کرمانشاه از جمله کلان شهرهای ایران است که در منطقه مرکزی غرب کشور قرار دارد. این شهر زیبا از جمله شهرهای کردنشین کشورمان می باشد. کرمانشاه جزو شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران است که جاذبه های گردشگری زیادی از دوره پیش و پس از اسلام دارد. بازار سنتی این شهر از جمله آثار تاریخی و از زیباترین جاهای دیدنی کرمانشاه است که مربوط به دوره پس از اسلام است.
بازار سنتی کرمانشاه، زمانی که بنایی تازه ساخت بود، جزو بازارهای سرپوشیده و بزرگ خاورمیانه به حساب می آمد. شکوه و زیبایی بازار باعث شد تا در سال ۱۳۷۶ خورشیدی در ردیف آثار ملی ایران قرار بگیرد.
تاریخچه بازار سنتی کرمانشاه
قدمت بازار کرمانشاه در وهله اول به دوره افشاریه بر می گردد. در آن زمان شهر کرمانشاه از کنار رودخانه قره سو به دامنه تپه ای در محله فیض آباد کنونی نقل مکان کرد. در نتیجه، نخستین هسته بازار در شهر کرمانشاه در این محله شکل گرفت.
در دوره زندیه دو روستای فیض آباد و برزه دماغ به یکدیگر پیوستند و بازاری تجاری در داخل آنها شکل گرفت. این بازار از فیض آباد شروع می شد و تا سربازخانه شهر ادامه داشت. از این بازار به عنوان “تاریکه بازار” یاد می شد.
در اوایل دوره قاجاریه و قرن نوزدهم میلادی، ساخت بازار سنتی کرمانشاه آغاز شد. در مراحل بعدی ساخت، چندین سرا به بازار اضافه شدند و با ایجاد چهار سوق، بازار در جهت طولی تکامل یافت.
مدت ها پس از آن و در دوره پهلوی با احداث خیابان مدرس، بازار به ۲ قسمت شرقی و غربی تقسیم شد. با احداث این خیابان شاخه های اصلی بازار قطع شدند. در نتیجه، تغییراتی در بازار به وجود آمد. تعدادی از صنف ها به فراموشی سپرده شدند که عبارت بودند از: مسگری، سفیدگری، صندوق سازی، گیوه کشی و…
هم اکنون بازار کرمانشاه با احداث خیابان های اصلی و جدید به چهار قسمت تقسیم شده است.
راسته های مختلف بازار سنتی کرمانشاه
بازار سنتی کرمانشاه مجموعا دارای ۱۸ راسته مختلف است. از جمله بخش ها و راسته های مختلف بازار می توان به موارد زیر اشاره کرد: راسته زرگرها، ادویه فروشی، آهنگری، مسگرها، بزازخانه، توپخانه و…
به دلیل وجود راسته های مختلف در این بازار در ادامه فقط به شرح راسته توپخانه می پردازیم:
راسته توپخانه بازار از دروازه چیا سرخ شروع می شود و انتهای آن به دروازه پل سید جمعه ختم می شود. در دروازه سید جمعه راسته بازار چال حسن خان قرار گرفته است. سردر شمالی این راسته مشرف به خیابان ۴۰ متری مطهری است.
راسته توپخانه بازار کرمانشاه برای مدتی متروکه مانده بود. سپس، در سال ۱۳۷۸ خورشیدی این راسته مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. یک سال بعد کار مرمت راسته به پایان رسید و ۵۰ چشمه طاق بازار احیا شدند.
سه سرای عمده بازار کرمانشاه
بازار کرمانشاه، بیشتر بناهای تاریخی شهر را در خود جای داده است. از جمله بناهای شاخص که در این بازار به چشم می خورند، می توان به وجود سه سرای مهم اشاره کرد. سراهای بازار سنتی کرمانشاه عبارتند از:
1. سرای وکیل الدوله
در سراسر مجموعه وکیل الدوله از نمای آجری استفاده شده است. در برخی از قسمت های سرا از کاشی هایی به رنگ آبی فیروزه ای استفاده شده است.
در این سرا چهار صحن (حیاط) و یک دالان تعبیه شده است. در قسمت میانی مجموعه، دالان و صحن بزرگ، قرار دارند که کل مجموعه را به هم متصل می کنند. در داخل این صحن، یک صحن کوچک نیز مشاهده می شود. دو صحن دیگر در دو طرف دالان قابل مشاهده هستند.
در میانه حیاط بزرگ سرای وکیل الدوله، حوضی به شکل “کشکول” وجود داشت. هم اکنون این حوض پر شده و به جای آن باغچه ای قرار گرفته است.
2. سرای نو
این سرا دارای دو ورودی اصلی در گوشه جنوب غربی و میانه جبهه شرقی است. برای سرا دو صحن و یک دالان تعبیه شده است. دالان در امتداد شرقی و غربی قرار گرفته است.
سرای نو در حقیقت دارای یک صحن اصلی و یک صحن زاویه دار در گوشه جنوب شرقی است. در میانه صحن اصلی ساختمانی به نام “ساختمان بانک شاهنشاهی” قرار گرفته است.
3. سرای حاج علی محمد همدانی
این سرا در گذشته در داخل بازار سنتی کرمانشاه قرار داشت. امروزه به خاطر خیابان کشی، سرای حاج علی از بازار جدا شده است. این سرا امروزه در محله ای به نام “فیض آباد” قرار دارد.
سرای حاج علی محمد، دو طبقه دارد و دارای یک زیر زمین است. سرا دارای یک ورودی با سردری زیبا و دارای تزیینات کاشی کاری است.
بازدید از این بازار سنتی را از دست ندهید
یکی از زیبایی های گردشگری در شهرهای مختلف، بازدید از مراکز خرید و گردش در بازارهای شهر است. در بازار سنتی کرمانشاه، سوغاتی های مختلف از قبیل انواع شیرینی جات عرضه می شوند. علاوه بر آن، صنایع دستی مختلف کرمانشاه را می توانید در این بازار جستجو کنید.
بازار کرمانشاه با داشتن خصوصیات بی نظیر و سبک معماری به خصوص خود گردشگران زیادی را به سوی خود می کشاند. اگر با تورهای داخلی یا به صورت شخصی به کرمانشاه سفر کردید، حتما از بازار سنتی آن دیدن کنید و سایر جاذبه های گردشگری کرمانشاه را نیز ببینید.
بازار سنتی کرمانشاه کجاست؟
بازار سنتی کرمانشاه که به نام «تاریکه بازار» نیز خوانده می‌شود، در بافت قدیمی شهر و در محله‌ی فیض‌آباد، در خیابان مدرس قرار دارد. موقعیت این بازار را در زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره بازار سنتی کرمانشاه
اگر پاسخ پرسش‌های خود را در موارد زیر پیدا نکردید، از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست، سوال‌هایتان را با ما در میان بگذارید. ما در اولین فرصت به آنها پاسخ خواهیم داد.
قدمت بازار سنتی کرمانشاه به چه دوره‌ای برمی‌گردد؟
این بازار در دوره‌ی زندیه بنا شد؛ اما در دوره‌ی قاجار گسترش پیدا کرد و داد و ستد، به‌خصوص با شهرهای دیگر، در آن رونق گرفت.
کسب و کارهای سنتی بازار کرمانشاه که این روزها رو‌به‌زوال هستند، کدام‌اند؟
با تغییر در نیازها و خواست مشتری‌ها، برخی از مشاغل در این بازار رو به فراموشی هستند. مسگری، سفیدگری، سراجی، صندوق‌سازی، گیوه‌کشی، نعل‌سازی، رنگ‌رزی و صرافی از این دست مشاغل رو به نابودی هستند.
چه مساجدی در بازار سنتی کرمانشاه قرار دارند؟
مسجد عمادالدوله، مسجد فیض مهدوی، مسجد بنکداران و مسجد جامع در این بازار قرار دارند.
بازار کرمانشاه از چند سرای اصلی تشکیل شده است؟
در بازار اصلی کرمانشاه سه سرای مهم به نام‌های وکیل‌الدوله، سرای حاج محمد همدانی و سرای نو وجود دارند.
