آشنایی با حرم شاهچراغ و تاریخچه آن

شهر شیراز که از روزگاران قدیم و زمان هخامنشیان و تخت جمشید وجود داشت، شهری بسیار زیبا با مساحت ۳۴۰ کیلومتر مربع است. از نظر بزرگی و وسعت، شیراز پس از تهران، کرج، اصفهان و مشهد قرار دارد. این شهر، آثار تاریخی بسیاری دارد که تعدادی از این آثار در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می شود. از جمله آثار باستانی-مذهبی و جاهای دیدنی شیراز می توان به حرم شاهچراغ اشاره کرد.

حرم شاهچراغ محل دفن کیست؟

حرم شاهچراغ آرامگاه دو تن از فرزندان امام هفتم شیعیان، امام موسی کاظم (ع) است. آرامگاه “میر سید احمد” پسر بزرگ امام هفتم که لقب شاهچراغ به خود گرفته بود، و “میر سید محمد” که برادران امام رضا (ع) هستند، در این حرم قرار دارد.

بعد از شهادت امام هفتم، گمان می رفت که فرزند ایشان، میر سید احمد، امام هشتم شیعیان گردد، اما ایشان با ایراد یک خطبه برادر خود امام رضا (ع) را به عنوان امام هشتم معرفی کردند. به همین خاطر، گمان می رود احمد بن موسی که به همراه برادر خود (رضا) راهی سفر به خراسان بود، در شیراز توسط مامون، خلیفه وقت، به شهادت رسیده باشد.

محل دفن احمد بن موسی تا مدت ها مخفی مانده بود تا اینکه در زمان حکومت عضدالدوله دیلمی در دوران آل بویه، پیر زنی داستانی را روایت نمود. او بیان کرد که کنار آرامگاه احمد زندگی می کرد، و هر پنجشنبه مشاهده می نمود که نوری از خاک بیرون می آید و تا صبح به تماشای آن می نشست. به صورت تصادفی، به نظر پیرزن می رسد که شاید پیکر امامی در آنجا دفن است. این موضوع را با عضد الدوله در میان می گذارد. بعدها مشخص می شود که آنجا آرامگاه حضرت احمد بن موسی است، و به همین دلیل حرمی در همان جا بنا می شود.

از طرفی بخاطر درخشیدن پیکر ایشان در خاک، لقب شاهچراغ را به خود گرفتند. زمان ساخت این آرامگاه به نیمه اول قرن دهم میلادی بر می گردد. تا آن زمان هنوز حرم ساخته نشده بود و فقط یک تل خاک به عنوان زیارتگاه شناخته می شد.

سرانجام، در دوره اتابکان فارس (اوایل قرن 11 تا اوایل قرن 12 میلادی) حرم شاهچراغ را می سازند. بارگاه این بنا دارای کاشی کاری هایی زیباست. درون حرم با آیینه های ریز و رنگی، آیینه کاری شده است. اطراف آیینه ها را با کتیبه های عربی و فارسی با خط زیبا تزیین کرده اند.

نوع معماری و خصوصیات حرم شاهچراغ

این آرامگاه بزرگ است و در جلوی آن ایوانی قرار دارد. هر چهار طرف آن دارای شاه نشین می باشد. در معماری ایرانی، شاه نشین به اتاقی بزرگ گفته می شد که بهترین تزئینات خانه را در خود داشت و برای پذیرایی از مهمانان ویژه استفاده می شد. این حرم حیاط بسیار بزرگی هم دارد. شاه نشینی در زیر گنبد وجود دارد که ضریح را در آن قسمت قرار داده اند. جنس این ضریح از نقره است.

حرم شاهچراغ چهار در دارد که دوتای آن در اصلی و دو تای دیگر فرعی هستند. درهای اصلی در قسمت شمالی و جنوبی حرم قرار گرفته اند و سردر آنها به شکلی زیبا کاشی کاری شده اند. بعد از ورود از درب های اصلی یا فرعی وارد حیاط می شوید. به محض وارد شدن حوض بزرگی می بینید که دارای فواره است و در اطراف آن درخت کاشته اند.

آرامگاه میر سید احمد (شاهچراغ) در قسمت غربی حیاط قرار گرفته و آرامگاه میر سید محمد در شمال شرقی حیاط واقع شده است. در تقویم های ایرانی، اکثرا زمان میلاد امامان نوشته می شود و به عنوان مناسبت های مذهبی در روز میلاد امامان جشنی برگزار می شود. ولی چون روز تولد میر سید احمد (شاهچراغ) مشخص نیست، تصمیم گرفته شد یک روز را بین تولد امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) به عنوان روز تولد ایشان انتخاب کنند. به همین منظور، روز ششم ذی القعده انتخاب شد.

در زمان های اخیر، حرم شاهچراغ به خاطر زلزله دچار تخریب شده بود که بعدها شخصی به نام عیسی بهادری آن را مرمت کرد و از نو کاشی کاری های آن را انجام داد.

بازدید از این جاذبه را از دست ندهید

مکان های مذهبی همیشه محل های مناسبی برای سفر دو منظوره هستند: گردش و زیارت. بنابراین، اگر به واسطه تورهای ایرانگردی یا به صورت شخصی قصد سفر به شیراز را داشتید، حتما به حرم شاهچراغ (ع) سر بزنید. با این کار، علاوه بر بازدید از نوع معماری و شیوه ساخت و آیینه کاری این حرم زیبا، آرامگاه دو تن از برادران امام هشتم را نیز زیارت می کنید.

اگر به اینگونه بناهای آرامگاهی علاقمند هستید، در این شهر می توانید چند زیارتگاه مشابه نیز پیدا کنید. به طور کلی، به دلیل فراوانی آثار تاریخی و زیارتگاهی در این شهر، “دستی بر ایران” توصیه می کند سایر جاذبه های گردشگری شیراز را نیز مد نظر قرار دهید.

حرم شاهچراغ کجاست؟

حرم شاهچراغ در مرکز شیراز قرار دارد. هر کدام از خیابان‌های لطفعلی‌خان زند، سه راه احمدی و ۹ دی به این حرم راه دارند. موقعیت مکانی دقیق این حرم را در زیر مشاهده می‌کنید:

پرسش‌های متداول درباره حرم شاهچراغ

اگر پاسخ پرسش‌های خود را در موارد زیر پیدا نکردید، از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست، سوال‌هایتان را با ما در میان بگذارید. ما در اولین فرصت به آنها پاسخ خواهیم داد.