بنا بر گزارش "دستی بر ایران" و به نقل از سایت آژانس مسافرتی سیارک شهزاد پارسی، مشهد به عنوان یک شعر پرجمعیت و با سابقه تاریخی طولانی و محوریت زیارت، شهری مذهبی با جاذبه های فراوان است. پیش از سفر به این شهر، درباره آن بخوانید و انواع تور مشهد این سایت را مطالعه بفرمایید.
یکی از کلانشهرهای ایران، مشهد، در شمال شرقی کشور قرار گرفته و مرکز استان خراسان رضوی به شمار می رود. مشهد با مساحتی ۳۵۱ کیلومتر مربعی دومین شهر بزرگ بعد از پایتخت می باشد. همچنین براساس سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۵ دومین شهر پرجمعیت در ایران و نودوپنجمین در جهان است.
واقع شدن حرم حضرت علی بن موسی الرضا در این شهر باعث شده تا سالانه بیش از ۲۷ میلیون زائر از داخل و ۲ میلیون زائر از خارج به آن سفر کنند. برای سفر به مشهد و رزرو تورهای مشهد با ما همراه باشید.
جغرافیا
مشهد در اطراف رودخانه کشف رود همچنین دشت مشهد میان کوههای هزارمسجد و بینالود واقع شده و تابستانهای گرم وخشک و زمستانهای سردومرطوب دارد. دمای هوا از مثبت ۴۳ تا منفی ۲۳ درجه در سال متغیر است.
مشهد دارای ۱۳ منطقه، یک فرودگاه بین‌المللی، استگاه راه آهن و سه پایانه می باشد. حمل و نقل داخلی توسط تاکسیرانی، اتوبوسرانی و مترو انجام می شود. اغلب توریستها گردشگر مذهبی هستند، به همین دلیل گردشگری بیشترین سهم را در اقتصاد داراست. همچنین بدلیل ارائه خدمات پزشکی، گردشگری سلامت نیز گسترش یافته است. همچنین مشهد در سال ۱۳۸۸ رسما بعنوان پایتخت معنوی ایران برگزیده شد.
تاریخچه
نام قدیمی مشهد سناباد بود که در زمان صفویه به مشهد تغییر نام پیدا کرد. نام مشهد عربی است و به معنای محل شهادت است. همچنین امام رضا، امام هشتم شیعیان در آنجا به شهادت رسید. ضمنا ممکن است شهر باستانی اشکانی پاتریگابانی که در کتیبه بیستون (520 پیش از میلاد) از داریوش اول ذکر شده، در مشهد امروزی واقع شده باشد.
در آغاز قرن نهم مشهد روستای كوچكی به نام سناباد بود كه در 24 كیلومتری توس واقع شده بود. در سال 808 هارون الرشید عباسی برای فرونشاندن قیام رفیع بن اللایت در ماوراء النهرین در حال عبور بود که بیمار شد و درگذشت. وی در زیر کاخ حمید بن قحطبه به خاک سپرده شد. بدین ترتیب دارالاماره بعنوان مقبره هارونیه شناخته شده بود. در سال 818 قمری امام رضا توسط مامون به شهادت رسید و در کنار قبر هارون دفن شد.
اگرچه مشهد میراث فرهنگی توس چهره هایی مانند نظام الملک، احمد غزالی، فردوسی، اسدی طوسی و شیخ طوسی را در اختیار دارد. اما جغرافی‌دانان پیشین عرب مشهد و توس را به عنوان دو شهر جداگانه که در فاصله حدود 19 کیلومتری از یکدیگر واقع شده اند می شناسند.
تیموریان
بنظر میرسد با فروپاشی توس اهمیت سناباد (مشهد) بطور مستمر افزایش کرده بود. هنگامی که اشراف مغول در آن حکومت می کردند قیام کردند تا خود را مستقل کنند. میران شاه توسط پدرش علیه آنها فرستاده شد. توس پس از محاصره چندین ماهه فتح و غارت شد و یک ویرانه را به جای گذاشت 10000 نفر از مردم قتل عام شدند. توس از این پس متروکه شد و مشهد جای خود را به عنوان مرکز منطقه گرفت.
بعدها در زمان تیموریان شاهرخ میرزا مشهد به یکی از شهرهای اصلی قلمرو تبدیل کرد. در سال ۱۴۱۸میلادی همسرش گوهرشاد مسجدی در كنار حرم كه به مسجد گوهرشاد مشهور است را ساخت که تا امروز نسبتاً دست نخورده باقی مانده است. بزرگ بودن آن نشانگر وضعیت شهر در قرن پانزدهم است.
صفویه
شاه اسماعیل اول بنیانگذار سلسه صفوی پس از درگذشت حسین بیقاره و فروپاشی سلسله تیموری مشهد را فتح کرد. وی بعدها در زمان سلطنت شاه عباس اول به دست ازبک ها به اسارت درآمد. در سال 1507 میلادی توسط سپاهیان شبان یا شعبانی گرفته شد. بعد از گذشت دو دهه شاه طهماسب اول در سال 1528 موفق شد دوباره دشمن را از این شهر دفع کند. اما در سال 1544 اوزبیگ دوباره موفق به ورود به شهر و غارت و قتل در آنجا شد.
شاه عباس اول که از سال 1585 در مشهد زندگی می کرد نتوانست مشهد را از اوزبیگ تا سال 1598 بازگرداند. اما پس از یک مبارزه طولانی و سخت توسط شاه عباس پس گرفته شد. دوره صفویه مشهد شناخت مذهبی بیشتری پیدا کرد و به مهمترین شهر خراسان تبدیل و مدرسه و سایر سازه‌ها در کنار حرم امام رضا (ع) ساخته شدند.
سلسله افشاریه و قاجار
مشهد بزرگترین جلال خود را در زمان نادرشاه (1736 تا 1747) بدست آورد. زمانیکه نادرشاه این شهر را پایتخت خود قرار داد. احمدشاه و جانشین او تیمورشاه باعث جدایی خراسان از ایران شده بودند. تنها پس از درگذشت تیمور شاه (1792) بود که آقا محمدخان قاجار بنیانگذار سلسله قاجار موفق شد قلمروهای شاهرخ را در دست بگیرد و او را در سال 1795 به قتل برساند. بنابراین، به جدایی خراسان از بقیه ایران پایان داد.
برخی معتقدند مشهد در سال 1858 توسط شاهرخ افشار اداره می شد، و همچنان پایتخت سلسله افشاریه در دوره سلسله زند بود تا اینكه آقا محمدخان قاجار در آن زمان منطقه بزرگتر خراسان را در سال 1796 فتح كرد.
در 29 مارس 1912 حرم امام رضا(ع) در اثر آتش توپخانه روسیه بمباران شد. و خسارات زیادی از جمله صدمه به گنبد طلایی وارد شد. بمباران حرم امام رضا باعث کشته شدن چندین نفر از مردم و زائران شد. اقدام علیه یک حرم مسلمان باعث شوک بزرگی برای همه کشورهای اسلامی شد. در نتیجه نارضایتی گسترده و مداومی در جهان اسلام شیعه بوجود آمد.
سلسله پهلوی
نوسازی این شهر در دوران رژیم رضاشاه سرعت گرفت. بیمارستان امام رضا در سال 1313، کارخانه قند آبکوه در سال 1314 و دانشکده پزشکی مشهد در سال 1318 تاسیس شدند. در سال 1315 اولین نیروگاه در مشهد نصب و در سال 1318 اولین سرویس حمل و نقل شهری با بکارگیری دو اتوبوس آغاز شد.
واکنش هایی برعلیه سیاست های مدرن و ضد مذهبی در حرم اما رضا در سال 1314 بالا گرفت. یک روحانی مالیات های سنگین، فساد و خط مشی های اخلاقی جدید شاه را محکوم کرده و به تبعیت از آن مردم روستا و حاجیان بازاری به حرم امام رضا پناه بردند. و شروع به گفتن شعارهای ضدشاه کردند.
۴ روز نیروهای پلیس و ارتش از ورود به حرم خودداری کردند. زمانیکه سربازان وارد حرم شدند صدها نفر زخمی و ده ها نفرکشته شدند. این موضوع باعث شکاف بیشتر بین روحانیت شیعه و شاه شد. برخی از مورخان معتقدند قیام مسجد گوهرشاد در سال 1314 بر علیه حکم کشف حجاب توسط رضاشاه بود.
در ۳۱ خرداد سال ۱۳۷۳ بمبی در نمازخانه حرم منفجر شد. که دست کم ۲۰ نفر را به شهادت رساند. در سال های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ اختلالات دانشجویان بعد از همین اتفاق در تهران شروع شد.
اجتماع
اکثریت جمعیت این شهر را قوم پارس تشکیل می دهند. اقوام دیگر شامل افراد کرد و ترکمن هستند که از استان خراسان شمالی به این شهر مهاجرت کرده اند. امروزه حرم مطهر و موزه آن یکی از گسترده ترین گنجینه های فرهنگی و هنری ایران به ویژه در زمینه کتاب ها و نقاشی های نسخه خطی می باشد.
شهر مشهد به عنوان دومین شهر مقدس جهان همه ساله بیش از 20 میلیون گردشگر و زائر را به خود جذب می کند. اگرچه عمدتاً مسلمانان ساكن این شهر بودند اما در گذشته برخی اقلیت های مذهبی در مشهد وجود داشتند. اکثریت یهودیانی كه در این شهر وجود داشتند. در سال 1218 پس از وقوع واقعه الله الداد برای آن ها به اسلام روی آوردند و به جید الاسلام ( تازه واردان اسلام ) معروف شدند.
برای کسب اطلاع دقیق‌تر درباره تور مشهد و خرید تورهای داخلی می توانید به سایت آژانس مسافرتی سیارک شهزاد پارسی و یا با شماره های 33 و 26712731 ، تماس بگیرید.
