کرمانشاه یکی از کلان شهرهای ایران و بزرگترین شهر کردنشین در غرب کشور محسوب می شود. این شهر در دوره ساسانی به عنوان دومین پایتخت ایران مورد توجه بوده است. با این حال، بیشتر آثار باستانی کرمانشاه به دوره قاجار مربوط می شوند. تکیه بیگلربیگی از جمله آثار تاریخی و جاهای دیدنی کرمانشاه است که در سال ۱۳۷۵ خورشیدی در ردیف آثار ملی ایران قرار گرفت.
نام دیگر این تکیه “عمارت فراش باشی” است که در بافت قدیمی شهر قرار دارد. این اثر تاریخی در کوچه بیگلری واقع در خیابان مدرس و محله قدیمی فیض آباد ساخته شده است.
در این بنا موزه خط و کتابت و نیز موزه پارینه سنگی زاگرس قابل بازدید برای عموم مردم می باشند.
تاریخچه تکیه بیگلربیگی
ساخت تکیه بیگلربیگی در دوره قاجار و در سال ۱۸۹۲ میلادی آغاز شد و در طی ۶ سال تکمیل گردید. همچنین، تزیینات تکیه از قبیل آیینه کاری و گچبری حدود ۱۱ سال به طول انجامیده است. این بنا توسط شخصی به نام خادم الحسین عبدالله خان فراش باشی (ملقب به بیگلربیگی) از جمله مقامات با نفوذ کرمانشاه ساخته شد.
سپس، میراث فرهنگی تکیه را در سال ۱۳۸۰ خورشیدی خریداری کرد و حدود دو سال به مرمت و بازسازی آن پرداخت. بعد از آن، در سال ۱۳۸۳ خورشیدی در این بنا موزه خط و کتابت بازگشایی شد. در این موزه، اسناد و مستندات و نسخ خطی نگهداری می شوند. علاوه بر آن، میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۷ خورشیدی موزه پارینه سنگی زاگرس را در ضلع جنوبی موزه به راه انداخت.
ویژگی های این تکیه
تکیه دارای سه درب ورودی است که ورودی اصلی آن در جبهه جنوب شرقی قرار دارد. ورودی های فرعی بنا در اضلاع شمالی و جنوبی قرار گرفته اند که ورودی شمالی به کوچه ای بن بست منتهی می شود.
ورودی اصلی بنا دارای سردری با تزیینات مقرنس کاری و گچبری های برجسته است. در طرفین این درب ورودی دو ردیف تاق نما مشاهده می شود که به صورت عمودی قرار دارند. تاق نمای پایینی مانند سردر، دارای تزیینات مقرنس کاری و گچبری برجسته است. این درحالی است که تاق نمای ردیف بالا دارای مجسمه هایی از شخصیت های برجسته قاجار می باشد که با گچ تراشیده شده اند.
بعد از عبور از این ورودی، وارد فضای هشتی می شویم. سقف هشتی را با رسمی بندی های زیبایی تزیین و روی دیوارهای آن طاقچه هایی تعبیه کرده اند.
در ضلع شمالی هشتی، یک درگاه چوبی مشاهده می شود که به خانه های اطراف تکیه راه دارد. بعد از هشتی وارد دالانی نسبتا طولانی می شویم که سقف آن دارای تزیینات معقلی (خط بنایی) زیباست. دو درگاه چوبی دیگر در ضلع جنوبی دالان وجود دارند که از طریق آنها می توان به خانه های ضلع جنوبی تکیه دسترسی داشت.
انتهای دالان، ما را به حیاط تکیه با حوضی در میانه آن راهنمایی می کند. این تکیه دارای حیاطی نسبتا وسیع است که سطح آن نسبت به کوچه ۲.۵ متر پایین تر است. در ضلع غربی حیاط، یک گنبد خانه و در ضلع شرقی آن فضاهایی دو طبقه وجود دارند. همچنین، آشپزخانه ای در ضلع شمال شرقی حیاط مشاهده می شود که از آن برای تهیه غذا در روزهای عزاداری استفاده می شد.
قسمت های مختلف تکیه بیگلربیگی کرمانشاه
اتاق ها: بعد از پیمودن حیاط، نمای تکیه بیگلربیگی توجه مان را جلب می کند که دارای ۲۴ اتاق در دو طبقه است. کف این اتاق ها یک متر بالاتر از سطح حیاط است و برای ورود به آنها پله هایی تعبیه شده است.
هرکدام از اتاق های تکیه دارای ۱۶ طاقچه زیباست که برای قرار دادن وسایل مورد استفاده قرار می گیرند. طبقه پایین این تکیه برای سکونت افراد و طبقه بالا به عنوان انبار کاربرد داشته است.
حسینیه: تکیه بیگلربیگی دارای یک حسینیه است که فضایی دو طبقه و یک گنبد دارد. این حسینیه دارای تزیینات بسیاری از قبیل آیینه کاری، ستون های گچی، نقوش گیاهی و قندیل های شمع سوز می باشد.
زیر زمین: زیرزمین تکیه متشکل از حوضخانه، استراحتگاه تابستانی و چند اتاق است. این زیرزمین در بخش شمالی حیاط قرار دارد و دارای چندین پله است. در این زیرزمین، پنجره هایی زنبوری شکل مشاهده می شوند که نقش تهویه هوا را دارند و مشابه بادگیر عمل می کنند. سقف زیرزمین با چوب ساخته شده است و اتاق های آن دارای تاق های آجری هستند.
بازدید از این تکیه را از دست ندهید
کرمانشاه دارای جاذبه های گردشگری فراوانی است که تکیه بیگلربیگی یکی از آنهاست. این تکیه به همراه سایر آثار تاریخی، باعث شده است که کرمانشاه به یکی از مقاصد گردشگری کشور تبدیل شود.
اگر با تورهای داخلی یا به صورت شخصی قصد دارید به کرمانشاه سفر کنید، بازدید از این تکیه را از دست ندهید. “دستی بر ایران” توصیه می کند که آثار انسان های نخستین دوره پارینه سنگی را که در این ساختمان به نمایش گذاشته شده اند، حتما ببینید. آنها از جمله اشیای بسیار نادری هستند که در هیچ مجموعه دیگری یافت نمی شوند.
تکیه بیگلربیگی کرمانشاه کجاست؟
تکیه بیگلربیگی در کوچه‌ی بیگلری خیابان مدرس، واقع در محله‌ی قدیمی فیض‌آباد قرار دارد. موقعیت مکانی این تکیه را در زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره تکیه بیگلربیگی
اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.
تاریخچه تکیه بیگلربیگی کرمانشاه چگونه است؟
بنای تکیه بیگلربیگی را عبدالله‌خان فراش‌باشی، ملقب به بیگلربیگی، در سال ۱۸۹۲ میلادی آغاز کرد و ساخت آن، ۶ سال به طول انجامید. پس از آن در طی ۱۱ سال، تزیینات آیینه‌کاری و گچبری به بنا افزوده شد.
ویژگی‌های معماری ساختمان تکیه بیگلربیگی چیست؟
نوع معماری تکیه بیگلربیگی مربوط به دورهٔ قاجاریه و به‌شکل هلالی است. در ضلع غربی بنا، از معماری زندیه استفاده شده است که شکل هشتی دارد. سردر ورودی با مقرنس‌های گچی و گچبری‌های زیبا تزیین شده و داخل تاق‌نماها با پیکره‌های گچی از شخصیت‌های دوره‌ی قاجاریه زینت یافته است. برای زیرزمین از پنجره‌های مشبک یا زنبوری استفاده شده و سقف حوضخانه و استراحتگاه تابستانی با تیرهای چوبی و تخته‌کوبی پوشیده شده است. اتاق‌ها تاق‌های آجری دارند و با گچبری تزیین شده‌اند.
کدام موزه‌ها در تکیه بیگلربیگی کرمانشاه قرار دارند؟
موزه‌ی خط و کتابت و موزه‌ی پارینه‌سنگی زاگرس در تکیه بیگلربیگی قرار دارند.
عبدالله خان بیگلربیگی که بود؟
عبدالله خان بیگلربیگی یکی از مقامات مشهور و بانفوذ کرمانشاه در دوران قاجاریه بود. وی بنای مشهور تکیه بیگلربیگی را بنا نهاد و تا سال‌ها دارالحکومه‌اش بود. کتاب «زندگینامه‌ی عبدالله‌خان بیگلربیگی کرمانشاهی» را هرمز بیگلری به‌کمک نشر کرمانشاه منتشر کرده است.
