ارگ کریم خانی شیراز، یادگاری از دوران زندیه

در حالی که مشغول مطالعه و فراهم کردن شرایط برای ایرانگردی هستید، به راحتی متوجه می شوید که دیدنی ها و بناهای تاریخی بسیاری، در کلیه نقاط ایران وجود دارند. شیراز هم شهری باستانی با چندین بنای کهن است که هنوز هم در شرایط خوبی قرار دارند. در اینجا، ارگ کریم خانی را به شما معرفی می کنیم که یکی از برجسته ترین بناهای تاریخی و جاهای دیدنی شیراز، باقیمانده از سلسله زند است.

پیشینه ارگ کریم خانی شیراز

این بنا را به راحتی می توان در گوشه ای از میدان شهرداری در نزدیکی بازار شیراز، مشاهده کرد. ظاهر ساختمان، شبیه قلعه مستحکمی است که کاملا از آجر ساخته شده است و کارکرد نظامی و مسکونی دارد. قدمت ساختمان ارگ کریم خانی به نیمه دوم قرن هجدهم میلادی برمی گردد یعنی زمانی که کریم خان زند، از شیراز، پایتخت ایران، بر کشور ما حکمرانی می کرد.

این بنا، شما را به یاد ساختمان های آجری و ساده قرن های 11 و 12 میلادی، دوره سلجوقیان، می اندازد. برج و باروی چهار گوشه آن، بسیار مستحکم هستند و با آجر تزئین شده اند. بدون گشت و گذار در این ارگ، نمی توان به درستی به جزئیات ظریف و دلنشین داخل این ساختمان پی برد.

آشنایی کلی با نقاط مختلف ارگ کریم خانی

برجی در گوشه جنوب شرقی این ارگ وجود دارد که کج شده است، به گونه ای که به نظر می رسد در حال سقوط است. این برج، سال ها است که به این حالت باقی مانده است. البته مسئولان میراث فرهنگی برای جلوگیری از فرو ریختنش، آن را تقویت کرده اند.

بالای دروازه ورودی متوجه یک صحنه از مبارزه رستم با اهریمن بر روی یک کاشی کاری بزرگ خواهید شد. رستم، شخصیت اصلی و قهرمان شاهنامه (کتاب شاعر حماسی ایران، فردوسی بزرگ) است. فردوسی شناخته شده ترین شاعر ایرانی است که در قرن های 10 و 11 میلادی می زیسته است.

پس از ورود، از دالانی عبور می کنید که به حیاط بزرگی با باغ نارنجی خیره کننده، منتهی می شود. باغ داخل حیاط ارگ کریم خانی، تقریبا 80 درصد فضا را اشغال کرده است. بقیه فضای کف حیاط از زمان ساخت تاکنون، با سنگ مرمر پوشیده شده است.

در ضمن، گذرگاهی از مرکز باغ به میانه هر سمت حیاط منتهی می شود و به روبروی رواق هایی ختم می شود که به برخی از اتاق های ساختمان راه دارند.

اتاق های اصلی این بنا

هنگامی که از دالان به حیاط وارد می شوید، متوجه یک بادگیر بزرگ می شوید که در بالای رواق مقابل تان به وضوح خودنمایی می کند. داخل اتاق های این قسمت، به زیبایی تزئین شده اند و مجسمه های مومی جذابی، حال و هوای فضای داخل دربار کریم خان را زنده کرده اند. این مکانی است که کریم خان در آن با مقامات رسمی دیدار می کرد و از آنجا بر قلمروهای خود، حکم می راند.

نقاشی های دیواری روی سقف ها و دیوارهای ارگ کریم خانی، نمونه های شگفت انگیزی از هنر زند هستند که به گونه ای سحرانگیز به ساختمان های رسمی و غیررسمی آن دوره حیات می بخشند. به منظور فاخر و چشم نواز ساختن دیوارهای داخلی ساختمان سلطنتی، تزئینات این اتاق ها با ورقه های طلا به همراه رنگ های قرمز نسبتا تیره انجام شده اند.

در مجاورت اتاق نامه ها، به منظور به نمایش گذاشتن پوشش محلی زنانه اقوام ایرانی، گاهی اوقات چند اتاق دیگر هم به روی بازدیدکنندگان، باز می شوند. در اینجا می توان لباس های رنگانگی را دید که هنوز هم اقوام مختلف ایرانی آنها را می پوشند.

حمام داخل ارگ

در همان قسمت جنوب شرقی گوشه حیاط، دری وجود دارد که شما را به حمام ارگ کریم خانی می رساند. این حمام زیبا، تمام ویژگی های معماری هر سازه مشابهی را دارد، که خود باعث دیدنی بودن آن می شود.

گچ بری های ساده اما جذاب دیوارهای این حمام، حاکی از عشق به گل ها و طبیعت است – چیزی که هنرمندان شیرازی همیشه از آن الهام گرفته اند. آنچه که امروز در این حمام قابل مشاهده است، صندلی ها و کف مرمرین، استخرهای عایق بندی شده برای آب سرد و گرم، لوله های سفالی برای گرم گردن کف، و انتقال آب و غیره.

پژواکی که داخل سالن بزرگ این حمام صدای شما را برمی گرداند، فضای پر جنب و جوش حمام های قدیمی ای را زنده می کند. احتمالا خانواده سلطنتی در این بخش از ارگ کریم خانی شیراز همدیگر را ملاقات می کردند، استحمام می کردند و از خدمتکاران ماساژ می گرفتند.

بازدید از این بنای تاریخی را از دست ندهید

شیراز یکی از شهرهایی است که هر ایرانی باید به آن سفر کند، آثار تاریخی اش را ببیند و با بخش عمده ای از هویت ایرانی آشنا گردد. اگر به صورت شخصی و خانوادگی به این شهر سفر می کنید، یا از آژانس های مسافرتی بسته تورهای داخلی خرید می کنید و به شیراز می روید، حتما ارگ کریم خانی را ببینید.

این بنای مستحکم و استوار، برعکس ظاهر زمخت و خشن خود، باغی دلنواز و تزئیناتی چشم نواز دارد که حاکی از لطافت طبع ایرانی هستند.

ارگ کریم خان کجاست؟

ارگ کریم خانی در مرکز شهر شیراز و در گوشه‌ای از میدان شهرداری این شهر قرار دارد. موقعیت مکانی دقیق این ارگ را در زیر مشاهده می‌کنید:

پرسش‌های متداول درباره ارگ کریم خانی

اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.