را باز نگه دارد. این به تخلیه عفونت و به التیام آن کمک می کند و در عین حال از بریدن ماهیچه های اسفنکتر جلوگیری می کند. البته گاهی از این روش به عنوان روش کمکی جراحی فیستول استفاده می شود.
روش LIFT
روش بستن لوله فیستول بین اسفنکتریک (LIFT) درمانی برای فیستول هایی است که از ماهیچه های اسفنکتر مقعدی عبور می کنند، جایی که فیستولوتومی بسیار خطرناک است. در طول درمان، برشی در پوست بالای فیستول ایجاد می شود و ماهیچه های اسفنکتر از هم جدا می شوند. سپس فیستول در هر دو انتها مهر و موم شده و باز می شود تا صاف بماند. این روش تاکنون نتایج امیدوارکننده‌ای داشته است، اما تنها چند سالی است که وجود دارد، بنابراین تحقیقات بیشتری برای تعیین میزان عملکرد آن در کوتاه‌مدت و بلندمدت مورد نیاز است.
