شهر اصفهان یکی از کلان شهرهای ایران است. این شهر زیبا جاذبه های گردشگری و آثار باستانی فراوانی دارد. شاید علت نامیدن اصفهان، به نصف جهان به همین علت باشد. از جاذبه های گردشگری این شهر که آثار هنری و دستی زیادی را در معرض نمایش می گذارد، موزه هنرهای تزیینی اصفهان است.
در این موزه آثار هنری زیادی در زمینه های مختلف نگهداری می شوند. در واقع ۳۰۰۰ شی تاریخی مربوط به دوره های صفویه و قاجاریه در موزه وجود دارد. این اشیاء در غرفه های مخصوص با چیدمان عالی قرار گرفته اند. موزه همچنین دارای کتابخانه ویژه و تخصصی است که دانشجویان معماری، هنر و موزه داری می توانند از آن استفاده کنند.
بنای موزه هنرهای تزیینی اصفهان
موزه هنرهای تزیینی اصفهان در عمارت رکیب خانه دایر است. رکیب در واقع هم خانواده رکاب است. در زمانهای قدیم، به اصطبل سلطنتی شاه رکیب خانه می گفتند. این عمارت که مربوط به دوره صفوی است، به عنوان اصطبل، (محل نگهداری یراق آلات و لوازم سوار کاری) کاربرد داشته است.
عمارت رکیب خانه ساختمانی زیبا با حیاط بزرگ دارد. درختان این عمارت در مرکز حیاط کاشته شده اند. اطراف حیاط، تالار و اتاق های زیادی مشاهده می شوند. همچنین ساختمان دارای طبقه فوقانی است. در سمت راست گوشه شرقی بنا، برجی زیبا قابل رویت است که به عنوان کلاه فرنگی استفاده می شود.
همچنین این مجموعه یک شاه نشین دارد که از معماری بسیار زیبا با گچ بری های مخصوص دوره صفوی برخوردار است. آیینه کاری های این شاه نشین جلوه بسیار زیبایی به این شاه نشین بخشیده اند. امروزه این بخش به عنوان دفتر موزه مورد استفاده قرار می گیرد.
بسیاری از صنایع دستی اصفهان در یونسکو ثبت شده اند. بدیهی است که این صنایع دستی زیبا و اشیای نفیس در محلی به نمایش گذاشته شوند. موزه هنرهای تزیینی اصفهان که در گذشته اصطبلی بیش نبود، الان محل نگه داری این آثار نفیس است.
تاریخچه ایجاد موزه هنرهای تزیینی
شواهدی وجود دارند که نشان می دهند بعد از دوره صفویه عمارت رکیب خانه متروک شده است. این عمارت مدتی بی استفاده بود تا اینکه در دوره قاجار، صدراعظم فتحعلی شاه، حاج محمد حسین خان صدر اصفهانی، دوباره رکیب خانه را احیا کرد.
در دوره شاه عباس اول، عمارت رکیب خانه به عنوان دولتخانه استفاده می شد. بعد از آن، مدتی محل زندگی ظل السلطان بود. این عمارت همچنین در دوره پهلوی، به عنوان اداره آمار و ثبت احوال کشور کاربرد داشته است.
پس از پیروزی انقلاب سال 1357، اشیای موجود در موزه هنرهای تزیینی تهران به اصفهان منتقل شدند. سپس تصمیم گرفته شد این اشیا به همراه صنایع دستی اصفهان در معرض نمایش گذاشته شوند. به این ترتیب، عمارت رکیب خانه بازسازی و مرمت شد و اشیای مذکور در این عمارت چیده شدند. از این روست که زمان افتتاح موزه هنرهای تزیینی اصفهان به سال ۱۳۷۵ خورشیدی باز می گردد.
اشیای نگهداری شده در موزه هنرهای تزیینی
موزه هنرهای تزیینی اصفهان در نزدیکی میدان نقش جهان واقع است. در این موزه، کلکسیونی از اشیای تاریخی نگهداری می شود. مساحت موزه ۲۶۰۰ متر مربع است. از این مقدار، حدود ۱۲۰۰ متر آن مربوط به فضای نمایشگاه است.
اشیای موجود در موزه هنرهای تزیینی اصفهان به هفت بخش مختلف تقسیم می شوند که عبارتند از:
- خطاطی و خوشنویسی: هنرمندانی همچون محمد صادق خوانساری، میرعلی هروی و محمد هاشم لؤلؤ اصفهانی آثاری در این زمینه خلق کرده اند. این هنرمندان کتابهای قرآن، احادیث، ادعیه و کتابهای اشعار شاعران بزرگ را به خط خود نگاشته اند. این خطاطی ها در موزه به نمایش در آمده اند.
- آثار لاکی و روغنی: در این بخش نیز اثر دست هنرمندانی چون آقا صادق میرزا بابای شیرازی سمیرمی، فتح الله شیرازی و آقا نجفعلی اصفهانی را می بینیم.
- اشیای دستباف و رودوزی های سنتی: در این بخش از موزه هنرهای تزیینی اصفهان آثار دستباف و منسوجات هنرمندان دوره صفوی و قاجار قابل مشاهده هستند.
- نگارگری: اشیای ارزشمند زیادی در این بخش وجود دارند، اما اثر جالبی که نظر همگان را به خود جلب می کنند کار هنرمند مشهور میرزا آقا امامی اصفهانی است. این اثر سوخت و معرق و مینیاتور روی چرم است که تابلوی چوگان نام گرفته است.
- آثار فلزی: آثار این بخش زیورآلات طلا و نقره، قاب دعا، قاب آیینه و … است.
- آیینه، سفال و چینی: اثری که نظر بیشتر بینندگان را دراین بخش جلب کرده است، مربوط به لیوان های شربت خوری مینای مرصعی است.
- اشیای ساخته شده با چوب (منبت کاری و…) : در این بخش نیز آثاری از قبیل رحل قرآن، قاب آیینه، جعبه آرایش و… قابل مشاهده هستند.
بازدید از این جاذبه را از دست ندهید
موزه ها مکان هایی هستند که می توانید در آن مجموعه ای از آثار گذشتگان مان را مشاهده کنید. خواه به صورت شخصی به اصفهان می روید، خواه در قالب تورهای ایرانگردی، حتما از موزه هنرهای تزیینی اصفهان دیدن کنید. این اشیا نشانگر میراث فرهنگی نیاکان ما هستند و هویت فرهنگی ما وامدار آنان است.
در ضمن، از آنجایی که این شهر آکنده از آثار بازمانده از پیشینیان ماست، “دستی بر ایران” توصیه می کند پیش از رفتن به آنجا، حتما با کلیه جاذبه های گردشگری اصفهان آشنا شوید. این امر به شما امکان برنامه ریزی بهتری را می دهد تا سفرتان پربارتر گردد.
