با کاخ چهل ستون اصفهان بیشتر آشنا شوید

شهر اصفهان از شهرهای زیبای ایران، با آثار تاریخی بسیار است. یکی از این آثار که شهرت جهانی دارد، کاخ چهل ستون می باشد. کاخ چهل ستون اصفهان از جمله آثاری است که با کاشیکاری و نقاشی های زیبا تزیین شده است. این کاخ در نزدیکی میدان نقش جهان اصفهان قرار دارد.

کاخ چهل ستون در باغی بسیار زیبا و سلطنتی به نام باغ “جهان نما” قرار گرفته است. این باغ یکی از ۹ باغ ایرانی ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو به شمار می رود. بنای کاخ چهل ستون، مربوط به دوران صفوی و شاه عباس اول و دوم و از جمله جاهای دیدنی اصفهان است.

این عمارت در زمان شاه عباس اول، کوشکی بود که برای تفریح شاه و مهمانان ایشان استفاده می شد. بنای اصلی کاخ که امروزه دیده می شود، در زمان شاه عباس دوم ساخته شد. بنابراین، این عمارت به محلی برای ملاقات شاه با مردم و میهمانان خارجی شاه، تبدیل شد.

لازم به ذکر است که صفویان ابتدا در قزوین عمارتی را با نام کاخ چهل ستون بنا کرده بودند. پس از آن که پایتخت به اصفهان منتقل شده، کاخ جدیدی را با همان نام در این شهر بنا کردند.

کاخ چهل ستون اصفهان در دی ماه سال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست میراث ملی ایران ثبت شد. همچنین در سال ۱۳۷۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

علت نامگذاری کاخ چهل ستون اصفهان

ایوان کاخ چهل ستون دارای بیست ستون چوبی است که هر یک از آنها از یک تنه درخت چنار ساخته شده اند. انعکاس این ستون ها در آب استخر، باعث شده است که در بدو ورود به باغ این کاخ، شخص با چهل ستون مواجه شود. به همین دلیل، عمارت مزبور به کاخ چهل ستون شهرت پیدا کرده است. این ستون ها در ابتدا با پوششی از آیینه کاری های زیبا تزیین شده بودند.

علاوه بر این، نام گذاری کاخ چهل ستون می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. در گذشته عدد چهل برای مردم ایران نماد کثرت و تعدد بود. به نظر می رسد علت نام گذاری این کاخ به چهل ستون، به دلیل تعداد ستون های آن باشد.

قسمت های مختلف این کاخ

بنای کاخ چهل ستون اصفهان، دارای قسمت های مختلفی است که در اینجا به تفکیک آنها را معرفی می کنیم:

• تالار اصلی و بزرگ
• ایوان آیینه و اتاق های طرفین آن
• ایوانی که دارای بیست ستون چوبی است

تالار اصلی و بزرگ کاخ، تزییناتی از طلا دارد. این تالار مخصوص پادشاه و میهمانان ویژه ایشان بوده است.

نقاشی هایی روی دیوار تالار اصلی کاخ چهل ستون اصفهان به نمایش گذاشته شده اند. این نقاشی ها به همت هنرمند بزرگ دوران صفوی، یعنی رضا عباسی خلق شدند. ایشان با ایده گرفتن از بزرگ نمایی، به شیوه مینیاتورهای ایرانی نقاشی هایی زیبایی آفریدند.

در گوشه های داخلی سالن این کاخ، چهار تابلوی بزرگ قرار دارند که مربوط به دوران صفویه می باشند. این تابلوها صحنه هایی از میدان های جنگ و مجالس پذیرایی شاهان صفوی را به نمایش می گذارد. دو تابلوی میانی نیز صحنه های تابلوهای پیشین را دارد، اما اثر هنرمند نامدار دوران قاجار، یعنی “صادق نقاش باشی” هستند.

علاوه بر این، بر روی ایوان ستون دار، اشعاری از نجیب کاشانی (شاعر بزرگ دوران) به خط محمد صالح اصفهانی به رشته تحریر درآمده اند. در زمان حکومت ظل سلطان بسیاری از آثار هنری و نقاشی های دوران صفوی از میان رفت و روی این نقاشی ها با گچ پوشانده شد. تزیینات ستون ها نیز تخریب شدند. همچنین در اواخر قرن هجدهم میلادی این عمارت دچار آتش سوزی شد. بعدها در زمان شاه سلطان حسین صفوی دوباره این عمارت تعمیر گردید.

اشعاری در جبهه تالار از زیر گچ خارج شده است. یکی از مصرع های این اشعار از چهل ستون به”مبارک ترین بناهای دنیا” یاد کرده است. با توجه به حروف ابجد به کار رفته در این مصرع می توان عدد ۱۰۵۷ را استخراج کرد. این عدد نشان می دهد که زمان ساخت کاخ چهل ستون، به سال ۱۰۵۷ هجری قمری بر می گردد.

در سال های اخیر، بسیاری از تزیینات کاخ چهل ستون اصفهان دچار تخریب شده اند. این کاخ امروزه به موزه چهل ستون مبدل گشته است. آثار باقی مانده این کاخ، در این موزه به نمایش درآمده اند.

ویژگی های بنای کاخ چهل ستون

این کاخ، ایوانی رفیع با 20 ستون و تالار آینه دارد. اتاق هایی در شمال و جنوب ساختمان کاخ قرار گرفته اند. قدمت کاخ چهل ستون اصفهان به سال ۱۶۴۷ میلادی (پنجمین سال سلطنت شاه عباس دوم) بر می گردد.

کتیبه یا دست نوشته ای در این کاخ پیدا شده است. این کتیبه نشان می دهد تزیینات و نقاشی های آبرنگ روی گچ این بنا، حدودا در سال ۱۶۵۰ میلادی به پایان رسیده است. تنها نقاشی آبرنگ مشهور آن مربوط به دوره پادشاهی سلسله زندیان است.

انجام نقاشی های تاریخی و تزیینات بی نظیر این کاخ سه سال به طول انجامید. این نشان می دهد که پادشاهان صفوی اهمیت خاصی برای مهمانان خود قائل بودند.

ایوان مجلل و زیبایی، این کاخ را به باغ متصل می کند. این ایوان ستون های چوبی و ظریفی، از جنس کاج و چنار دارد که برای نگه داری سقف ایوان ساخته شده اند.

سقف ایوان با منبت کاری بی نظیری تزیین شده است. همچنین بخشی از دیوارهای ایوان با آیینه های بزرگ، قطعات شیشه های رنگی و نقاشی های زیبا تزئین شده اند. این نقاشی ها باعث زیبایی هر چه بیشتر کاخ چهل ستون اصفهان شده اند.

ویژگی های باغ این اثر تاریخی

مساحت این کاخ به همراه باغ آن، به ۶۷۰۰۰ متر مربع می رسد. در حیاط آن، استخر بزرگی با طول و عرض ۱۱۰ و ۱۶ متر، قرار دارد. در هر چهار گوشه استخر شیر سنگی وجود دارد که آب از دهان آنها به داخل استخر می ریزد. شیرهای سنگی اطراف استخر و همچنین ازاره های (دیواره ی سنگی طرفین استخر) مرمرین آن، نشان دهنده صنعت حجاری در دوره صفویه است.

اطراف استخر درختان بلند و کهنسالی با ردیف قرار دارند. درختان کاخ چهل ستون انواع مختلفی دارند که عبارتند از: درختان چنار، کاج، عرعر، نارون و افرای سیاه. ترکیب درختان با استخری در میانه حیاط زیبایی خاصی به این عمارت بخشیده است.

بازدید از این جاذبه را از دست ندهید

شهر اصفهان که به نصف جهان نیز شهرت دارد، آثار ارزنده ای در خود جای داده است. هر یک از این آثار دارای خصوصیات و ویژگی های منحصر به فردی هستند که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کنند. کاخ چهل ستون اصفهان کاخی مجلل با انواع نقاشی، آیینه کاری و معماری های خاص خود است.

برترین آژانس های مسافرتی ایران، بازدید از این کاخ بی نظیر را در بسته های تورهای داخلی خود دارند. توصیه ما آن است که بازدید از این کاخ زیبا و سایر جاذبه‌های گردشگری اصفهان را از دست ندهید و حتما در صبح یک روز آفتابی از آن بازدید کنید تا انعکاس ستون های ایوان را در استخر مقابل آن ببینید.

در ضمن، اگر موزه چهل ستون نیز به روی عموم باز بود، توصیه می کنیم حتما از اشیای آن دیدن کنید و با میراث فرهنگی قرن های اخیر ایران بیشتر آشنا شوید.

کاخ چهل ستون کجاست؟

چهل ستون اصفهان در قسمت جنوبی خیابان سپه، غرب میدان نقش جهان اصفهان و در شرق خیابان چهار باغ قرار دارد. موقعیت مکانی دقیق این کاخ را در زیر مشاهده می‌کنید:

پرسش‌های متداول درباره کاخ چهل ستون اصفهان

اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.